ယဉ်ကျေးမှုအမည်

အဇာဘိုင်ဂျနီ၊ အဇာရီ

အစားထိုးအမည်များ

အဇာဘိုင်ဂျနီတူရကီ၊ အဇာရီတူရကီ။ နိုင်ငံအမည်ကိုလည်း ရုရှမှ ဘာသာပြန်ဆိုထားသည့် ရင်းမြစ်အဟောင်းများတွင် Azerbaidzhan၊ Azerbaydzhan၊ Adharbadjan နှင့် Azarbaydjan ဟု ရေးသားထားသည်။ ရုရှားအင်ပါယာလက်အောက်တွင် အဇာဘိုင်ဂျန်လူမျိုးများကို တာတာများနှင့်/သို့မဟုတ် မွတ်စ်လင်မ်များဟု ခေါ်ဆိုကြပြီး ထိုဒေသရှိ ကျန်တာ့ခ်လူဦးရေများနှင့်အတူ၊

ဦးတည်ချက်

ခွဲခြားသတ်မှတ်ခြင်း။ "အဇာဘိုင်ဂျန်" အမည်၏ ဗျုပ္ပတ်ဗေဒအတွက် သီအိုရီနှစ်ခုကို ကိုးကားထားပါသည်- ပထမ၊ "မီးမြေ" ( azer ၊ အဓိပ္ပါယ် "မီး" သည် မျက်နှာပြင်ဆီလွှာများ၏ သဘာဝလောင်ကျွမ်းမှုကို ရည်ညွှန်းသည်။ သို့မဟုတ် Zoroastrian ဘာသာတရား၏ဘုရားကျောင်းများတွင်ဆီလောင်စာမီးများ); ဒုတိယ၊ Atropaten သည် ဒေသ၏ရှေးကျသောအမည်တစ်ခုဖြစ်သည် (Atropat သည် ဘီစီလေးရာစုတွင် မဟာအလက်ဇန္ဒားဘုရင်ခံတစ်ဦးဖြစ်သည်။ ဆိုဗီယက်ခေတ်နှောင်းပိုင်း 1930 ခုနှစ်များနှောင်းပိုင်းမှစတင်၍ မြို့သူမြို့သားများအား ရည်ညွှန်းဖော်ပြရန် နေရာအမည်ကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ သမိုင်းဝင် အဇာဘိုင်ဂျန်၏ မြောက်ပိုင်းသည် ယခင် ဆိုဗီယက်ယူနီယံ၏ အစိတ်အပိုင်းဖြစ်ပြီး တောင်ပိုင်းသည် အီရန်တွင် ၁၉၉၁ ခုနှစ်အထိ အစိတ်အပိုင်းဖြစ်သည်။ အဇာဘိုင်ဂျန်လူမျိုး နှစ်ဦးသည် မတူညီသော နိုင်ငံရေးစနစ်များ၊ ယဉ်ကျေးမှုများနှင့် ဘာသာစကားများ၏ လွှမ်းမိုးမှုအောက်တွင် ဖွံ့ဖြိုးလာသော်လည်း ဆက်ဆံရေးကို ပြန်လည်ထူထောင်လျက်ရှိသည်။

တည်နေရာနှင့် ပထဝီဝင်။ အဇာဘိုင်ဂျန်သမ္မတနိုင်ငံသည် ဧရိယာ ၃၃,၈၉၁ စတုရန်းမိုင် (၈၆,၆၀၀ စတုရန်းကီလိုမီတာ) ကျယ်ဝန်းသည်။ ၎င်းတွင် အငြင်းပွားနေသော Nagorno-Karabakh ဒေသ၊Azeri အရပ်သားများအပေါ် အဆိုးရွားဆုံး ရန်လိုသည့် လုပ်ရပ်များ။ Nagorno-Karabakh နယ်မြေတွင်နေထိုင်သော Azeris သည်စစ်ပွဲအတွင်းနှင်ထုတ်ခံခဲ့ရသည်။ ၎င်းတို့သည် ယခုအခါ အဇာဘိုင်ဂျန်ရှိ ဒုက္ခသည်များနှင့် အိုးမဲ့အိမ်မဲ့များကြားတွင် ပါဝင်နေပြီး အာမေးနီးယားနှင့် ပဋိပက္ခကို မြင်သာအောင် ပြုလုပ်ထားသည်။ Lezgis နှင့်

Baku ရှိ အဆောက်အဦတစ်ခုရှေ့တွင် ရောင်းရန် ကော်ဇောများ။ ရိုးရာကော်ဇောယက်ခြင်းသည် Azerbaijani ကုန်သွယ်မှု၏ ကြီးမားသောအစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ Talysh သည် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်အတွက် တောင်းဆိုမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သော်လည်း အချို့သော မငြိမ်မသက်မှုများ ရှိနေသော်လည်း ယင်းသည် ကျယ်ပြန့်သော ပဋိပက္ခများကို မဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပေ။ အီရန်ရှိ Azeris သည် တင်းကြပ်စွာ စည်းလုံးညီညွတ်ရေး မူဝါဒများကို ချမှတ်ထားသည်။ နယ်နိမိတ်ဖွင့်ခြင်းသည် အဇာဘိုင်ဂျန် နှစ်နိုင်ငံကြား စီးပွားရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ဆက်ဆံရေးကို ပျိုးထောင်ပေးသော်လည်း အီရန် Azeris တွင် ယဉ်ကျေးမှု ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် များများစားစား မရှိပါ။

မြို့ပြစနစ်၊ ဗိသုကာပညာနှင့် အာကာသအသုံးပြုမှု

မတူညီသောဒေသများတွင် နေထိုင်စရာအမျိုးမျိုးရှိသည်။ ရိုးရာဓလေ့အရ မြို့များရှိလူများသည် ရပ်ကွက်များ ( mahallas ) တွင် နေထိုင်ကြပြီး လူမျိုးစုများတစ်လျှောက် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာကြသည်။ ခေတ်သစ် အဇာဘိုင်ဂျန်သည် ဆိုဗီယက်ဗိသုကာလက်ရာကို လက်ခံကျင့်သုံးသည်။ သို့သော်လည်း Baku သည် Maiden Tower နှင့် ကျဉ်းမြောင်းသော လမ်းများဖြတ်ကျော်နေသည့် မြို့ဟောင်းတစ်မြို့ဖြစ်သလို နှစ်ဆယ်ရာစုအစပိုင်းမှ စတင်ခဲ့သော အဆောက်အအုံများတွင် ဥရောပစတိုင်များ ရောနှောထားသော နမူနာများကို ထိန်းသိမ်းထားသည်။ ဤအဆောက်အအုံများကို များသောအားဖြင့် ရေနံလုပ်ငန်းမှ ရန်ပုံငွေဖြင့် တည်ဆောက်ကြသည်။

ဆိုဗီယက်ခေတ် အစိုးရအဆောက်အဦများသည် ကြီးမားပြီး အလှဆင်ခြင်းမရှိဘဲ ခိုင်မာသည်။ လူနေထိုင်ရာထိုခေတ်က တည်ဆောက်ခဲ့သော ရှုပ်ထွေးမှုများကို အများအားဖြင့် ၎င်းတို့၏ ရိုးရှင်းပြီး အမည်မသိဇာတ်ကောင်ကြောင့် "matchbox architecture" ဟု ရည်ညွှန်းကြသည်။ ဈေးဆိုင်များနှင့် ဈေးဆိုင်များတွင် အများသူငှာ စည်ကားနေပြီး လူများ အချင်းချင်း တန်းစီ၍ ရပ်နေကြသည်။

စားနပ်ရိက္ခာနှင့် စီးပွားရေး

နေ့စဉ်ဘဝတွင် အစားအစာ။ လယ်ယာထွက်ကုန်များရရှိနိုင်မှုနှင့် မတူညီသောလူမျိုးစုများတွင် အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ခြင်းကြောင့် အစားအစာရွေးချယ်ခြင်းနှင့် ပြင်ဆင်မှုတွင် ဒေသဆိုင်ရာ ကွဲပြားမှုများရှိပါသည်။ အသားနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များနှင့် ပေါင်မုန့်ဖြူ အမျိုးအစား အမျိုးမျိုး ရောနှောပြီး အဓိက အစားအစာများ ဖြစ်သည်။ ကျေးလက်ဒေသများတွင် ပေါင်မုန့်ဖြူပြား ဖုတ်သည့် ဓလေ့ ( churek , lavash , tandyr )။ Kufte bozbash (အသားနှင့် အာလူးပါးပါး ငံပြာရည်) သည် လူကြိုက်များသော ဟင်းတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ငရုတ်ကောင်း နှင့် စပျစ်သီးအရွက်များ နှင့် ဟင်းချို သည်လည်း နေ့စဉ် အစားအစာ ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖြစ်သည်။ နံနံ၊ နံနံပင်၊ ဇီယာစေ့ နှင့် နွေကြက်သွန်နီ အပါအဝင် အစိမ်းရောင် ဟင်းသီးဟင်းရွက် အမျိုးအစား အမျိုးမျိုးကို ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်အဖြစ် နှင့် အသုပ်အဖြစ် အစားအသောက်များတွင် ကျွေးမွေးပါသည်။ ဝက်သားသည် အစ္စလာမ့်အစားအသောက်စည်းမျဉ်းများကြောင့် လူကြိုက်များခြင်းမရှိသော်လည်း ဆိုဗီယက်ခေတ်အတွင်း ဝက်အူချောင်းများတွင် စားသုံးခဲ့သည်။ ဟင်းချို borsch နှင့် အခြားသော ရုရှားဟင်းလျာများမှာလည်း ဟင်းလျာ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သည်။ စားသောက်ဆိုင်များသည် kebabs အမျိုးပေါင်းများစွာကို ပေးဆောင်ကြပြီး၊ ပိုများလာသော နိုင်ငံတကာ အစားအစာဖြစ်သော ဘာကူတွင်ရှိသည်။ Baku ၏သမိုင်းဝင်အဆောက်အအုံများရှိ စားသောက်ဆိုင်အချို့တွင် မိသားစုနှင့် သီးသန့်အဖွဲ့များအတွက် အခန်းငယ်များရှိသည်။

အခမ်းအနားပွဲများတွင် အစားအသောက်အကောက်ခွန်။ Pulov (ဆန်ပေါင်း) သည် apricots နှင့် စပျစ်သီးပျဉ်တို့ဖြင့် အလှဆင်ထားသည်

Baku ရှိ သစ်သီးခြောက်ဈေးတစ်ခု။ ရိုးရာပွဲများတွင် အဓိက ဟင်းပွဲ။ အသား၊ သစ်အယ်သီးကြော်နဲ့ ကြက်သွန်နီတို့နဲ့ တွဲဖက်စားပါတယ်။ Novruz အားလပ်ရက်အတွင်း၊ ဂျုံကို စပျစ်သီးနှင့် အခွံမာသီးများဖြင့် ကြော်ထားသည် ( gavurga )။ အိမ်တိုင်းတွင် အခွံမာသီး ခုနစ်မျိုးရှိသင့်သည်။ paklava (အခွံမာသီးနှင့် သကြားပါသော စိန်ပုံစံ ပါးပါးလွှာသောမုန့်) နှင့် shakarbura (အခွံမာသီးနှင့် သကြားပါသော မုန့်ညက်အချပ်) တို့သည် ပွဲတော်၏ မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ . မင်္ဂလာဆောင်များတွင် pulov နှင့် kebabs အမျိုးမျိုးကို အရက်နှင့် အချိုမဟုတ်သော အချိုရည်များဖြင့် တွဲပေးသည် ( shyra )။ အသုဘအခမ်းအနားများတွင် အဓိကသင်တန်းမှာ များသောအားဖြင့် pulov နှင့် အသား၊ shyra နှင့် လက်ဖက်ရည်နှင့် နောက်တွင် လက်ဖက်ရည်သောက်ကြသည်။

