MATAMKO: mahl-uh-GAH-tazama

MAHALI: Madagaska

IDADI YA WATU: milioni 12

LUGHA: Kimalagasi (Merina); Kifaransa

DINI: Imani za jadi; Ukristo; Uislamu

1 • UTANGULIZI

Asili ya watu wa Malagasy bado ni kitendawili. Wasomi wanaamini kwamba Wamalagasi wana mchanganyiko wa mizizi ya Kiindonesia, Kimalayo-Polynesia, na Kiafrika.

Inasemekana, Waindonesia walikuwa wa kwanza kuwasili. Kisha wakaja Waarabu, Wahindi wa kusini, na wafanyabiashara kutoka Ghuba ya Uajemi. Waafrika Kusini na Mashariki walifuata, na hatimaye Wazungu. Wazungu wa kwanza kufika walikuwa Wareno, kisha Wahispania, Waingereza, na hatimaye Wafaransa, waliokiteka kisiwa hicho mwaka wa 1895.

Angalia pia: Uchumi - Bugis

Leo hii, idadi ya watu milioni kumi na mbili ya Wamalagasi imegawanywa katika makabila kumi na nane yanayoweza kutambulika. pamoja na Wakomora, Wakarane (Indo-Pakistani), na Wachina. Wazungu wameainishwa kama zanathan (wazaliwa wa ndani) au vazaha (wageni).

Mnamo Juni 26, 1960, Madagaska ilipata uhuru kutoka kwa Ufaransa. Mnamo 1993, serikali ilibadilika kutoka kwa udikteta wa kikomunisti hadi demokrasia yenye uchumi wa soko huria.

2 • ENEO

Miaka bilioni moja iliyopita kipande cha ardhi kilitengana na Afrika na kuhamia kusini-mashariki na kuwa bara la kisiwa katika Bahari ya Hindi-Madagascar.//www.wtgonline.com/country/mg/gen.html , 1998.

Pia soma makala kuhusu Kimalagasikutoka WikipediaMadagaska, iliyoko maili 250 (kilomita 402) kutoka pwani ya mashariki ya Afrika, ni kisiwa cha nne kwa ukubwa duniani. Ni takriban maili 1,000 (kilomita 1,600) na upana wa maili 360 (kilomita 579), karibu ukubwa wa California, Oregon, na Washington zikiunganishwa. Ina idadi ya watu wapatao milioni 12.

Aina nyingi za mimea na wanyama zilizopatikana hapo awali kwenye kisiwa hicho zilitoweka au zilibadilika kivyake. Kwa hiyo, asilimia 90 ya viumbe vyote vya Madagaska leo ni vya kipekee, ambavyo havipatikani kwingineko ulimwenguni.

3 • LUGHA

Malagasi na Kifaransa ndizo lugha rasmi za nchi. Lugha ya Kimalagasi ni ya familia ya lugha ya Kimalayo-Polynesia. Lugha ya Kimalagasi inajumuisha lahaja nyingi. Lahaja ya Merina ndiyo lugha rasmi ya nchi na inaeleweka kote ulimwenguni.

4 • FOLKLORE

Malagasy hawaoni kifo kuwa mwisho kamili wa maisha. Kwa kweli, Wamalagasi wanaamini kwamba baada ya kifo, wataendelea kujihusisha na mambo ya familia yao. Hivyo, washiriki wa familia waliokufa wanaheshimiwa kwa uvutano wao wenye kuendelea juu ya maamuzi ya familia. Makaburi ya Malagasi kwa kawaida ni marefu zaidi kuliko nyumba za walio hai.

Wamalagasi wengi wanaamini kwamba roho ziko katika asili, katika miti, mapango, au miamba, juu ya milima, au katika mito au vijito. Wengine pia wanaogopa tromba, wakatiroho za wafu wasiojulikana huwatia watu usingizini na kuwafanya wacheze. Yule aliyepagawa ni lazima atibiwe kwa tambiko na ombiasy (mganga wa kiungu). Mara nyingi, watu hushauriana au kutegemea wao kuangalia juu ya wagonjwa au wanaokufa, au kupanga tarehe za matukio muhimu.

