Utamaduni wa Tokelau - historia, watu, mavazi, mila, wanawake, imani, chakula, familia, kijamii

 Utamaduni wa Tokelau - historia, watu, mavazi, mila, wanawake, imani, chakula, familia, kijamii

Christopher Garcia

Jina la Utamaduni

Tokelauan

Mwelekeo

Kitambulisho. "Tokelau" maana yake ni "kaskazini-kaskazini-mashariki." Watu wake pia wanajitambulisha kwa vijiji vyao vya atoll: Atafu, Fakaofo, na Nukunonu.

Eneo na Jiografia. Pete tatu za matumbawe ambazo hazijakatika na eneo la ardhi lililounganishwa la zaidi ya maili nne za mraba (kilomita kumi za mraba) ziko kwenye mhimili wa maili 93 (kilomita 150) kaskazini-magharibi-kusini-mashariki, zikitenganishwa kutoka kwa kila mmoja kwa maili 37 hadi 56. (Kilomita 60 hadi 90) ya bahari ya wazi.

Demografia. Idadi ya watu ni takriban 1,700. Zaidi inakadiriwa elfu tano wanaishi ng'ambo, hasa katika New Zealand.

Uhusiano wa Lugha. Tokelauan ni lugha ya Kipolinesia. Wazee wanazungumza lugha mbili katika Kisamoa, ambayo ilianzishwa na Ukristo katika miaka ya 1860; vijana wana uwezo zaidi wa kuwa na lugha mbili katika Kiingereza kupitia masomo yao ya shule.

Ishara. Atoli za nchi ni alama kuu, zinazoashiria mahali na asili.

Historia na Uhusiano wa Kikabila

Kuibuka kwa Taifa na Utambulisho wa Kitaifa. Kama tegemeo la kitamaduni la New Zealand, Tokelau ni taifa. Baada ya miaka sitini kama mlinzi wa Uingereza na kisha koloni ilitawala kwa "kupuuzwa vibaya," mnamo 1948 Tokelau ikawa "sehemu ya New Zealand" na watu wake wakawa raia wa New Zealand. Watu wengi wanatakakuhifadhi hadhi hiyo, ambayo inachanganya uhuru mkubwa wa kisiasa wa ndani na usaidizi mkubwa wa nje.

Mahusiano ya Kikabila. Takriban wakazi wote wana asili ya Tokelau. Nchini New Zealand, watu wa Tokelau ni watu wachache miongoni mwa Wakazi wengine wa Visiwa vya Pasifiki, Wamaori, na watu wa asili za Asia na Ulaya. Wengi hudumisha kwa uangalifu vipengele vya utamaduni wao.

Mijini, Usanifu, na Matumizi ya Nafasi

Vijiji vina watu wengi na vinapenda miji midogo ya mashambani kwa tabia. Majengo ya umma yaliyo chini ya msingi wa kijiji ni nyumba ya mikutano na kanisa. Vistawishi vya umma vilivyo chini ya udhibiti wa utawala/utumishi wa umma ni zahanati/hospitali, shule, na kiwanja cha utawala ambacho kina kituo cha mawasiliano (zamani redio ya njia mbili), duka la ushirika la kijiji, na ofisi za maafisa wa utawala na waliochaguliwa. Nyumba za makao ni miundo ya mstatili ya chumba kimoja kwenye misingi iliyoinuliwa iliyojaa matumbawe na kupangiliwa na njia zilizonyooka zilizosafirishwa sana. Hadi miaka ya 1970, nyumba hizo zilikuwa wazi za mbao za ndani na nyasi za majani ya pandanus, na vifuniko vilivyosukwa vya nazi ambavyo vingeweza kuteremshwa dhidi ya upepo na mvua. Sasa nyumba hizo zimefungwa zaidi, zimejengwa kwa mbao, saruji, na mabati kutoka nje ya nchi, nyakati nyingine kwa madirisha ya vioo. Bado, hata hivyo, wameezekwa kwa mikeka iliyosukwakutoka kwa pandanus na/au majani ya nazi, ambayo wakaaji huketi na kupumzika. Vyombo vingine ni mikeka ya kulalia iliyokunjwa, masanduku ya mbao yaliyofungwa yenye nguo na vitu vingine vya kibinafsi, viti, meza, na vitanda vya aina mbalimbali. Nyumba tofauti za kupikia, ambazo bado zimejengwa kwa nyenzo za ndani, zinaweza kuwa karibu na, au zaidi uwezekano, mbali na nyumba za makao.

Chakula na Uchumi

Chakula katika Maisha ya Kila Siku. Samaki na nazi ni nyingi; vyakula vingine vya ndani ni vya msimu au haba. Maduka huhifadhi chakula kilichoagizwa kutoka nje, hasa mchele, unga na sukari.