အခြေခံစီးပွားရေး။ အဇာဘိုင်ဂျန်တွင် ကြွယ်ဝသော စိုက်ပျိုးရေးနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်း အလားအလာအပြင် ကျယ်ပြန့်သော ရေနံသိုက်ရှိသည်။ သို့သော်လည်း စီးပွားရေးသည် နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုအပေါ် များစွာ မှီခိုနေရပါသည်။ ၁၉၈၀ ပြည့်လွန်နှစ်များနှောင်းပိုင်းနှင့် ၁၉၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များနှောင်းပိုင်းတွင် ရုရှားနှင့် လွတ်လပ်သော ဓနသဟာယနိုင်ငံများရှိ အခြားနိုင်ငံများနှင့် အပြင်းအထန် ကုန်သွယ်မှုကို မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။ တူရကီနှင့် အီရန်တို့သည် အရေးကြီးသော ကုန်သွယ်မှု မိတ်ဖက်များ ဖြစ်လာကြသည်။ လူဦးရေ၏ သုံးပုံတစ်ပုံခန့်သည် စိုက်ပျိုးရေးတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေကြသည် (လူဦးရေ၏ ထက်ဝက်၏ စားနပ်ရိက္ခာလိုအပ်ချက်ကို ထုတ်ပေးသည်)၊ သို့ရာတွင် စိုက်ပျိုးမြေ၏ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းသည် ဖွံ့ဖြိုးမှုအားနည်းသော ဆည်မြောင်းစနစ်များပေါ်တွင် မှီခိုနေရပါသည်။ပုဂ္ဂလိကပိုင်ပြုလုပ်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွင် နှောင့်နှေးကြန့်ကြာမှုများကြောင့် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းသည် ထိရောက်မှုအားနည်းနေသေးပြီး စီးပွားရေးအတွက် အဓိက ပံ့ပိုးကူညီမှုတစ်ခုမဟုတ်ပေ။ ဆိုဗီယက်ခေတ်အတွင်း ကျေးလက်ဒေသများရှိ လူများသည် သီးသီးသန့်သန့် ဥယျာဉ်ငယ်များတွင် သစ်သီးဝလံနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များကို စိုက်ပျိုးရောင်းချကြသည်။ အဓိကစိုက်ပျိုးသီးနှံများမှာ ဝါဂွမ်း၊ ဆေးရွက်ကြီး၊ စပျစ်သီး၊ နေကြာ၊ လက်ဖက်၊ သလဲသီး၊ လိမ္မော်သီး၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ၊ သံလွင်၊ ဂျုံ၊ မုယောစပါးနှင့် ဆန်တို့ကိုလည်း ထုတ်လုပ်ပါသည်။ နွား၊ ဆိတ်၊ သိုးတို့သည် အသားနှင့် နို့ထွက်ပစ္စည်းများ၏ အဓိကအရင်းအမြစ်များဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် စတူဂျင်ငါးနှင့် အနက်ရောင် ကာဗီယာငါးများကို ပင်လယ်နက်ဒေသတွင် ထုတ်လုပ်သော်လည်း ပြင်းထန်သော လေထုညစ်ညမ်းမှုသည် ဤကဏ္ဍကို အားနည်းစေသည်။

မြေယာပိုင်ဆိုင်ခွင့်နှင့် အိမ်ခြံမြေ။ ဆိုဗီယက်ခေတ်တွင် နိုင်ငံပိုင် စုပေါင်းလယ်ယာများ ရှိနေခြင်းကြောင့် ကိုယ်ပိုင်မြေမရှိပေ။ စျေးကွက်စီးပွားရေးစနစ်သို့ ယေဘုယျအသွင်ကူးပြောင်းမှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် မြေယာအတွက် ပုဂ္ဂလိကပိုင်ပြုလုပ်ရေးဥပဒေများကို မိတ်ဆက်ခဲ့သည်။ အိမ်များနှင့် တိုက်ခန်းများကို ပုဂ္ဂလိကပိုင်အဖြစ် လွှဲပြောင်းပေးလျက်ရှိသည်။

စီးပွားဖြစ် လှုပ်ရှားမှုများ။ လက်ဝတ်ရတနာများ၊ ကြေးနီထုတ်ကုန်များနှင့် ပိုးထည်များကို ရိုးရာလက်ဝတ်ရတနာများ ထုတ်လုပ်ခြင်းအပြင် ကော်ဇောယက်သည့် အစဉ်အလာ ခိုင်မာသည်။ အခြားရောင်းချရန် အဓိက ကုန်ပစ္စည်းများမှာ လျှပ်စစ်မော်တာများ၊ ကေဘယ်ကြိုးများ၊ အိမ်သုံး လေအေးပေးစက်များနှင့် ရေခဲသေတ္တာများ ပါဝင်သည်။

အဓိကစက်မှုလုပ်ငန်း။ ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့၊ ရေနံဓာတုပစ္စည်းများ (ဥပမာ၊ ရော်ဘာနှင့် တာယာ)၊ ဓာတုပစ္စည်းများ (ဥပမာ၊ ဆာလဖူရစ်အက်ဆစ်၊ နှင့် မီးတောက်ဆော်ဒါ)၊ ဆီသန့်စင်ခြင်း၊ သံဓာတ်နှင့် သတ္တုမဟုတ်သော သတ္တုဗေဒ၊ ဆောက်လုပ်ရေးပစ္စည်းများနှင့် လျှပ်စစ်နည်းပညာဆိုင်ရာ စက်ပစ္စည်းများသည် နိုင်ငံတော် စုစုပေါင်းထုတ်ကုန်အတွက် အကြီးမားဆုံး ပံ့ပိုးကူညီမှုပေးနိုင်သော အကြီးစားစက်မှုလုပ်ငန်းဖြစ်သည်။ အပေါ့စားစက်မှုလုပ်ငန်းသည် ဓာတုနှင့်သဘာဝအထည်အလိပ်များထုတ်လုပ်ခြင်း၊ အစားအသောက်ပြုပြင်ခြင်း (ထောပတ်၊ ဒိန်ခဲ၊ စည်သွပ်ဗူး၊ စပျစ်ရည်ပြုလုပ်ခြင်း)၊ ပိုးထည်ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ သားရေ၊ ပရိဘောဂနှင့် သိုးမွေးသန့်ရှင်းရေးတို့ကို လွှမ်းမိုးထားသည်။

ကုန်သွယ်မှု။ လွတ်လပ်သောနိုင်ငံများ၏ ဓနသဟာယနိုင်ငံများ၊ အနောက်ဥရောပနိုင်ငံများ၊ တူရကီနှင့် အီရန်တို့သည် ပို့ကုန်နှင့် သွင်းကုန်မိတ်ဖက်များဖြစ်သည်။ ရေနံ၊ သဘာဝဓာတ်ငွေ့၊ ဓာတုဗေဒ ပစ္စည်းများ၊ ရေနံမြေသုံး စက်ကိရိယာများ၊ အထည်အလိပ်နှင့် ချည်မျှင်တို့သည် အဓိက ပို့ကုန်ဖြစ်ပြီး စက်ယန္တရား၊ လူသုံးကုန်ပစ္စည်းများ၊ စားသောက်ကုန်များနှင့် အထည်အလိပ်များ အဓိက တင်သွင်းကြသည်။

လူမှုအဆင့်အတန်းခွဲခြားခြင်း

လူတန်းစားများနှင့် ဇာတ်ပွဲများ။ ဆိုဗီယက်ခေတ်မတိုင်မီက မြို့ပြကုန်သည်လူတန်းစားနှင့် စက်မှုဓနရှင်လူတန်းစားတို့သည် ဆိုဗီယက်ယူနီယံအောက်တွင် ၎င်းတို့၏ ကြွယ်ဝမှုကို ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။ မြို့ကြီးများတွင် အလုပ်သမားလူတန်းစားများသည် များသောအားဖြင့် ကျေးလက်နှင့် ဆက်သွယ်မှုများ ရှိနေတတ်သည်။ ဆိုဗီယက်ခေတ်တွင် မိတ်ဆက်ခဲ့သော ပညာရေးအခွင့်အလမ်းများနှင့် တန်းတူညီမျှမှုဆိုင်ရာ အခြေခံမူများသည် ဤပုံစံကို အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ပြောင်းလဲခဲ့သော်လည်း အထင်ရှားဆုံး လူမှုရေးအရ ခွဲခြားသတ်မှတ်မှုစံနှုန်းမှာ မြို့ပြနှင့် ကျေးလက်နောက်ခံဖြစ်သည်။ ရုရှား၊ ဂျူးများနှင့် အာမေးနီးယန်းလူမျိုးများသည် အများစုမှာ မြို့နေ ဉာဏလုပ်သားများဖြစ်သည်။ အဇာဘိုင်ဂျန်နစ်အတွက်၊

ကက်စပီယံပင်လယ်ရှိ ကမ်းလွန်ရေနံတွင်းတူးသည့် အလုပ်သမားများသည် တူးဖော်သည့်ပိုက်ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ကြသည်။ ပညာရေးနှင့် မိသားစုဆိုဗီယက်ခေတ်မတိုင်မီနှင့် လွန်ကာလတစ်လျှောက်လုံး လူမှုအဆင့်အတန်းအတွက် နောက်ခံသည် အရေးကြီးသည်။ အစိုးရဖွဲ့စည်းပုံများတွင် အဆင့်မြင့်ရာထူးများသည် ဆိုဗီယက်ခေတ်အတွင်း စီးပွားရေးပါဝါနှင့်အတူ နိုင်ငံရေးပါဝါကို ပေးစွမ်းသည်။ ဆိုဗီယက်ယူနီယံကို ဖျက်သိမ်းပြီးနောက် ချမ်းသာကြွယ်ဝမှုသည် လေးစားမှုနှင့် အာဏာအတွက် ပိုအရေးကြီးသော စံသတ်မှတ်ချက်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ယခုအခါ ကျေးလက်ဒေသနောက်ခံရှိ ဒုက္ခသည်များနှင့် ရွှေ့ပြောင်းဒုက္ခသည်များသည် ပေါ်ထွန်းလာသော လူတန်းစားအလွှာများဟု ယူဆနိုင်ပါသည်။

လူမှုအဆင့်အတန်းခွဲခြားခြင်း၏ သင်္ကေတများ။ ဆိုရှယ်လစ်ခေတ်တွင်ကဲ့သို့ပင် အနောက်တိုင်းဝတ်စားဆင်ယင်မှုနှင့် မြို့ပြအမူအကျင့်များသည် ကျေးလက်ပုံစံထက် အဆင့်အတန်းမြင့်မားလေ့ရှိသည်။ ဆိုဗီယက်ခေတ်အတွင်း Azeri လေယူလေသိမ်းဖြင့် ရုရှားစကားပြောသူများသည် ကျေးလက်ဒေသမှဖြစ်ခြင်း သို့မဟုတ် Azeri ကျောင်းသို့သွားခြင်းဖြစ်သည်ဟု အများအားဖြင့် ရည်ညွှန်းသောကြောင့် ရှုတ်ချခံခဲ့ရသည်။ ဆန့်ကျင်ဘက်အားဖြင့်၊ ယနေ့ Azeri သည် ၎င်း၏ Azeri အမှတ်အသားကို မဆုံးရှုံးရသေးသော သင်ယူတတ်မြောက်ထားသော မိသားစုကို ညွှန်ပြသောကြောင့် ယနေ့ခေတ်တွင် "စာပေ" ကို Azeri ၏ ပြောဆိုနိုင်မှုသည် တန်ဖိုးမြင့်မားပါသည်။

နိုင်ငံရေးဘဝ

အစိုးရ။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ၊ အဇာဘိုင်ဂျန်သည် ဒီမိုကရက်တစ်၊ လောကတစ်ပြည်ထောင်စနစ်သမ္မတနိုင်ငံဖြစ်သည်။ ဥပဒေပြုအာဏာကို ပါလီမန်က အကောင်အထည်ဖော်သည်၊ Milli Mejlis (အမျိုးသားလွှတ်တော်၊ ကိုယ်စားလှယ် ၁၂၅ ဦးကို အများစုနှင့် အချိုးကျ ရွေးကောက်ပွဲစနစ်ဖြင့် ငါးနှစ်သက်တမ်း၊ မကြာသေးမီက 1995-2000) တွင် တိုက်ရိုက်ရွေးချယ်သည်။ အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာကို ငါးနှစ်ကြာ လူထုက တိုက်ရိုက်မဲဖြင့် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ထားသည့် သမ္မတတစ်ဦးထံ အပ်နှင်းထားသည်။ ယခုလက်ရှိသမ္မတ Heydar Aliyev ၏ သက်တမ်းသည် ၂၀၀၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် ကုန်ဆုံးမည်ဖြစ်သည်။ ဝန်ကြီးများအဖွဲ့ကို ဝန်ကြီးချုပ်က ဦးဆောင်သည်။ အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းအရ ပြည်ထောင်စုကို ဒေသခြောက်ဆယ့်ငါးခု ခွဲခြားထားပြီး ဆယ့်တစ်မြို့ရှိသည်။