5 • DINI

Takriban nusu ya Wamalagasi ni Wakatoliki wa Roma au Waprotestanti, na idadi ndogo ni Waislamu (wafuasi wa Uislamu). Dini za wenyeji zinazohusisha ibada ya mababu hufuatwa na watu wengine wote.

6 • LIKIZO KUU

Likizo rasmi za Madagaska ni pamoja na:

Januari 1	Siku ya Mwaka Mpya
Machi 29	Siku ya Ukumbusho
Machi 31	Jumatatu ya Pasaka
Mei 1	Siku ya Wafanyakazi
Mei 8	Siku ya Kupaa
Mei 19	Likizo ya Jumatatu ya Pentekoste
Mei 25	Siku ya Umoja wa Afrika
Juni 26	Siku ya Kitaifa
Agosti 15	Sikukuu ya Kupalizwa
Novemba 1	Siku ya Watakatifu Wote
Desemba 25	Siku ya Krismasi

7 • IBADA ZA KIFUNGU

Ibada ya mababu ya Malagasi inajumuisha sherehe inayojulikana kama famadiahana (kugeuza wafu). Kila mwaka, miili ya mababu huondolewa kutoka kwa familiakaburi. Maiti zimefungwa tena kwenye kitambaa kipya cha sanda. Wanafamilia hutoa matoleo maalum kwa mababu waliokufa kwenye hafla hii. Ibada hizo huambatana na muziki, kuimba, na kucheza.

8 • MAHUSIANO

Katika ngazi ya kibinafsi, watu wa Malagasi ni wachangamfu na wakarimu. Hata hivyo, katika mazingira yasiyojulikana, wanaonekana kuwa wamehifadhiwa na kwa kiasi fulani mbali. Hawana uwezekano wa kuanzisha mazungumzo na watu wasiowajua, au hata kuendeleza mazungumzo.

Kupeana mkono mara moja na "hello" ni salamu inayofaa watu wanapotambulishwa. Kupeana mkono pia hutumiwa wakati wa kuaga. Miongoni mwa familia na marafiki wa karibu, busu kwenye mashavu yote hubadilishana katika kila mkutano. Wanawake, pamoja na vijana wa jinsia zote mbili, huanzisha salamu wanapokutana na wazee.

Kukataa kitu chochote moja kwa moja, hata iwe kwa adabu kiasi gani, inachukuliwa kuwa ni kukosa adabu. Ni afadhali kutoa visingizio kuliko kusema tu hapana kwa chakula na vinywaji, au kitu kingine chochote kinachotolewa.

9 • HALI YA MAISHA

Kwa ujumla, Madagaska imeorodheshwa kama mojawapo ya nchi maskini zaidi duniani. Watu wake wanakabiliwa na utapiamlo sugu na kiwango cha juu (asilimia 3) cha ongezeko la watu kila mwaka. Aidha, vituo vya afya na elimu havipatiwi fedha za kutosha. Mahitaji ya kimsingi kama vile umeme, maji safi, makazi ya kutosha, na usafiri ni vigumu kupata kwa mwananchi wa kawaida.

Hukoni mgawanyiko mkali kati ya tabaka la juu na la chini nchini. Kwa kweli hakuna tabaka la kati.

10 • MAISHA YA FAMILIA

Shughuli nyingi za kijamii za Kimalagasi huzunguka familia, ambayo kwa kawaida huwa na vizazi vitatu. Wanafamilia waliopanuliwa wanaweza kuishi katika kaya moja au katika kaya kadhaa. Kichwa cha familia kwa kawaida ndiye mwanamume au baba mkubwa zaidi. Kijadi, yeye hufanya maamuzi makubwa na anawakilisha familia katika kushughulika na ulimwengu wa nje. Hata hivyo, mamlaka hii inapungua miongoni mwa wakazi wa mijini.