Uchumi Msingi. Shughuli za kitamaduni za shughuli za kiuchumi kwenye ardhi, miamba, rasi na bahari. Uvuvi

Tokelau ni shughuli ya kujikimu, inayofuatwa kwa ustadi unaoungwa mkono na maarifa mengi. Nazi mara chache huvunwa kwa matumizi zaidi ya kujikimu kwani ajira katika utumishi wa umma imekuwa chanzo kikuu cha fedha. Kazi za mikono mara nyingi hutolewa kama zawadi kuliko pesa taslimu.

Umiliki wa Ardhi na Mali. Kando na sehemu ndogo ya ardhi inayotumiwa kwa madhumuni ya jumuiya, ardhi yote inamilikiwa na vikundi vya ukoo na kusimamiwa na watu wenye nyadhifa zinazotambulika ndani ya vikundi hivyo. Nyumba za kijiji zinamilikiwa na kusimamiwa na wanawake wa kikundi cha jamaa; wanaume husimamia na kuvuna mashamba ya mashamba. Kwa hakika kila mtu ana haki ya kumiliki ardhi na sehemu ya mazao kutoka katika ardhi hiyo. Watu wengini wanachama wa zaidi ya kikundi kimoja cha jamaa na wengi hupokea mazao kutoka kwa wanne au zaidi.

Angalia pia: Historia na mahusiano ya kitamaduni - Ambonese

Shughuli za Kibiashara. Shughuli zote za ujasiriamali huangaliwa kwa karibu na Halmashauri katika kila kijiji.

Sehemu ya Kazi. Kuna mgawanyiko mkubwa kati ya wafanyakazi wa utumishi wa umma wanaolipwa ambao wana sifa za kazi na wafanyakazi wa utumishi wa umma wanaopata mshahara ambao hawana. Tofauti kati ya kazi ya kulipwa na isiyolipwa imeharibiwa kwa kiasi na usimamizi wa miradi ya misaada ya kijiji, ambayo wafanyakazi wote wa kijiji wanalipwa. Umri huamua nani anafanya nini, nani anaongoza, na nani anafanya kazi.

Utabaka wa Kijamii

Madaraja na Makundi. Maadili ya usawa yanabatilisha tofauti za utajiri miongoni mwa wasomi wanaokua ambao elimu na uzoefu wao unawafaa kupata kazi yenye malipo bora au vyeo. Wanachangia kwa ukarimu kwa biashara za vijijini na familia na huepuka maonyesho ya kifahari ya utajiri.

Maisha ya Kisiasa

Serikali. Wizara ya Mambo ya Nje ya New Zealand inasimamia Tokelau, ikikabidhi mamlaka fulani kwa Faipule watatu waliochaguliwa na kijiji, ambao huzunguka kama "kichwa" cha Tokelau katika kipindi chao cha miaka mitatu.

Viongozi wa Uongozi na Kisiasa. Mabaraza ya wazee na/au wawakilishi wa vikundi vya jamaa wanadhibiti vijiji na kuelekeza shughuli za kijiji kupitia Pulenuku iliyochaguliwa.("meya").

Matatizo na Udhibiti wa Kijamii. Watu hukemewa katika maeneo ya jumuiya na wazee na wenzao kwa makosa madogo na hufikishwa katika mahakama za mitaa kwa makosa makubwa zaidi.

Mipango ya Ustawi wa Jamii na Mabadiliko

Programu za maendeleo zinaongezeka, zikisaidiwa na New Zealand na misaada ya kimataifa, kikanda na nyinginezo.

Mashirika Yasiyo ya Kiserikali na Mashirika Mengine

Mashirika ya wanaume wenye uwezo, wanawake watu wazima, na "pande" zinazoshindana ni taasisi za muda mrefu za vijiji, kama vile vyama vingi vya makanisa. Vilabu na vikundi vya vijana sio vya kudumu.

Majukumu na Hadhi za Jinsia

Mgawanyiko wa Kazi kwa Jinsia. Msemo kwamba wanaume "huenda"--kuvua na kuvuna-na wanawake "kubaki"--kusimamia familia-imeathiriwa na ajira nyingi za utumishi wa umma. Wanaume na wanawake wanafanya kazi katika taaluma; wafanyakazi wengi wasio na ujuzi ni wanaume.

Hali Husika ya Wanawake na Wanaume. Usawa wa ziada unaotabiriwa juu ya uhusiano wa dada na kaka umeathiriwa na itikadi ya Kikristo na pesa.



Waigizaji kutoka Visiwa vya Tokelau huvalia mavazi ya kitamaduni wanapohudhuria Tamasha la Sanaa la Pasifiki ya Kusini.

Ndoa, Familia, na Ukoo

Ndoa. Takriban wakazi wote huingia katika miungano iliyotakaswa, ya maisha yote. Chaguo la mtu binafsi limezuiliwaby kin group exogamy.

Kitengo cha Ndani. Muundo huo ni familia ya nyuklia isiyo ya kawaida, ambayo mara nyingi hupanuliwa, kulingana na msemo kwamba wanawake "baki" na wanaume "kwenda."