ခေါင်းဆောင်မှုနှင့် နိုင်ငံရေးအရာရှိများ။ ၁၉၈၀ ပြည့်လွန်နှစ်များနှောင်းပိုင်းမှစ၍၊ ခေါင်းဆောင်ရာထူးများရရှိခြင်းမှာ လက်ရှိစနစ်နှင့် ၎င်း၏ခေါင်းဆောင်များကို ဆန့်ကျင်မှုများကြောင့် လူမှုရေးမငြိမ်မသက်မှုများနှင့် ပြင်းထန်စွာ လွှမ်းမိုးခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ဆွေမျိုးပေါက်ဖော်များနှင့် ဒေသဆိုင်ရာ နောက်ခံကို အခြေခံသည့် ကွန်ရက်သည် နိုင်ငံရေးမဟာမိတ်များ ထူထောင်ရာတွင် အရေးကြီးသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပါသည်။ ဘုံအကျိုးစီးပွားရှိသူများနှင့် စည်းလုံးညီညွတ်မှုဖြင့် အပြန်အလှန်အကျိုးခံစားခွင့်များ ဖန်တီးပေးသည့်စနစ်သည် ဆက်လက်တည်ရှိနေပါသည်။

ယေဘုယျအားဖြင့် နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်များသည် သား၊ ညီအစ်ကို၊ ဖခင် သို့မဟုတ် နိုင်ငံတော်၏မိခင်ကဲ့သို့သော မိသားစုအသုံးအနှုန်းများတွင် ဖော်ပြထားသော အခန်းကဏ္ဍများဟု ယူဆကြပြီး/သို့မဟုတ် အသိအမှတ်ပြုကြသည်။ လူငယ်အမျိုးသားများသည် အတိုက်အခံများအတွက်ရော အာဏာကိုင်ဆောင်ထားသူများအတွက်ပါ အထောက်အပံ့ဖြစ်စေသော အရင်းအမြစ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ရဲရင့်မှုနှင့် စည်းလုံးညီညွတ်မှုမှတစ်ဆင့် ယောက်ျားပီသခြင်းဆိုင်ရာ စံနှုန်းများသည် 1980 ခုနှစ်များတွင် မတူညီသောခေါင်းဆောင်များအတွက် လူကြိုက်များသောထောက်ခံမှုရရှိရန် ထိရောက်မှုရှိပါသည်။ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး စရိုက်လက္ခဏာသည် အရေးကြီးသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပြီး နိုင်ငံရေးကို ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ လိုက်စားသည်။ တရားဝင်မှတ်ပုံတင်ထားသည့် လေးဆယ်ခန့်ရှိသည်

သိုးထိန်းလူငယ်နှစ်ဦး။ ကျွဲ၊ နွား၊ ဆိတ်၊ သိုးတို့သည် အဓိက စိုက်ပျိုးရေးထွက်ကုန်ဖြစ်သည်။ ပါတီများ။ ဆိုဗီယက်ခေတ်ကုန်ခါနီးတွင် အကြီးမားဆုံးလှုပ်ရှားမှုမှာ Azerbaijani Popular Front (APF) မှ ထူထောင်ခဲ့သည်။Baku ရှိ သိပ္ပံအကယ်ဒမီမှ ပညာတတ်များ၊ APF အဖွဲ့ဝင်များသည် နောက်ပိုင်းတွင် အခြားသော ပါတီများစွာကို ထူထောင်ခဲ့သည်။ APF ဥက္ကဋ္ဌသည် ၁၉၉၂ ခုနှစ်တွင် သမ္မတဖြစ်လာခဲ့သော်လည်း ၁၉၉၃ ခုနှစ်တွင် ဖြုတ်ချခံခဲ့ရသည်။ လက်ရှိတွင် APF တွင် အမျိုးသားရေးဝါဒီနှင့် ဒီမိုကရေစီအစွန်းနှစ်ဖက်စလုံးရှိသည်။ Musavat (တန်းတူရေး) ပါတီတွင် ပညာတတ်အချို့၏ ကျောထောက်နောက်ခံရှိပြီး ဒီမိုကရေစီ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို ပံ့ပိုးပေးသည်၊ အမျိုးသား လွတ်လပ်ရေးပါတီသည် စျေးကွက် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများနှင့် အာဏာရှင်အစိုးရကို ထောက်ခံသည်၊ ဆိုရှယ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီသည် အမျိုးသားနှင့် ယဉ်ကျေးမှု လူနည်းစုများ၏ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ကို နှစ်သက်သဘောကျသည်။ ဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်းရေး။ ဒီပါတီတွေအားလုံးဟာ သမ္မတ Heydar Aliyev ရဲ့ New Azerbaijan ပါတီကို ဆန့်ကျင်ပြီး သူတို့ရဲ့ အဖွဲ့ဝင်တွေနဲ့ နိုင်ငံတွင်းမှာ ဒီမိုကရေစီမဆန်တဲ့ လုပ်ရပ်တွေကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ အခြားအဓိကပါတီများမှာ အဇာဘိုင်ဂျန်လစ်ဘရယ်ပါတီ၊ အဇာဘိုင်ဂျန်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီနှင့် အဇာဘိုင်ဂျန်ဒီမိုကရက်တစ်လွတ်လပ်ရေးပါတီတို့ဖြစ်သည်။

လူမှုရေးပြဿနာများနှင့် ထိန်းချုပ်မှု။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ တရားစီရင်ရေးသည် လွတ်လပ်မှုအပြည့်ဖြင့် အာဏာကို ကျင့်သုံးသည်။ နိုင်ငံသားများ၏ ရပိုင်ခွင့်များကို အခြေခံဥပဒေက အာမခံပါသည်။ သို့သော်လည်း လက်ရှိအသွင်ကူးပြောင်းရေးကာလ၏ မရေရာမသေချာမှုများ၊ ဆိုဗီယက်တရားစီရင်ရေးမဏ္ဍိုင်၏ အမွေအနှစ်များနှင့် အာဏာကိုင်ဆောင်ထားသူများ၏ တရားဝင်သော အရေးယူဆောင်ရွက်မှုများကြောင့် တရားဥပဒေစည်းမျဉ်းများကို အကောင်အထည်ဖော်ခြင်းသည် လက်တွေ့တွင် တင်းမာမှုဖြစ်စေသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများသည် ရွေးကောက်ပွဲကဲ့သို့သော လုပ်ရပ်များကို ကျူးလွန်ခြင်းဖြင့် ဥပဒေကို ချိုးဖောက်နိုင်သည်။လိမ်လည်မှု၊ ဆင်ဆာဖြတ်တောက်မှု၊ ဆန္ဒပြသူတွေကို ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းတာတွေ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ၊ စုဆောင်းငွေများနှင့် ငွေရေးကြေးရေးအဖွဲ့အစည်းများအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိသော ဉာဏရာဇ၀တ်မှုခင်းများ ပျံ့နှံ့နေခြင်းကြောင့် အရင်းအမြစ်အကန့်အသတ်ရှိသော ဒုက္ခသည်များနှင့် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများ အများအပြားသည် တရားမဝင်စီးပွားရေး ရောင်းဝယ်မှုများ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း ရုရှားနိုင်ငံသို့ မူးယစ်ဆေးဝါး မှောင်ခိုကူးမှုနှင့် ကုန်ပစ္စည်းမျိုးစုံနှင့် ပစ္စည်းများ မှောင်ခိုကူးမှုတို့ကို မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။ တိုးတက်မှုများရှိသော်လည်း ၎င်းတို့သည် မှန်ကန်သောစက်ဝိုင်းများနှင့်မသက်ဆိုင်ပါက တရားမျှတသောစမ်းသပ်မှု သို့မဟုတ် ရိုးသားသောကုသမှုကိုခံယူရမည်ဟု လူတို့သည် ယုံကြည်ချက်အနည်းငယ်မျှသာရှိသည်။ အရှက်ကွဲခြင်းနှင့် ဂုဏ်တင်ခြင်းဆိုင်ရာ အတွေးအခေါ်များကို အကဲဖြတ်ရာတွင် အသုံးပြုပြီး လူများ၏ လုပ်ရပ်များကို ထိန်းချုပ်ပါသည်။ မိသားစုနှင့် အသိုင်းအဝိုင်း၏ ထင်မြင်ယူဆချက်သည် လုပ်ဆောင်ချက်များအပေါ် ကန့်သတ်ချက်များ ချမှတ်ထားသော်လည်း ၎င်းသည် လျှို့ဝှက်စွာ ဆက်ဆံမှုများကိုလည်း ဦးတည်စေသည်။

စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှု။ အဇာဘိုင်ဂျန်တွင် စစ်တပ်၊ ရေတပ်နှင့် လေတပ်ရှိသည်။ Nagorno-Karabakh ပဋိပက္ခအတွက် ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ်များသည် နိုင်ငံတော်ဘတ်ဂျက်အပေါ် ကြီးမားသောဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးဖြစ်စေခဲ့သည်။ ၁၉၉၄ ခုနှစ်တွင် ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ်အတွက် တရားဝင်ကိန်းဂဏန်းများသည် ဒေါ်လာ ၁၃၂ သန်းဝန်းကျင်ဖြစ်သည်။

လူမှုဝန်ထမ်းနှင့် ပြောင်းလဲရေးအစီအစဉ်များ

မသန်စွမ်းသူများအတွက် လူမှုဖူလုံရေးဥပဒေ၊ ပင်စင်လစာ၊ အာမခံချက် အနည်းဆုံးအခကြေးငွေ၊ လျော်ကြေးများအတွက် ဥပဒေများရှိပါသည်။ ဝင်ငွေနည်းသော မိသားစုများ၊ ကျောင်းသားများအတွက် ထောက်ပံ့ကြေးများနှင့် စစ်မှုထမ်းဟောင်းများနှင့် မသန်စွမ်းသူများ အတွက် အကျိုးခံစားခွင့်များ (ဥပမာ- အများသူငှာ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး စရိတ်စက စသည်တို့)။ သို့သော် လူမှုအကျိုးပြုအဆင့်သည် အလွန်နိမ့်ကျသည်။ အမျိုးသားနှင့်နိုင်ငံတကာ အစိုးရမဟုတ်သော အဖွဲ့အစည်းများ (NGO) များသည် ရွှေ့ပြောင်းဒုက္ခသည်များ အထူးသဖြင့် ကလေးသူငယ်များအတွက် အကူအညီပေးရေး လုပ်ငန်းများတွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

အစိုးရမဟုတ်သော အဖွဲ့အစည်းများနှင့် အခြားအသင်းများ

NGO အများစုသည် ပရဟိတလုပ်ငန်းကို အာရုံစိုက်ကြပြီး၊ အဓိကအားဖြင့် အိုးမဲ့အိမ်မဲ့လူများနှင့် ဒုက္ခသည်များအတွက် ပရဟိတလုပ်ငန်းများကို အာရုံစိုက်ပြီး လူ့အခွင့်အရေး၊ လူနည်းစုပြဿနာများနှင့် အမျိုးသမီးများ၏ ပြဿနာများ (ဥပမာ၊ အဇာဘိုင်ဂျန်လူ့အခွင့်အရေးစင်တာ၊ အဇာဘိုင်ဂျန်အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးကာကွယ်ရေးအသင်း)။ ၎င်းတို့၏ ကျွမ်းကျင်မှုများပေါ်မူတည်၍ အဆိုပါအဖွဲ့အစည်းများသည် သတင်းအချက်အလက်များကို စုဆောင်းကာ လူများအား ငွေကြေး၊ နိုင်ငံရေးနှင့် လူမှုရေးအရ ပံ့ပိုးကူညီရန် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် ကြိုးစားကြသည်။

ကျား၊မ အခန်းကဏ္ဍနှင့် အဆင့်အတန်းများ

ကျားမအလိုက် အလုပ်သမား ခွဲဝေမှု။ အမျိုးသမီးအများအပြားသည် ဆိုဗီယက်မူဝါဒများကြောင့် အိမ်အပြင်ဘက်တွင် အလုပ်ခန့်ခဲ့ကြသော်လည်း ၎င်းတို့သည် မိသားစုစီးပွားရေးအရ ထောက်ပံ့ရာတွင် အစဉ်အလာအားဖြင့် ဒုတိယအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။ အမျိုးသားများကို အဓိက အခစားဝင်သူများအဖြစ် သတ်မှတ်ကြသည်။ လူထုဘ၀တွင် အမျိုးသမီးများ ပါဝင်ခွင့်ကို ကန့်သတ်ထားခြင်း မရှိသည့်အပြင် အတိုက်အခံနှင့် အာဏာရပါတီများတွင် အမျိုးသမီးများ နိုင်ငံရေးတွင် ပါဝင်လှုပ်ရှားကြသည်။ သို့သော် ၎င်းတို့၏ အရေအတွက်မှာ အကန့်အသတ်ရှိသည်။ ကျေးလက်နေလူထု၏ဘဝတွင် အမျိုးသမီးများပါ၀င်မှုသည် အဖြစ်နည်းပါသည်။