Kichocheo

Akoho sy voanio
(Kuku na Nazi)

Viungo

• matiti 6 ya kuku (mchanganyiko wowote wa sehemu ya kuku inaweza kutumika)
• chumvi na pilipili
• nyanya 2
• kopo 1 la tui la nazi lisilo na sukari
• Mafuta
• vitunguu 2, vilivyokatwa
• vijiko 2½ vya tangawizi
• karafuu 2 za kitunguu saumu, kusagwa

Maelekezo

1. Nyunyiza kuku na chumvi na pilipili.
2. Katakata nyanya na weka kando.
3. Joto kiasi kidogo cha mafuta kwenye kikaangio. Kaanga kuku juu ya moto wa kati hadi kupikwa vizuri (juisi itakuwa wazi wakati kuku hupigwa kwa uma).
4. Ongeza vitunguu kwenye sufuria. Kaanga kuku na vitunguu juu ya moto wa kati hadi vitunguu viwe na rangi ya dhahabu.
5. Ongeza tangawizi, nyanya na vitunguu saumu kwenye sufuria. Kaanga pamoja kwa muda wa dakika 3 juu ya wastanijoto.
6. Punguza moto na ongeza tui la nazi. Koroga ili kuchanganya vizuri.
7. Chemsha juu ya moto mdogo kwa dakika 30. Kutumikia na mchele na saladi. Inatumikia nne.

Ndoa za Kimalagasi hutanguliwa na majadiliano marefu kati ya familia hizo mbili. Familia ya bwana harusi itatoa zawadi ya mfano, iitwayo vody ondry, ili kulipa bi harusi. Hii inaweza kuwa elfu chache faranga za Malagasi au labda ng'ombe mmoja. Bora ya kale ya kuwa na wavulana saba na wasichana saba kwa kila kaya sasa ni mbali na kawaida. Matarajio ya kisasa zaidi leo ni watoto wanne kwa kila kaya.

Wanawake wanatarajiwa kuwatii waume zao, lakini kwa kweli wana uhuru mkubwa na ushawishi. Wanasimamia, kurithi, na kurithi mali na mara nyingi hushughulikia fedha za familia.

11 • NGUO

Wamalagasi huvaa mavazi ya Kimagharibi na ya kitamaduni. Masoko yamejaa nguo duni zilizoagizwa kutoka nje na kuiga mavazi ya Magharibi.

Nguo za kawaida za kitamaduni ni pamoja na lamba, ambayo huvaliwa kwa kiasi fulani kama toga. Lambas hufanywa kwa kuchapishwa mkali, rangi nyingi. Kawaida huwa na methali iliyochapishwa chini. Katika baadhi ya matukio, hutumiwa kubeba mtoto kwenye mgongo wa mwanamke. Wanawake wazee watavaa lamba nyeupe juu ya mavazi au blouse na skirt. Sio kawaida kwa wanawake kuvaa suruali.

Katika maeneo ya vijijini, wanaume huvaa mashati, mashati kama mavaziiliyotengenezwa kwa nyuzi za pamba. Kawaida hufanywa kwa tani za dunia.

12 • CHAKULA

Nchini Madagaska, chakula kinamaanisha wali. Wali huliwa mara mbili au tatu kwa siku. Ni kawaida kuwa na mabaki au mchele safi kwa kiamsha kinywa, wakati mwingine hutolewa na maziwa yaliyofupishwa. Chakula cha mchana na cha jioni hujumuisha rundo la mchele uliowekwa juu ya nyama ya ng'ombe, nguruwe, au kuku, pamoja na kitoweo cha mboga. Kwa kawaida nyama ya ng’ombe hutolewa kwa sherehe au sadaka ya kidini. Koba, vitafunio vya kitaifa, ni pate (paste) ya wali, ndizi, na karanga. Sakay, pilipili nyekundu ya moto, kwa kawaida hutolewa kando na sahani zote za Kimalagasi.

Kitindo kwa kawaida huwa na matunda, wakati mwingine hutiwa vanila.

13 • ELIMU

Takriban asilimia 80 ya wakazi wa Madagaska wenye umri wa miaka kumi na tano na zaidi wanaweza kusoma na kuandika. Kiwango cha elimu kinatofautiana kulingana na eneo la kijiografia na mambo mengine. Kwa kawaida wazazi huwatuma watoto wao Ufaransa au kwingineko ng’ambo kwa ajili ya elimu ya juu.

14 • URITHI WA UTAMADUNI

Aina ya muziki Salegy imeenea katika kisiwa hicho tangu ala kama vile gitaa la umeme, besi, na ngoma kuanzishwa. Muziki na maneno mengi ya Kimalagasi yanahusu maisha ya kila siku.