Urithi. Watoto wote hurithi haki kutoka kwa wazazi wawili.

Vikundi vya Jamaa. Wanachama wa kila kikundi cha jamaa wenye utambuzi hukaa katika kijiji chote na kuingiliana mara kwa mara.

Ujamaa

Malezi na Elimu ya Mtoto. Huduma ya watoto wachanga ni ya kuridhisha. Watoto wana nidhamu ya karibu na kuelekezwa kwa usahihi katika kazi zinazozidi kuwa ngumu.

Elimu ya Juu. Watoto wote wanasoma shule za msingi na sekondari za vijijini; wengi wanaendelea na masomo nje ya nchi.

Etiquette

Ustahimilivu na utii kwa wazee wa mtu na kizuizi kati ya ndugu wa jinsia tofauti inatarajiwa. Uchokozi wa kimwili unachukiwa.

Dini

Imani za Dini. Makutaniko ya Kiprotestanti na Kikatoliki yanafuata Ukristo wenye imani kali na wa puritanical.

Watendaji wa Dini. Wachungaji wa Kiprotestanti, mashemasi, na wahubiri walei na mapadre wa Kikatoliki, makatekista na wazee wanaongoza makutano yao husika.

Taratibu na Mahali Patakatifu. Makanisa ni maeneo yanayopendwa yenye misa na huduma za mara kwa mara.

Mauti na Akhera. Makeo mafupi, ibada ya kanisa, na mazishi hufuatwa na jioni yamaombolezo na kumalizika kwa sikukuu. Matukio na mikutano isiyo ya kawaida inaweza kuhusishwa na roho mbaya. Wafu wanakumbukwa kwa furaha.

Dawa na Huduma ya Afya

Dawa za kutibu na kinga za Magharibi zimepatikana kwa muda mrefu. Hospitali ni kawaida mapumziko ya kwanza. Tabibu wa ndani hasa hutumia massage.

Sherehe za Kidunia

Siku nyingi za ukumbusho na sherehe zingine huangazia sherehe, mashindano, gwaride na burudani.

Sanaa na Binadamu

Fasihi. Masimulizi simulizi yanaweza kuwa hadithi za kubuni au masimulizi ya wakati uliopita.

Sanaa ya Picha. Wanawake hufanya kazi katika nyuzi, na wanaume hufanya kazi kwa kuni.

Sanaa ya Utendaji. Mashairi, muziki, na ngoma zimeunganishwa katika nyimbo za zamani na mpya za kikundi.

Bibliografia

Angelo, A. H. "Tokelau." Katika M. A. Ntumy, ed., South Pacific Legal Systems , 1993.

Angelo, T. "The Last of the Island Territories? The Evolving Constitutional Relationship with Tokelau." Stout Center Journal , 1996.

Hooper, Antony. "Mpito wa MIRAB huko Fakaofo, Tokelau." Mtazamo wa Pasifiki 34 (2): 241–264, 1997.

Huntsman, J., na A. Hooper. "Mwanaume na Mwanamke katika Utamaduni wa Tokelau." Jarida la Jumuiya ya Polynesia 84: 415–430, 1975.

——. Tokelau: A Historical Ethnografia , 1996.

Matagi Tokelau. Historia ya Tokelauand Traditions , 1991.

Simona, R. Tokelau Dictionary , 1986.

Wessen, A. F., A. Hooper, J. Huntsman, I. A. M. Kabla, na C. E. Salmond, wahariri. Uhamiaji na Afya katika Jumuiya Ndogo: Kesi ya Tokelau , 1992.

Angalia pia: Waamerika wa Australia na New Zealander - Historia, Enzi ya kisasa, Waaustralia wa kwanza na wahamiaji wapya huko marekani

—J UDITH H UNTSMAN

Pia soma makala kuhusu Tokelaukutoka Wikipedia

Christopher Garcia

Christopher Garcia ni mwandishi na mtafiti mwenye uzoefu na shauku ya masomo ya kitamaduni. Kama mwandishi wa blogu maarufu, World Culture Encyclopedia, anajitahidi kushiriki maarifa na maarifa yake na hadhira ya kimataifa. Akiwa na shahada ya uzamili katika anthropolojia na uzoefu mkubwa wa kusafiri, Christopher huleta mtazamo wa kipekee kwa ulimwengu wa kitamaduni. Kuanzia ugumu wa chakula na lugha hadi mambo mengi ya sanaa na dini, makala zake hutoa mitazamo ya kuvutia juu ya usemi mbalimbali wa ubinadamu. Maandishi ya Christopher ya kuvutia na ya kuelimisha yameangaziwa katika machapisho mengi, na kazi yake imevutia wafuasi wengi wa kitamaduni. Iwe anazama katika mapokeo ya ustaarabu wa kale au kuchunguza mienendo ya hivi punde ya utandawazi, Christopher amejitolea kuangazia tapestry tajiri ya utamaduni wa binadamu.