အမျိုးသမီးနှင့် အမျိုးသားများ၏ နှိုင်းရအခြေအနေ။ ခြွင်းချက်အနည်းငယ်ဖြင့်၊ လူမှုရေးအရနှင့် နိုင်ငံရေးအရ ထိပ်တန်းအဆင့်ရှိ သြဇာကြီးသော အမျိုးသမီးများတွင် ၎င်းတို့၏ရာထူးများကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းရန် ကူညီပေးသော အမျိုးသားထောက်ခံသူများရှိသည်။ ပရော်ဖက်ရှင်နယ်အောင်မြင်မှုကို အားပေးသော်လည်း အမျိုးသမီးများအာမေးနီးယန်း အများစု နေထိုင်ကြပြီး အဇာဘိုင်ဂျန်မှ အာမေးနီးယန်း နယ်မြေဖြင့် ပိုင်းခြားထားသော အဆက်အစပ်မရှိသော Nakhchivan ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ သမ္မတနိုင်ငံ၊ Nakhchivan သည် တောင်နှင့် အနောက်တောင်ဘက်တွင် အီရန်နှင့် တူရကီတို့နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်းထိစပ်နေသည်။ အဇာဘိုင်ဂျန်သည် ကက်စပီယန်ပင်လယ်၏ အနောက်ဘက်ကမ်းတွင် တည်ရှိသည်။ မြောက်ဘက်တွင် ရုရှားဖက်ဒရေးရှင်း၊ အနောက်မြောက်ဘက်တွင် ဂျော်ဂျီယာ၊ အနောက်အာမေးနီးယားနှင့် တောင်ဘက်တွင် အီရန်နိုင်ငံတို့နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်းထိစပ်နေသည်။ နိုင်ငံတစ်ဝက်ကို တောင်များဖြင့် ဖုံးလွှမ်းထားသည်။ ကော့ကေးဆပ်ပြည်နယ်မှ မြစ်ကြီးရှစ်စင်းသည် Kura-Araz မြေနိမ့်ပိုင်းသို့ စီးဆင်းသည်။ ရာသီဥတုသည် အလယ်ပိုင်းနှင့် အရှေ့ဘက်ပိုင်းရှိ လယ်ကွင်းများတွင် ခြောက်သွေ့ပြီး တစ်ဝက်တစ်ပျက်ဖြစ်ပြီး အရှေ့တောင်ဘက်တွင် အပူပိုင်းဒေသ၊ မြောက်ဘက်ရှိ တောင်မြင့်များတွင် အေးပြီး ကက်စ်ပီယံကမ်းခြေတွင် သမမျှတသည်။ မြို့တော်ဘာကူသည် ကက်စပီယံရှိ Apsheron ကျွန်းဆွယ်တွင်ရှိပြီး အကြီးဆုံးဆိပ်ကမ်းရှိသည်။

လူဦးရေစာရင်း။ အဇာဘိုင်ဂျန်သမ္မတနိုင်ငံ၏လူဦးရေသည် 7,855,576 (ဇူလိုင် 1998) ဟု ခန့်မှန်းထားပါသည်။ 1989 ခုနှစ်သန်းခေါင်စာရင်းအရ Azeris သည်လူဦးရေ၏ 82.7 ရာခိုင်နှုန်းတွင်ပါဝင်သော်လည်းထိုအရေအတွက်သည်မြင့်မားသောမွေးဖွားနှုန်းနှင့် Azeris မဟုတ်သောရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ခြင်းကြောင့် 90 ရာခိုင်နှုန်းခန့်အထိတိုးလာခဲ့သည်။ Nagorno-Karabakh ၏ Azerbaijani လူဦးရေနှင့် Azeris အများအပြား (ခန့်မှန်းခြေ 200,000) Armenia တွင်နေထိုင်ခဲ့သော Azerbaijan တို့သည် 1980 နှောင်းပိုင်းနှင့် 1990 အစောပိုင်းများတွင် Azerbaijan သို့ မောင်းထုတ်ခံခဲ့ရသည်။ ဒုက္ခသည်ပေါင်း တစ်သန်းခန့်ရှိပြီး အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်နေကြရသည်။ အဲဒါကို ယုံကြည်တယ်။မိခင်များအဖြစ် ၎င်းတို့၏ အခန်းကဏ္ဍအတွက် အလေးစားဆုံးဖြစ်သည်။ ကျေးလက်ဒေသရှိ အမျိုးသမီးများသည် များသောအားဖြင့် အိမ်တွင်းရေးနှင့် ဓလေ့ထုံးတမ်းဘဝဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းကို ထိန်းချုပ်ကြသည်။ အမျိုးသမီးနှင့် အမျိုးသားလှုပ်ရှားမှုများကြားနှင့် ၎င်းတို့စုဝေးရာ လူမှုရေးနေရာများကြားတွင် ခွဲခြားဆက်ဆံမှု မြင့်မားသည်။

အိမ်ထောင်ရေး၊ မိသားစုနှင့် ဆွေမျိုးပေါက်ဖော်

အိမ်ထောင်ရေး။ ကျေးလက်ဒေသများတွင်ပင် မိတ်ဖက်များ၏ဆန္ဒနှင့်အညီ လက်ထပ်ထိမ်းမြားမှုကို တိုးများလာစေသည်။ အချို့သောအခြေအနေများတွင် ကျေးလက်ဒေသရှိ မိန်းကလေးများသည် ၎င်းတို့၏မိဘများမှရွေးချယ်သော ကိုယ်စားလှယ်လောင်းကို ဆန့်ကျင်ပိုင်ခွင့်မရှိပေ။ ရွေးချယ်ထားသော လက်တွဲဖော်ကို မိဘများက သဘောမတူခြင်းသည်လည်း အထူးအဆန်းမဟုတ်ပေ။ ဆိုဗီယက်ခေတ်တွင် Azeri မိန်းကလေးများနှင့် မွတ်စလင်မဟုတ်သော Azeris (ရုရှား၊ အာမေးနီးယန်း) တို့ကြား လက်ထပ်မှုသည် အလွန်ရှားပါးသော်လည်း အနောက်တိုင်းမှ မွတ်ဆလင်မဟုတ်သူများသည် ယခုအခါ မတူညီသော အဆင့်အတန်းရှိပုံရသည်။ ဆန့်ကျင်ဘက်အားဖြင့် အမျိုးသားများသည် ရုရှားနှင့် အာမေးနီးယန်းများကို ပိုမိုလွယ်ကူစွာ လက်ထပ်နိုင်သည်။ အမျိုးသားနှင့် အမျိုးသမီး နှစ်ဦးစလုံးသည် ကလေးယူရန် အိမ်ထောင်ပြုကြပြီး မိသားစု ထူထောင်ကြသော်လည်း စီးပွားရေး လုံခြုံရေးသည် အမျိုးသမီးများအတွက် နောက်ထပ် အရေးကြီးသော ကိစ္စတစ်ခု ဖြစ်သည်။ အရပ်ဘက်လက်ထပ်ခြင်းအခမ်းအနားအပြင် အချို့စုံတွဲများသည် အစ္စလာမ့်ဥပဒေအရ လက်ထပ်ရန် ဗလီသို့သွားကြသည်။

ပြည်တွင်း ယူနစ်။ အခြေခံအိမ်ထောင်စုသည် နူကလီးယားမိသားစု သို့မဟုတ် အိမ်ထောင်စုတစ်ခုတွင် မျိုးဆက်နှစ်ခုပေါင်းစပ်မှု (မျိုးချစ်စိတ်သဘောထား)။ အဓိကအားဖြင့် စီးပွားရေးအခက်အခဲကြောင့် မြို့ပြများတွင် ကြင်စဦးဇနီးမောင်နှံများသည် ယောက်ျား၏မိဘများနှင့် လိုအပ်ပါက သို့မဟုတ် လိုအပ်ပါက အမျိုးသမီး၏မိဘများနှင့်အတူ နေထိုင်ကြသည်။ ဦးခေါင်းအိမ်ထောင်စုသည် အများအားဖြင့် မိသားစုတွင် အသက်အကြီးဆုံး အမျိုးသားများဖြစ်သော်လည်း အဘွားအိုများသည် ဆုံးဖြတ်ချက်ချရာတွင် သြဇာညောင်းသည်။ ကျေးလက်ဒေသများတွင် မိသားစုဝင်များနှင့် ၎င်းတို့၏မိဘများ ခွဲဝေနေထိုင်သည့် ခြံဝင်းတစ်ခု သို့မဟုတ် အိမ်တစ်ခုတွင် နေထိုင်ရန် ဖြစ်နိုင်သည်။ အမျိုးသမီးများသည် အစားအစာပြင်ဆင်ခြင်း၊ ကလေးပြုစုပျိုးထောင်ခြင်း၊ ကော်ဇောယက်ခြင်းနှင့် တိရစ္ဆာန်များကို ပြုစုစောင့်ရှောက်ပေးနေစဉ် အမျိုးသားများသည် တိရစ္ဆာန်များကို ပြုစုစောင့်ရှောက်ပြီး ကိုယ်ကာယလိုအပ်သောအလုပ်များကို လုပ်ဆောင်နေချိန်တွင် အမျိုးသမီးများသည် အစားအသောက်ပြင်ဆင်ခြင်း၊

အမွေအနှစ်။ အမွေဆက်ခံမှုကို ဥပဒေဖြင့် ထိန်းကျောင်းသည်။ သားသမီးများသည် မိဘများနှင့်အတူနေထိုင်ပါက အမျိုးသားများသည် မိသားစုအိမ်သို့ အမွေဆက်ခံနိုင်သော်လည်း မိဘများထံမှ တန်းတူညီမျှ အမွေဆက်ခံခွင့်ရှိသည်။ ထို့နောက် ညီအစ်မများအား လျော်ကြေးငွေ ပေးဆောင်ရန် စီစဉ်မှုများ ပြုလုပ်နိုင်သည်။

ဆွေမျိုးအုပ်စုများ။ ဆွေမျိုးများသည် အနီးနားတွင် ကျေးလက်ဒေသများတွင် နေထိုင်ကြသော်လည်း များသောအားဖြင့် မြို့များတွင် လူစုခွဲကြသည်။ မင်္ဂလာပွဲနှင့် အသုဘအခမ်းအနားများကဲ့သို့သော အထူးအချိန်အခါများတွင် နီးစပ်သူများနှင့် ဆွေမျိုးများစုရုံးကာ ပြင်ဆင်မှုများကို ကူညီဆောင်ရွက်ပေးပါသည်။ ကျေးလက်ဒေသရှိ ဆွေမျိုးသားချင်းများသည် စိုက်ပျိုးရေးနှင့် နို့ထွက်ပစ္စည်းများကို ပံ့ပိုးပေးကြပြီး မြို့ပြနေပြည်သူများက ကျေးလက်နေဆွေမျိုးများကို မြို့တွင်းရှိ စားသောက်ကုန်များ ထောက်ပံ့ပေးကာ မြို့တွင်းရှိသည့်အခါတွင် တည်းခိုနေထိုင်ရန် ပံ့ပိုးပေးခြင်းဖြင့် ကြုံတွေ့ရလေ့ရှိသည်။ ဗျူရိုကရေစီ၊ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုနှင့် ကလေးများ၏ ပညာရေး ဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များ။

လူမှုဆက်ဆံရေး

ကလေးထိန်း။ မွေးကင်းစကလေးစောင့်ရှောက်မှုသည် နေရာဒေသအလိုက် ကွဲပြားသည်။ ကျေးလက်ဒေသများတွင် မွေးကင်းစကလေးများကို နေရာချထားပေးသည်။ပုခက်များ သို့မဟုတ် ကုတင်များတွင်။ ၎င်းတို့ကို မိခင် သို့မဟုတ် အခြားအမျိုးသမီး မိသားစုဝင်များက သယ်ဆောင်သွားနိုင်သည်။ မြို့ကြီးတွေမှာ များသောအားဖြင့် ကုတင်သေးသေးလေးတွေမှာ ထားလေ့ရှိပြီး မိခင်က စောင့်ကြည့်လေ့ရှိပါတယ်။ မိဘများသည် ၎င်းတို့၏နေ့စဥ်အလုပ်များလုပ်ဆောင်ရာတွင် ကလေးငယ်များနှင့် အပြန်အလှန်ဆက်ဆံကြပြီး ကလေးများကို ငြိမ်သက်တိတ်ဆိတ်နေစေရန် နှစ်သက်ကြသည်။