Angalia pia: Historia na mahusiano ya kitamaduni - Mescalero Apache

Wanamuziki wa Kimalagasi wanaotambulika kimataifa ni pamoja na mpiga gitaa Earnest Randrianasolo, anayejulikana kama D'Gary; Dama Mahaleo, mwimbaji nyota wa pop wa Kimalagasi; na Paul Bert Rahasimanana, ambayeni sehemu ya Rossy, kundi la wanamuziki kumi na wawili.

Ala za kipekee za melodic za Madagaska ni pamoja na vahila, kinubi cha tubular; kabosy, msalaba kati ya gitaa, mandolini, na dulcimer; na Tahitahi, filimbi ndogo, kwa kawaida za mti, mtango au mianzi. Vyombo vya kugonga ni pamoja na Ambio, jozi ya vijiti vya mbao ambavyo vinapigwa pamoja; na Kaimbarambo, rundo la nyasi lilicheza njia nyingi.

15 • AJIRA

Wanaume wa Madagascar kwa ujumla hawafanyi kazi kwa muda wote wa mwaka mzima. Kuridhika na kukidhi mahitaji ya kimsingi ya familia zao pekee, wanaweza kupata mshahara wa miezi mitatu au minne tu ya mwaka.

Jukumu la wanawake katika kazi ya kilimo mara nyingi ni gumu zaidi kuliko la wanaume. Inatia ndani kubeba maji, kukusanya kuni, na kupiga mpunga. Wanawake pia wana majukumu maalum katika kulima mazao, kuuza ziada, na kuandaa chakula, na pia kutengeneza ufundi wa nyumbani.

Biashara nchini Madagaska inaongozwa na vikundi visivyo vya Kimalagasi, kama vile Wahindi, Wafaransa na Wachina.

16 • SPORTS

Michezo ya kawaida inayochezwa Madagaska ni soka, voliboli na mpira wa vikapu. Shughuli zingine ni pamoja na sanaa ya kijeshi, ndondi, mieleka au tolona, ​​ kuogelea, na tenisi.

17 • BURUDANI

Shughuli nyingi za kijamii huzunguka familia. Burudani ya kawaida ni pamoja na kula na kucheza michezo pamoja.

KipekeeMichezo ya Kimalagasi ni pamoja na michezo ya mawe, michezo ya ubao kama vile Solitaire na Fanorona, mapigano ya jogoo, michezo ya kuimba, na kujificha-tafuta.

18 • UFUNDI NA MAPENZI

Madagaska inajulikana kwa kusuka vikapu na uchoraji kwenye hariri.

19 • MATATIZO YA KIJAMII

Tatizo kuu la kijamii nchini Madagaska ni umaskini. Moja ya nne ya idadi ya watu inakadiriwa kuwa wanaishi katika au katika ukingo wa umaskini kabisa. Ukosefu wa ajira umeenea sana, na kiwango cha vifo vya watoto wachanga ni kikubwa. Quatre-amies, au watoto wa mitaani, wanaomba chakula au kukitafuta kwenye takataka.

Umaskini ni tatizo kubwa nchini Madagaska. Quatre-amies, au watoto wa mitaani, wanaomba chakula au kukitafuta kwenye takataka.

Idadi ya watu nchini Madagaska ya milioni 12 inatarajiwa angalau mara mbili ifikapo mwaka wa 2015.

20 • BIASHARA

Bradt, Hilary. Madagaska. Santa Barbara, Calif: Clio, 1993.

Mack, John. Madagaska: Kisiwa cha Wahenga . London: British Museum Publications Ltd., 1986.

Madagaska katika Picha. Minneapolis, Minn.: Lerner Publications Co., 1988.

Preston-Mafham, Ken. Madagaska: Historia ya Asili. New York: Ukweli kuhusu Faili, 1991.

TOVUTI

Ubalozi wa Madagaska, Washington, D.C. [Mtandaoni] Inapatikana //www.embassy.org/madagascar/ , 1998.

Mwongozo wa Kusafiri Duniani. Madagaska. [Mtandaoni] Inapatikana