ကလေးပြုစုပျိုးထောင်ရေးနှင့် ပညာရေး။ ကလေးတစ်ဦး၏ အပြုအမူကို စီရင်ခြင်းအတွက် စံသတ်မှတ်ချက်များသည် ကျား-မ ပေါ်မူတည်ပါသည်။ အသက်အရွယ်မရွေး ကလေးများသည် မိဘများနှင့် သက်ကြီးရွယ်အိုများကို ယေဘူယျအားဖြင့် နာခံမှုရှိရန် မျှော်လင့်ထားသော်လည်း ယောက်ျားလေးများ၏ အပြုအမူကို ခံနိုင်ရည်ရှိရန် ပိုများပါသည်။ မိန်းကလေးများသည် ၎င်းတို့၏မိခင်များကို ကူညီရန်၊ စိတ်တည်ငြိမ်စေရန်နှင့် အကျင့်စာရိတ္တကောင်းမွန်ရန် တိုက်တွန်းထားသည်။ မျိုးဗီဇမိတ်ကပ်သည် အထူးအဆန်းမဟုတ်သောကြောင့် ကလေးများ၏ အနုတ်လက္ခဏာနှင့် အပြုသဘောဆောင်သောအရည်အသွေးများကို ရှင်းပြရန်အတွက် ၎င်းတို့၏မိဘများနှင့် ရင်းနှီးသောမိသားစုဝင်များ၏ အပြုအမူပုံစံများနှင့် အရည်အချင်းများနှင့် ဆင်တူသည်။

အဇာဘိုင်ဂျန်နိုင်ငံမြို့တော် ဘာကူ၏ ဝေဟင်မြင်ကွင်း။

အဆင့်မြင့်ပညာရေး။ ဆိုဗီယက်ခေတ်နှင့် ဆိုဗီယက်ခေတ်လွန်ကာလများတွင် Azeris အတွက် အဆင့်မြင့်ပညာရေးသည် အရေးကြီးပါသည်။ အဆင့်မြင့်ပညာရှိခြင်းက ယောက်ျားလေးရော မိန်းကလေးပါ အလားအလာရှိသော အိမ်ထောင်ဖက်များအဖြစ် ပိုမိုဆွဲဆောင်မှုရှိစေပါသည်။ မိဘများသည် အဆင့်မြင့်ပညာရေးအတွက် အခကြေးငွေများ သို့မဟုတ် ကျောင်းဝင်ခွင့်နှင့်ဆက်စပ်သော အခြားအလွတ်သဘောသတ်မှတ်ထားသော ကုန်ကျစရိတ်များကို ပေးဆောင်ရန် ကြီးမားသောအချိန်ကာလတစ်ခုဖြစ်သည်။

ကျင့်ဝတ်

လိင်နှင့် ခန္ဓာကိုယ်ဆိုင်ရာ ပြဿနာများကို အများအားဖြင့် လူအများကြားတွင် ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောဆိုလေ့မရှိပါ။ အသက်အရွယ်ပေါ် မူတည်စကားပြောသူ ၊ အချို့သော အမျိုးသားများသည် "ကိုယ်ဝန်ရှိခြင်း" ကဲ့သို့သော စကားလုံးများကို အသုံးပြုခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ပေမည်။ သုံးရမယ်ဆိုရင် တောင်းပန်ပါတယ်။ အရွယ်ရောက်ပြီးသူတိုင်း ရေချိုးခန်းသွားခြင်းကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောခြင်းသည် သင့်လျော်သည်ဟု မယူဆပါ။ ကိုယ်ပိုင်အိမ်များတွင် အသက်အရွယ်နှင့် ကျား/မ တူညီသောလူများ သို့မဟုတ် ကလေးများ အိမ်သာသို့ လမ်းညွှန်ချက်တောင်းနိုင်သည်။ အမျိုးသမီးများသည် အများသူငှာ သို့မဟုတ် ပါတီပွဲများ သို့မဟုတ် အခြားစုဝေးပွဲများတွင် ဆေးလိပ်သောက်လေ့ရှိပြီး Azeri အမျိုးသမီးသည် လမ်းပေါ်တွင် ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းကို နှိမ့်ချခံရမည်ဖြစ်သည်။ သက်ကြီးရွယ်အိုများကို လေးစားမှုပြရန်၊ ကျားမ နှစ်မျိုးလုံးရှိ သက်ကြီးရွယ်အိုများရှေ့တွင် ဆေးလိပ်မသောက်ရန် အရေးကြီးသည်။ ငယ်ရွယ်သော အမျိုးသားများနှင့် အမျိုးသမီးများသည် အသက်ကြီးသူများ၏ အပြုအမူကို ရှုမြင်ကြသည်။ လိင်တူချင်းများအကြား ခန္ဓာကိုယ်ထိတွေ့မှုသည် စကားပြောနေစဉ် သို့မဟုတ် လက်မောင်းတွဲ၍ လမ်းလျှောက်သည့်ပုံစံဖြင့် အပြန်အလှန်ဆက်ဆံမှု၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ် ပုံမှန်ဖြစ်သည်။ အမျိုးသားများသည် တစ်ဦးကိုတစ်ဦး လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်ပြီး ခဏတာ မတွေ့ဖူးပါက ပွေ့ဖက်နှုတ်ဆက်လေ့ရှိသည်။ အခါသမယနှင့် ရင်းနှီးမှုအတိုင်းအတာပေါ်မူတည်၍ အမျိုးသားနှင့် အမျိုးသမီး အချင်းချင်း လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်ခြင်း သို့မဟုတ် စကားလုံးများနှင့် ခေါင်းညိတ်ခြင်းတို့ဖြင့်သာ နှုတ်ဆက်နိုင်သည်။ မြို့ပြအခြေအနေများတွင် အမျိုးသားတစ်ဦးသည် လေးစားမှုလက္ခဏာအဖြစ် အမျိုးသမီးတစ်ဦး၏လက်ကို နမ်းခြင်းသည် အထူးအဆန်းမဟုတ်ပါ။ အာကာသဆိုင်ရာ အသိဥာဏ်သည် လိင်များကြားတွင် ပို၍ကြီးမားသည်။ အမျိုးသားများနှင့် အမျိုးသမီးများသည် မျဉ်းကြောင်းများ သို့မဟုတ် လူစည်ကားသောနေရာများတွင် အနီးနားတွင် မနေလိုကြပါ။ သို့သော် ဤလမ်းကြောင်းများအားလုံးသည် အသက်အရွယ်၊ ပညာရေးနှင့် မိသားစုနောက်ခံအပေါ် မူတည်ပါသည်။ သင်္ကေတပမာဏထက် ပိုသောက်ခြင်း၊ ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းနှင့် အမျိုးသားများ ကုမ္ပဏီတွင် ရှိနေခြင်းစသည့် လှုပ်ရှားမှုများAzeris ထက် ရုရှားအမျိုးသမီးတွေနဲ့ ပိုဆက်စပ်နေပါတယ်။ ရုရှားလူမျိုးများသည် မတူညီသောတန်ဖိုးများရှိသည်ဟု လက်ခံထားသောကြောင့် Azeri အမျိုးသမီးများသည် ပိုမိုပြင်းထန်စွာ ဝေဖန်ခံရမည်ဖြစ်သည်။

ဘာသာတရား

ဘာသာရေး ယုံကြည်ချက်။ စုစုပေါင်းလူဦးရေတွင် ၉၃.၄ ရာခိုင်နှုန်းသည် မွတ်စလင် (ရှီအာ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ဆွန်နီ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း) ဖြစ်သည်။ ခရစ်ယာန်များ (ရုရှားသြသဒေါက်စ်နှင့် အာမေးနီးယန်း တမန်တော်များ) သည် ဒုတိယအကြီးဆုံးအုပ်စုဖြစ်သည်။ အခြားအုပ်စုများဖြစ်သည့် Molokans၊ Baha'is နှင့် Krishnas ကဲ့သို့သော အရေအတွက်အနည်းငယ်ဖြင့် တည်ရှိပါသည်။ မကြာသေးမီအချိန်အထိ အစ္စလာမ်သည် အဓိကအားဖြင့် ယဉ်ကျေးမှုစနစ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး လှုပ်ရှားမှုအနည်းငယ်သာရှိသည်။ အသုဘအခမ်းအနားများသည် ဆိုရှယ်လစ်ခေတ်တွင် အခိုင်မာဆုံးသော ဘာသာရေးထုံးတမ်းများဖြစ်သည်။

ကြည့်ပါ။: ဆွေမျိုးပေါက်ဖော်၊ အိမ်ထောင်ရေးနှင့် မိသားစု - ဂျော်ဂျီယာဂျူးများ

ဘာသာရေးသမားများ။ 1980 ခုနှစ်တွင် Sheikhul-Islam (မွတ်စလင်ဘုတ်အဖွဲ့၏ အကြီးအကဲ) ကို ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ဘာသာရေးနှင့် ဗလီများ၏ အခန်းကဏ္ဍမှာ အကန့်အသတ်ရှိသောကြောင့် ဆိုဗီယက်ခေတ်အတွင်း မူလာများသည် အလွန်တက်ကြွမှုမရှိခဲ့ပါ။ ယနေ့ခေတ်တွင်ပင် ဗလီများသည် နာရေးကူညီမှုလုပ်ငန်းများ လုပ်ဆောင်ရန်အတွက် အရေးကြီးဆုံးဖြစ်သည်။ အဲဒီအခါသမယမှာ အမျိုးသမီးအဖွဲ့ထဲမှာ ကိုရမ်ကျမ်းထဲက ကျမ်းပိုဒ်တချို့ကို အမျိုးသမီး လေ့ကျင့်သူတွေက ဖတ်တယ်။

ထုံးတမ်းများနှင့် သန့်ရှင်းသောနေရာများ။ Ramadan၊ Ramadan Bayram နှင့် Gurban Bayram (ယဇ်ပူဇော်ပွဲ) ကို အထူးသဖြင့် မြို့ပြများတွင် တွင်ကျယ်စွာ မကျင်းပပါ။ Muharram သည် ပွဲတော်များကို ကန့်သတ်ထားသော ကာလဖြစ်သည်။ Ashure သည် ပထမဆုံး ရှီအာအီမာမ် Huseyin အား အာဇာနည်ဟု သတ်မှတ်ခံရသော ရှီအာအီမာမ်အား သတ်ဖြတ်ခြင်း အထိမ်းအမှတ်နေ့ ဖြစ်သည်။အမျိုးသမီးများ အပါအဝင် သူတို့ကို ကြည့်ရှုနေသည့် လူများက ရင်ဘတ်များကို လက်သီးများဖြင့် ရိုက်နှက်ကြစဉ် ယောက်ျားလေးများက ၎င်းတို့၏ ကျောကို သံကြိုးများဖြင့် ရိုက်နှက်ကြသည်။ ဤဓလေ့ထုံးတမ်းကို ၁၉၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များအစောပိုင်းအထိ မမိတ်ဆက်ခဲ့ဘဲ လူအများအပြားကို ဆွဲဆောင်ခဲ့သည်။ လူတွေက ဗလီကိုသွားပြီး ဆုတောင်းပြီး ဖယောင်းတိုင်ထွန်းပြီး ဆုတောင်းဖို့ pir (ဓမ္မလူများ) ရဲ့ သင်္ချိုင်းဂူကို သွားကြည့်တယ်။

သေခြင်းနှင့် နောက်ဘဝ။ လူတို့သည် အစ္စလာမ့်ထုံးတမ်းစဉ်လာကို ပိုမိုလိုက်နာကြသော်လည်း စနစ်တကျ ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ပညာပေးမှု နည်းပါးခြင်းကြောင့်၊ ဘဝသို့ရောက်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ လူတို့၏ယုံကြည်ချက်များကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသတ်မှတ်ထားပေ။ ပရဒိသုနှင့် ငရဲ အယူအဆသည် ထင်ရှားပြီး အာဇာနည်များကို ကောင်းကင်ဘုံသို့ သွားရန် ယုံကြည်ကြသည်။ ကွယ်လွန်ပြီးနောက် ပထမနှင့် နောက်ဆက်တွဲ လေးရက်မြောက်သော ကြာသပတေးနေ့နှင့် တတိယရက်၊ သတ္တမ၊ လေးဆယ်ရက်နှင့် တစ်နှစ်ပတ်လုံး အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် ကျင်းပကြသည်။ နေရာအလွန်နည်းသောအခါ ဧည့်သည်များအတွက် လူများအိမ်ရှေ့တွင် တဲတစ်လုံးကို ထားရသည်။ များသောအားဖြင့် အမျိုးသားနှင့် အမျိုးသမီးများသည် သီးခြားအခန်းများတွင် ထိုင်ကြပြီး အစားအသောက်နှင့် လက်ဖက်ရည်တို့ကို ကျွေးမွေးကြပြီး ကိုရမ်ကျမ်းကိုလည်း ဖတ်ရသည်။

ဆေးနှင့် ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှု

အနောက်တိုင်းဆေးကို ဆေးဖက်ဝင်အပင်များ ကုထုံးများနှင့်အတူ အလွန်တွင်ကျယ်စွာ အသုံးပြုကြပြီး လူများသည် စိတ်ပညာ ( ekstrasenses ) နှင့် ကုသသူများထံ သွားရောက်ကြသည်။ ဖျားနာသူများကို pir သို့ လာလည်ရန် ခေါ်သွားနိုင်သည်။

ဘာသာရေးပွဲများ

နှစ်သစ်ကူး အားလပ်ရက်ကို ဇန်နဝါရီ ၁ ရက်၊ ဇန်န၀ါရီလ ၂၀ ရက် တွင် ကျင်းပပြီး ၁၉၉၀ ခုနှစ် ဘာကူတွင် ဆိုဗီယက်တပ်များ ကျဆုံးသွားသည့် အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် မတ် ၈ ရက်၊အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အမျိုးသမီးများနေ့ နှင့် မတ်လ 21-22 သည် Novruz (နှစ်သစ်) ၊ vernal equinox တွင်ကျင်းပသော ပါရှန်အားလပ်ရက်ဟောင်းဖြစ်သည်။ Novruz သည် အိမ်များတွင် သန့်ရှင်းရေးနှင့် ချက်ပြုတ်ခြင်းနှင့်အတူ အထူးခြားဆုံး Azeri အားလပ်ရက်ဖြစ်သည်။ အိမ်ထောင်စုအများစုသည် semeni (စိမ်းလန်းသော ဂျုံပျိုးပင်များ) ပေါက်ရောက်ကြပြီး ကလေးများသည် မီးဖိုငယ်များပေါ်မှ ခုန်တက်ကြသည်။ အထိမ်းအမှတ်ပွဲများကို အများသူငှာ နေရာများတွင်လည်း ကျင်းပကြသည်။ အခြားအားလပ်ရက်များမှာ မေလ ၉ ရက်၊ အောင်ပွဲနေ့ (ဆိုဗီယက်ခေတ်မှ အမွေဆက်ခံသည်)။ မေလ ၂၈ ရက်၊ ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်နေ့၊ အောက်တိုဘာလ ၉ ရက်၊ တပ်မတော်နေ့၊ အောက်တိုဘာလ 18 ရက်၊ နိုင်ငံတော် အချုပ်အခြာအာဏာနေ့၊ နိုဝင်ဘာလ ၁၂ ရက်၊ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနေ့၊ နိုဝင်ဘာလ 17 ရက်၊ လက်ရာမြောက်သောနေ့၊ ဒီဇင်ဘာလ 31 ရက်နေ့၊ World Azeris ၏ သွေးစည်းညီညွတ်ရေးနေ့။

အနုပညာနှင့် လူသားများ

အနုပညာများအတွက် ပံ့ပိုးမှု။ ဆိုရှယ်လစ်ခေတ်တွင် နိုင်ငံတော်ရန်ပုံငွေမှ ပန်းချီဆရာများနှင့် အခြားအနုပညာရှင်များအတွက် အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲများ ပြုလုပ်ပေးခဲ့ပါသည်။ ဤကဲ့သို့သော ရန်ပုံငွေများသည် ယခုအခါ အကန့်အသတ်ရှိသော်လည်း ပြည်တွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာမှ စပွန်ဆာများက အနုပညာလှုပ်ရှားမှုကို အားပေးကြသည်။

စာပေ။ Dede Korkut နှင့် Zoroastrian Avesta ၏စာအုပ် (အစောပိုင်းရာစုနှစ်များထံပြန်လည်ရောက်ရှိသော်လည်းဆယ့်ငါးရာစုတွင်ရေးသားထားသော) နှင့် Köroglu dastan တို့သည် ပါးစပ်၏ရှေးအကျဆုံးဥပမာများထဲမှတစ်ခုဖြစ်သည်။ စာပေများ (ဒက်စတန်များသည် အလွန်တန်ဆာဆင်ထားသော ဘာသာစကားဖြင့် သမိုင်းဖြစ်ရပ်များကို ရွတ်ဆိုခြင်း)။ Shirvani၊ Gancavi၊ Nasimi၊ Shah Ismail Savafi နှင့် ဆယ်နှစ်မြောက်နှင့် ၁၆ ကြိမ်မြောက်ကြားတွင် ထုတ်လုပ်သော Fuzuli ကဲ့သို့သော ကဗျာဆရာများ၏ လက်ရာများရာစုနှစ်များသည် အရေးအကြီးဆုံး ပါရှန်နှင့်တူရကီဘာသာစကား အရေးအသားများဖြစ်သည်။ ဒဿနပညာရှင်နှင့် ပြဇာတ်ရေးဆရာ Mirza Fath Ali Akhunzade (Akhundov)၊ သမိုင်းဝင်ဝတ္ထုရေးဆရာ Husein Javid နှင့် သရော်စာရေးဆရာ M. A. Sabir တို့သည် ဆယ့်ကိုးရာစုတွင် Azeri တွင် ထုတ်လုပ်သော လက်ရာများဖြစ်သည်။ နှစ်ဆယ်ရာစု၏ အထင်ကရပုဂ္ဂိုလ်များတွင် Elchin၊ Yusif Samedoglu နှင့် Anar တို့ပါဝင်ပြီး အချို့သောဝတ္ထုရေးဆရာများသည် ရုရှားဘာသာဖြင့် ရေးသားခဲ့သည်။

ဂရပ်ဖစ်အနုပညာ။ ပန်းချီအသေးစားများ၏ ဓလေ့သည် ၁၉ရာစုတွင် အရေးပါခဲ့ပြီး နှစ်ဆယ်ရာစုတွင် ဆိုဗီယက်လူမှုရေးဝါဒနှင့် Azeri ရိုးရာပုံပြင်များ၏ နမူနာများဖြင့် အမှတ်အသားပြုထားသည်။ ကျယ်ပြန့်စွာ အသိအမှတ်ပြုထားသော ပန်းချီဆရာများထဲတွင် Sattar Bakhulzade သည် "Van Gogh in blue" ကို အမှတ်ရသည့်ပုံစံဖြင့် ရှုမျှော်ခင်းများနှင့် အဓိက လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ Tahir Salakhov သည် အနောက်တိုင်းနှင့် ဆိုဗီယက်စတိုင်များဖြင့် ရေးဆွဲခဲ့ပြီး Togrul Narimanbekov သည် အလွန်ကြွယ်ဝသော အရောင်များဖြင့် သရုပ်ဖော်ထားသော Azeri ရိုးရာပုံပြင်များမှ ရုပ်ပုံများကို အသုံးပြုထားသည်။ Rasim Babayev သည် ဆိုဗီယက်အစိုးရအပေါ် လျှို့ဝှက်ထားသော သရုပ်ဖော်မှုများဖြင့် သူ၏ကိုယ်ပိုင်စတိုင်ကို ပြုစုပျိုးထောင်ခဲ့သည် (တောက်ပသော အရောင်အသွေး၊ ရှုထောင့်ကင်းမဲ့မှု၊ ရိုးရာပုံပြင်များနှင့် ဒဏ္ဍာရီများမှ မှုတ်သွင်းထားသော လူသားမဟုတ်သော ဇာတ်ကောင်အများအပြား)။

ကြည့်ပါ။: သမိုင်းနှင့်ယဉ်ကျေးမှုဆက်ဆံရေး - Karajá

ဖျော်ဖြေမှုအနုပညာ။ ပြည်တွင်းနှင့် အနောက်တိုင်းဂီတ အစဉ်အလာသည် အလွန်ကြွယ်ဝပြီး မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း Baku တွင် ဂျက်ဇ်ဂီတ ပြန်လည်နိုးထလာခဲ့သည်။ ပေါ့ပ်ဂီတသည် ရုရှား၊ အနောက်တိုင်းနှင့် Azeri လွှမ်းမိုးမှုအောက်တွင် ဖွံ့ဖြိုးပြီး ရေပန်းစားသည်။ ဆိုဗီယက်စနစ်က စနစ်တကျ လူကြိုက်များအောင် ကူညီပေးခဲ့တယ်။ဂီတပညာနှင့် လူများ

Azerbaijani ရိုးရာအကသမားသည် ရိုးရာအကကို ဖျော်ဖြေသည်။ လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ ကဏ္ဍအားလုံးမှ ပါဝင်ဆင်နွဲပြီး မတူညီသော စတိုင်လ်ဂီတကို ဖျော်ဖြေပါ။ ဂန္တဝင်ဂီတနှင့် ဂျက်ဇ်ဂီတကို တေးရေးဆရာများနှင့် ဖျော်ဖြေတင်ဆက်သူများနှင့် နားထောင်သူများသည် မြို့ပြနေရာများတွင် ပို၍အဖြစ်များသော်လည်း၊ ashugs ( saz တီးခတ်ခြင်းနှင့် သီချင်းဆိုသူများ) နှင့် mugam ( ရိုးရာအဆိုနှင့် တီးမှုတ်မှုပုံစံ) နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းတွင် တွေ့ရှိနိုင်သည်။ သူတို့ရွာအိမ်တွေမှာ စန္ဒယားတီးတဲ့ ကလေးတွေကို တွေ့ရတာ မဆန်းပါဘူး။ ရိုးရာကြိုး၊ လေနှင့် တူရိယာ ( tar , balaban , tutak , saz , kamancha , nagara ) ကို အသုံးများကြပါတယ်။ Uzeyir Hacibeyov သည် နှစ်ဆယ်ရာစုအစောပိုင်းတွင် အစ္စလာမ့်အရှေ့တွင် ပထမဆုံးအော်ပရာ ( Leyli နှင့် Madjnun ) ကိုရေးသားခဲ့သော Uzeyir Hacibeyov ၊ Kara Karayev နှင့် Fikret Amirov တို့သည် နာမည်ကြီးဂန္တဝင်တေးရေးဆရာများထဲမှဖြစ်သည်။ ယခုရော ယခင်ကရော Azeri ဂီတမှ အစိတ်အပိုင်းများကို ဂန္ထဝင်နှင့် ဂျက်ဇ်အပိုင်းများတွင် ပေါင်းစပ်ထားသည် (ဥပမာ၊ မကြာသေးမီက Kronos Quartet နှင့် တီးခတ်ခဲ့သော စန္ဒယားပညာရှင် Firangiz Alizade)။ အနောက်တိုင်းဘဲလေးအကများအပြင် အကော်ဒီယံအက၊ tar နှင့် percussion တို့နှင့်အတူ ရိုးရာအကများသည် လူကြိုက်များသည်။

ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် လူမှုရေးသိပ္ပံ၏နိုင်ငံတော်

ဆိုဗီယက်ခေတ်မှ အဆင့်မြင့်ပညာရေးဆိုင်ရာ တက္ကသိုလ်များနှင့် တက္ကသိုလ်များကို ပုဂ္ဂလိကအသစ်ဖြင့် ချိတ်ဆက်ထားသည်။တက္ကသိုလ်များ။ သိပ္ပံအကယ်ဒမီသည် ရှေးယခင်ကတည်းက နယ်ပယ်များစွာတွင် အခြေခံသုတေသနပြုရာနေရာဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတကာမှ ပါဝင်ပတ်သက်မှုနှင့်အတူ လေ့လာမှုလမ်းညွှန်ချက်များသည် နှေးကွေးစွာ ပြောင်းလဲနေသော်လည်း ဆိုဗီယက်ဘောင်အတွင်းမှ လူမှုရေးသိပ္ပံများကို တီထွင်ခဲ့သည်။ ငွေကြေးအခက်အခဲဆိုသည်မှာ သုတေသနအားလုံးတွင် ကန့်သတ်ချက်များရှိသော်လည်း ရေနံနှင့်ပတ်သက်သည့် ဘာသာရပ်များကို ဦးစားပေးထားသည်။ နိုင်ငံတော်ဘဏ္ဍာငွေမှာ အကန့်အသတ်ရှိပြီး နိုင်ငံတကာရန်ပုံငွေများကို အဖွဲ့အစည်းများနှင့် သိပ္ပံပညာရှင်တစ်ဦးချင်းက ရယူသည်။

ကျမ်းကိုးစာရင်း

Altstadt၊ Audrey L. The Azerbaijani Turks: ပါဝါနှင့် အထောက်အထား ရုရှားစည်းမျဉ်း ၊ 1992။

Atabaki၊ Touraj။ အဇာဘိုင်ဂျန်- လူမျိုးရေးနှင့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အပြီး အီရန် ၊ 1993။

အဇာဘိုင်ဂျန်- နိုင်ငံလေ့လာမှု၊ U.S. Library of Congress://lcweb2.loc. gov/frd/cs/aztoc.html

Cornell၊ Svante။ "ကြေငြာမထားသောစစ်ပွဲ- Nagorno-Karabakh ပဋိပက္ခကို ပြန်လည်သုံးသပ်ထားသည်။" တောင်အာရှနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းလေ့လာရေးဂျာနယ် 20 (4):1–23၊ 1997။ //scf.usc.edu/∼baguirov/azeri/svante_cornell.html

Croissant၊ Cynthia . Azerbaijan, Oil and Geopolitics , 1998.

Croissant, Michael P. The Armenia-Azerbaijan Conflict , 1998.

Demirdirek, Hülya. "ခွဲခြားသတ်မှတ်ခြင်း၏အတိုင်းအတာများ- ဘာကူရှိ ပညာတတ်များ၊ ၁၉၉၀-၁၉၉၂။" Candidata Rerum Politicarum စာတမ်း၊ အော်စလိုတက္ကသိုလ်၊ ၁၉၉၃။

Dragadze၊ Tamara။ "အာမေးနီးယန်း-အဇာဘိုင်ဂျန်Azeris သည် အီရန်တွင် တစ်ဆယ့်သုံးသန်းခန့် နေထိုင်သည်။ 1989 ခုနှစ်တွင် ရုရှားနှင့် အာမေးနီးယန်းလူမျိုးတစ်ဦးစီသည် လူဦးရေ၏ 5.6 ရာခိုင်နှုန်းရှိသည်။ သို့သော်၊ ၁၉၉၀ ခုနှစ်တွင် ဘာကူတွင် အာမေးနီးယန်းဆန့်ကျင်ရေး အစွန်းရောက်မှုများနှင့် ၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင် Sumgait ကြောင့် အာမေးနီးယန်းအများစု ထွက်ခွာသွားခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏လူဦးရေ (၂.၃ ရာခိုင်နှုန်း)သည် ယခုအခါ နာဂေါနို-ကာရာဘက်ခ်တွင် စုစည်းနေပါသည်။ လက်ရှိ လူဦးရေ၏ 2.5 ရာခိုင်နှုန်းရှိသော ရုရှားလူမျိုးများသည် ဆိုဗီယက်ယူနီယံကို ဖျက်သိမ်းပြီးနောက် ရုရှားနိုင်ငံသို့ ထွက်ခွာလာကြသည်။ 1980 နှောင်းပိုင်းနှင့် 1990 ခုနှစ်များအစောပိုင်းတွင် ရုရှား၊ အစ္စရေးနှင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတို့သို့ ထွက်ခွာသွားခြင်းကြောင့် ဂျူးအရေအတွက် လျော့နည်းသွားသည်။ ယခင် ဆိုဗီယက်ယူနီယံ၏ မြောက်မြားစွာသော လူမျိုးစုများ (ကိုးဆယ်အထိ) ကို အနည်းစု (ယူကရိန်း၊ ကာ့ဒ်၊ ဘီလိုရုရှား၊ တာတာ) တို့ဖြင့် ကိုယ်စားပြုထားသည်။ အဇာဘိုင်ဂျန်တွင် အခြေချနေထိုင်သည့် သမိုင်းရှည်ကြာသော အခြားအုပ်စုများတွင် ပါရှန်းစကားပြော တာလီရှ်နှင့် ဂျော်ဂျီယာစကားပြော Udins တို့ ပါဝင်သည်။ Lezghis နှင့် Avars ကဲ့သို့သော Daghestan လူမျိုးများသည် လူဦးရေ၏ ၃.၂ ရာခိုင်နှုန်းရှိပြီး အများစုမှာ မြောက်ဘက်တွင် နေထိုင်ကြသည်။ လူဦးရေ၏ ငါးဆယ့်သုံးရာခိုင်နှုန်းသည် မြို့ပြဖြစ်သည်။

ဘာသာစကားဆိုင်ရာ ဆက်နွယ်မှု။ Azeri (Azeri Turkish ဟုလည်းရည်ညွှန်းသည်) သို့မဟုတ် Azerbaijani သည် Altaic မိသားစုရှိ Turkic ဘာသာစကားဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် Anatolian Turkish၊ Turkmen နှင့် Gagauz တို့နှင့်အတူ အနောက်တောင်ပိုင်း Oguz အုပ်စုမှ ပါဝင်သည်။ ဤဘာသာစကားများ၏ ပြောဆိုသူများသည် စာကြောင်းများ၏ ရှုပ်ထွေးမှုနှင့် အခြားချေးငွေစကားလုံးများ၏ အရေအတွက်ပေါ်မူတည်၍ အချင်းချင်း နားလည်နိုင်သည်ပဋိပက္ခ- ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် စိတ်ဓာတ်။" တတိယကမ္ဘာ့သုံးလပတ် 11 (1):55–71၊ 1989။

——. "Azerbaijanis" တွင် အမျိုးသားရေးဝါဒီမေးခွန်း ဆိုဗီယက်ယူနီယံ ၊ ဂရေဟမ်စမစ်၊ 1990 တွင်တည်းဖြတ်ခဲ့သည်။

——။ "အဇာဘိုင်ဂျန်ရှိ အစ္စလာမ်- အမျိုးသမီးများ၏ အနေအထား။" တွင် Muslim Women's Choices တွင် တည်းဖြတ်ထားသည်။ Camilla Fawzi El-Sohl နှင့် Judy Marbro၊ 1994။

Fawcett, Louise L'Estrange. Iran and the Cold War: The Azerbaijan Crisis of 1946 , 1992 .

Goltz, Thomas. Azerbaijan Diary: A Rogue Reporter's Adventures in an Rogue Reporter's Adventures in an oil-rich, war-Torn-Soviet Post-Soviet Republic ၊1998.

Hunter, Shireen. "Azerbaijan- Identity and New Partners ကိုရှာဖွေပါ။" တွင် ဆိုဗီယက်ဆက်ခံသောနိုင်ငံများတွင် နိုင်ငံနှင့်နိုင်ငံရေး ၊ Ian Bremmer နှင့် Ray Taras၊ 1993 တွင်တည်းဖြတ်ခဲ့သည်။

Kechichian၊ J. A. နှင့် T. W. Karasik . "အဇာဘိုင်ဂျန်ရှိ အကျပ်အတည်း- ထွန်းသစ်စနိုင်ငံတော်၏ နိုင်ငံရေးကို မည်ကဲ့သို့ လွှမ်းမိုးနိုင်မည်နည်း။" အရှေ့အလယ်ပိုင်းမူဝါဒ 4 (1B2): 57B71၊ 1995။

Kelly, Robert C., et al ., eds. နိုင်ငံပြန်လည်သုံးသပ်ခြင်း၊ Azerbaijan 1998/1999 , 1998.

Nadein-Raevski, V. "The Azerbaijani-Armenian Conflict- Resolutionဆီသို့ ဖြစ်နိုင်သောလမ်းကြောင်းများ။ “ တွင် ကွန်မြူနစ်ခေတ်လွန်ကမ္ဘာတွင် လူမျိုးရေးနှင့် ပဋိပက္ခ- ဆိုဗီယက်ယူနီယံ၊ အရှေ့ဥရောပနှင့် တရုတ် ၊ Kumar Rupesinghe et al., 1992. တည်းဖြတ်သော

Robins, P. "ခံစားချက်များနှင့် ကိုယ်ကျိုးစီးပွား- အဇာဘိုင်ဂျန်နှင့် ပတ်သက်သော တူရကီ၏ မူဝါဒthe Central Asian States." Middle East Journal 47 (4): 593–610၊ 1993။

Safizadeh, Fereydoun. "ဆိုဗီယက်လွန်သမ္မတနိုင်ငံရှိ Dilemmas of Identity in the Azerbaijan. " ကုလားဖြူဒေသဆိုင်ရာလေ့လာမှု 3 (1), 1998. //poli.vub.ac.be/publi/crs/eng/0301–04.htm .

——. "အများစု - ဆိုဗီယက်သမ္မတနိုင်ငံရှိ လူနည်းစုဆက်ဆံရေး။" ဆိုဗီယက်လူမျိုးစုများပြဿနာများ တွင် Ian A. Bremmer နှင့် Norman M. Naimark, 1990.

Saroyan, Mark. "The Karabakh Syndrome" နှင့် Azerbaijani နိုင်ငံရေး။" ကွန်မြူနစ်ဝါဒ ပြဿနာများ ၊ စက်တင်ဘာမှ အောက်တိုဘာလ၊ 1990၊ စစ. 14-29.

Smith, M.G. "'Soviet East' for the Cinema for the 'Soviet East'- အမျိုးသားဖြစ်ရပ်မှန်နှင့် တော်လှန်ရေးစိတ်ကူးယဉ် အစောပိုင်း Azerbaijani ရုပ်ရှင်။" Slavic သုံးသပ်ချက် 56 (4): 645–678၊ 1997။

Suny, Ronald G. Baku Commune, 1917–1918- လူတန်းစားနှင့် နိုင်ငံသား ရုရှားတော်လှန်ရေး ၊ 1972။

——. Transcaucasia: အမျိုးသားရေးဝါဒနှင့် လူမှုရေးပြောင်းလဲမှု- အာမေးနီးယား၊ အဇာဘိုင်ဂျန်နှင့် ဂျော်ဂျီယာသမိုင်းဆိုင်ရာ အက်ဆေးများ ၊ 1983။

——။ "ဆိုဗီယက် အာမေးနီးယားမှာ ဖြစ်ပျက်ခဲ့တာ။" အရှေ့အလယ်ပိုင်း အစီရင်ခံစာ ဇူလိုင်-သြဂုတ်၊ ၁၉၈၈၊ စစ. ၃၇-၄၀။

——"အတိတ်၏ 'လက်စားချေ'- ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒနှင့် လူမျိုးရေးပဋိပက္ခ Transcaucasia။ လက်ဝဲသုံးသပ်ချက်အသစ် 184: 5– 34၊ 1990။

——။ "မပြည့်စုံသောတော်လှန်ရေး- အမျိုးသားလှုပ်ရှားမှုများနှင့် ဆိုဗီယက်အင်ပါယာပြိုကျမှု" လက်ဝဲသုံးသပ်ချက်အသစ် 189: 111–140၊ 1991။

——။ “ပြည်နယ်၊ အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ဆိုဗီယက်တွင် တိုင်းရင်းသား ယဉ်ကျေးမှုများ စုစည်းမှု—အမျိုးသားမေးခွန်း၏ အရင်းမြစ်များ။ 2> ——၊ ed. Transcaucasia၊ အမျိုးသားရေးဝါဒနှင့် လူမှုရေးပြောင်းလဲမှု- အာမေးနီးယား၊ အဇာဘိုင်ဂျန်နှင့် ဂျော်ဂျီယာသမိုင်းဆိုင်ရာ အက်ဆေးများ ၊ 1996 (1984)။

Swietochowski , Tadeusz. Russian Azerbaijan, 1905B1920: The Shaping of a National Identity in a Muslim Community , 1985.

——. "စာပေဘာသာစကားတစ်ခု၏ နိုင်ငံရေးနှင့် 1920 ခုနှစ်မတိုင်မီ ရုရှားအဇာဘိုင်ဂျန်တွင် အမျိုးသား အထောက်အထားများ ထွန်းကားလာခဲ့သည်။ အကူးအပြောင်း ၊ 1995။

——၊ ed. Azerbaijan သမိုင်းဆိုင်ရာအဘိဓာန် ၊ 1999။

Tohidi, N. "အများပြည်သူအတွက် ဆိုဗီယက်၊ Azeri အတွက် သီးသန့် — ဆိုဗီယက်နှင့် ဆိုဗီယက်ခေတ်လွန် အဇာဘိုင်ဂျန်ရှိ ကျား၊ မ၊ အစ္စလာမ်နှင့် နိုင်ငံသား။" အမျိုးသမီးများ လေ့လာရေး နိုင်ငံတကာဖိုရမ် 19 (1–2): 111–123၊ 1996။

Van Der Leeuw၊ Charles . Azerbaijan: A Identity အတွက် Quest ၊ 1999။

Vatanabadi, S. "အတိတ်၊ ပစ္စုပ္ပန်၊ အနာဂတ်နှင့် ခေတ်သစ် အဇာဘိုင်ဂျန်နီစာပေဆိုင်ရာ ဟောပြောချက်။" ကမ္ဘာ့စာပေယနေ့ 70 (3): 493–497၊ 1996။

Yamskov၊ Anatoly။ "ကော့ကေးဆပ်ဖြတ်ကျော်ရှိ လူမျိုးစုများအကြား ပဋိပက္ခ- Nagorno-Karabakh ၏ဖြစ်ရပ်မှန်လေ့လာမှု။" တွင် လူမျိုးရေးနှင့် ပဋိပက္ခများ-ကွန်မြူနစ်ကမ္ဘာ- ဆိုဗီယက်ယူနီယံ၊ အရှေ့ဥရောပနှင့် တရုတ် ၊ Kumar Rupesinghe et al., 1992 တည်းဖြတ်ခဲ့သည်။

ဝဘ်ဆိုက်များ

အဇာဘိုင်ဂျန်သမ္မတနိုင်ငံ ဝဘ်ဆိုက်များ: / /www.president.az/azerbaijan/azerbaijan.htm

—H ÜLYA D EMIRDIREK

ဘာသာစကားများ အထူးသဖြင့် နည်းပညာဆိုင်ရာ အသုံးအနှုန်းများ ဆယ့်ကိုးရာစုကတည်းက ရုရှားချေးငွေစကားလုံးများသည် Azeri သို့ ဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ Azeri ဒေသိယစကား အများအပြား (ဥပမာ၊ Baku၊ Shusha၊ Lenkaran) သည် လုံး၀ အပြန်အလှန် နားလည်နိုင်သည်။ 1926 ခုနှစ်အထိ Azeri ကို အာရဗီအက္ခရာဖြင့် ရေးသားခဲ့ပြီး ထို့နောက်တွင် လက်တင်အက္ခရာဖြင့် အစားထိုးကာ 1939 ခုနှစ်တွင် Cyrillic မှ ရေးသားခဲ့သည်။ ဆိုဗီယက်ယူနီယံ ပြိုကွဲပြီးနောက် အဇာဘိုင်ဂျန်နှင့် အခြားသော တာ့ခ်ကစ်စကားပြောဆိုဗီယက်သမ္မတနိုင်ငံတို့သည် လက်တင်အက္ခရာကို ပြန်လည်အသုံးပြုခဲ့ကြသည်။ သို့သော်လည်း ခေတ်မီ Azeri စာပေနှင့် ပညာရေးဆိုင်ရာ ပစ္စည်းများ၏ အဓိက အစိတ်အပိုင်းသည် Cyrillic တွင် ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး လက်တင်အက္ခရာသို့ ကူးပြောင်းခြင်းသည် အချိန်ကုန်ပြီး စျေးကြီးသော လုပ်ငန်းစဉ်ဖြစ်သည်။ ရုရှားဘာသာစကားကို သင်ယူပြီး Cyrillic တွင် Azeri ကိုဖတ်သော မျိုးဆက်များသည် Cyrillic နှင့် ပိုမိုသက်တောင့်သက်သာရှိဆဲဖြစ်သည်။ ဆိုဗီယက်ခေတ်အတွင်း ဘာသာဗေဒအရ ရုရှတွင် ပြင်းထန်သောဘာသာစကားဖြစ်သည်- လူများသည် Azeri ကို ၎င်းတို့၏မိခင်ဘာသာစကားအဖြစ် ရည်ညွှန်းသော်လည်း၊ မြို့များရှိလူများကျွမ်းကျင်သောဘာသာစကားမှာ ရုရှားဖြစ်သည်။ Azeri နှင့် ရုရှားကျောင်း နှစ်ခုစလုံးတွင်ရှိပြီး ကျောင်းသားများသည် ဘာသာစကားနှစ်မျိုးလုံးကို သင်ယူသင့်သည်။ ရုရှားကျောင်းများသို့ သွားရောက်သူများသည် နေ့စဉ်ကြုံတွေ့ရသည့် Azeri ကို အသုံးပြုနိုင်သော်လည်း အခြားနေရာများတွင် ထုတ်ဖော်ပြောဆိုရန် ခက်ခဲသည်။ ရုရှသည် မတူညီသောလူမျိုးစုများ၏ lingua franca အဖြစ် လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး Talysh ကဲ့သို့သော ကျေးလက်နေပြည်သူများမှလွဲ၍ အခြားသူများမှာ Azeri အနည်းငယ်သာ ပြောဆိုကြသည်။ အဇာဘိုင်ဂျန်တွင် ဘာသာစကား ဆယ့်သုံးမျိုးခန့် ပြောဆိုကြပြီး အချို့မှာ စာမရေးတတ်ပါ။နေ့စဉ် မိသားစု ဆက်သွယ်မှုတွင်သာ အသုံးပြုကြသည်။ Azeri သည် ရုံးသုံးဘာသာစကားဖြစ်ပြီး အများသူငှာ ဘဝနယ်ပယ်အားလုံးတွင် အသုံးပြုပါသည်။

သင်္ကေတ။ အဇာဘိုင်ဂျန်သည် ဆိုဗီယက်အုပ်ချုပ်မှုမစမီ (၁၉၁၈-၁၉၂၀) နှစ်ဆယ့်သုံးလကြာ နိုင်ငံပိုင်သမိုင်းရှိခဲ့သည်။ ဆိုဗီယက်ယူနီယံ ပြိုကွဲပြီးနောက် နိုင်ငံသစ်၏ သင်္ကေတများသည် ထိုခေတ်က အကြီးအကျယ် လွှမ်းမိုးခဲ့သည်။ ယခင်သမ္မတနိုင်ငံ အလံကို သမ္မတနိုင်ငံသစ်၏ အလံအဖြစ် လက်ခံကျင့်သုံးခဲ့သည်။ အလံတွင် အပြာ၊ အနီနှင့် အစိမ်းတို့ပါရှိသော ကျယ်ပြန့်သော အလျားလိုက်အစင်းများရှိသည်။ အနီရောင်အစင်း၏အလယ်တွင် အဖြူရောင်လခြမ်းနှင့် ရှစ်မချွန်သောကြယ်တစ်လုံးရှိသည်။ နိုင်ငံတော်သီချင်းသည် တိုင်းပြည်ကို သွေးသားရင်းဖြင့် ကာကွယ်ရန် အဆင်သင့်ဖြစ်နေသော သူရဲကောင်းများပြည်ဟု ခိုင်ခိုင်မာမာ ပုံဖော်ထားသည်။ အဇာဘိုင်ဂျန်ရှိ ဂီတနှင့်ပတ်သက်သည့် ခံစားချက်များသည် အလွန်ပြင်းထန်သည်။ Azeris သည် ၎င်းတို့ကိုယ်ကို အလွန်ဂီတနိုင်ငံတစ်ခုအဖြစ် မှတ်ယူထားပြီး ၎င်းကို ရိုးရာနှင့် အနောက်တိုင်းဂီတ ဓလေ့နှစ်ခုစလုံးတွင် ထင်ဟပ်စေသည်။

Azerbaijan

နိုင်ငံအတွက် ဂုဏ်ယူဝမ်းမြောက်ရန်၊ Azeris သည် ၎င်း၏ သဘာဝအရင်းအမြစ်များကို ဦးစွာ ကိုးကားပါသည်။ ဆီသည် စာရင်း၏ ထိပ်ဆုံးတွင်ရှိပြီး ၎င်းတို့တွင် ပေါက်ပွားသော ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီးဝလံများပါရှိသော ရာသီဥတုဇုန် ကိုးခုကိုလည်း ဖော်ပြထားပါသည်။ ကြွယ်ဝသော ကော်ဇောယက်သည့် ဓလေ့သည် ကော်ဇောရက်ကန်းသမားများ (ခေတ်အများစုတွင် အမျိုးသမီးများ) ၏ အနုပညာ အာရုံခံစားမှုများကို မီးမောင်းထိုးပြရန်နှင့် အမျိုးမျိုးသော ပုံစံများနှင့် သင်္ကေတများကို သဘာဝအရောင်များဖြင့် ပေါင်းစပ်နိုင်စေရန်အတွက် အသုံးပြုသည့် ဂုဏ်ယူစရာအရင်းအမြစ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဧည့်ဝတ်ကျေပွန်မှုကို တန်ဖိုးထားပါ။အခြားသော ကော့ကေးဆပ်နိုင်ငံများတွင်လည်း အမျိုးသားရေးလက္ခဏာတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ ဧည့်သည်များကို အိမ်ရှင်၏ လိုအပ်ချက်အရ အစားအသောက်နှင့် အမိုးအကာများ ပေးဆောင်ပြီး ၎င်းကို ပုံမှန် Azeri လက္ခဏာအဖြစ် ဖော်ပြသည်။ Nagorno-Karabakh ပဋိပက္ခအစတွင် အိမ်အသုံးအနှုန်းများကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်အသုံးပြုခဲ့သည်- အာမေးနီးယန်းများသည် အိမ်ရှင်၏အိမ်ရှိ အခန်းများထဲမှ အခန်းတစ်ခန်းကို ပိုင်ဆိုင်လိုသော ဧည့်သည်များအဖြစ် မှတ်ယူကြသည်။ နယ်မြေစိုးမိုးရေးနှင့် နယ်မြေပိုင်ဆိုင်မှုဆိုင်ရာ အတွေးအခေါ်များသည် အလွန်ခိုင်မာသည်။ Azeri တွင် မြေဆီလွှာ၊ နယ်မြေနှင့် နိုင်ငံကို ရည်ညွှန်းနိုင်သော မြေ—သည် အရေးကြီးသော သင်္ကေတတစ်ခုဖြစ်သည်။ ရှီအာမွတ်စ်လင်မ်တို့၏ ဓလေ့ထုံးတမ်းအရ တန်ဖိုးကြီးသော အာဇာနည်သည် အဇာရီမြေနှင့် နိုင်ငံအတွက် အာဇာနည်နှင့် ဆက်စပ်နေပါသည်။ ၁၉၉၀ ခုနှစ် ဇန်န၀ါရီလတွင် ရုရှားတပ်များက အရပ်သား နှစ်ရာနီးပါးကို သတ်ဖြတ်ခဲ့သည့် အဖြစ်ဆိုးနှင့် Nagorno-Karabakh ပဋိပက္ခတွင် သေဆုံးခဲ့ရသူများအတွက် ဝမ်းနည်းကြေကွဲမှုများက အာဇာနည်နေ့တွင် ပူးတွဲပါရှိသည့် ရိုးရာဓလေ့ကို အားဖြည့်ပေးခဲ့သည်။

Azeri အမျိုးသမီးများနှင့် ၎င်းတို့၏ ဝိသေသလက္ခဏာများသည် Azeris လူမျိုးအဖြစ် ကွဲပြားစေသည့် ပထမဆုံး လူမျိုးစု အမှတ်အသားများ (သတ်မှတ်ထားသော လက္ခဏာများ) တွင် ပါဝင်ပါသည်။ သူတို့၏ကိုယ်ကျင့်တရားတန်ဖိုးများ၊ အိမ်တွင်းမှုစွမ်းရည်များနှင့် မိခင်များအဖြစ် အခန်းကဏ္ဍများစွာကို အထူးသဖြင့် ရုရှားလူမျိုးများနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်၌ ထောက်ပြထားသည်။

မကြာသေးမီက ဖြစ်ပွားခဲ့သော ပဋိပက္ခနှင့် စစ်ပွဲများ၏ သမိုင်းကြောင်းကြောင့် သေဆုံးမှု၊ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်ခဲ့ရသူများနှင့် မိဘမဲ့ကလေးငယ်များ စိတ်ဆင်းရဲမှုအသွင်ဆောင်သည့် အဖြစ်အပျက်များကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် ဆင်းရဲဒုက္ခများသည် အယူအဆကို အားဖြည့်ပေးခဲ့သည်။Azeri နိုင်ငံသည် စုပေါင်းအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။

သမိုင်းနှင့် လူမျိုးရေး ဆက်ဆံရေး

နိုင်ငံတော် ပေါ်ပေါက်ရေး။ အဇာဘိုင်ဂျန်သည် ၎င်း၏သမိုင်းတစ်လျှောက်တွင် မတူညီသော လူမျိုးများဖြင့် ကျူးကျော်နေထိုင်ခဲ့ပြီး မတူညီသောအချိန်များတွင် ခရစ်ယာန်၊ အစ္စလာမ်မတိုင်မီ၊ အစ္စလမ်မစ်၊ ပါရှန်၊ တူရကီနှင့် ရုရှားတို့၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုအောက်တွင် ကျရောက်ခဲ့သည်။ တရားဝင်တင်ပြချက်များတွင်၊ ဗရင်ဂျီအယ်လ်ဘေးနီးယားခရစ်ယာန်နိုင်ငံ (ဘော်လကန်ရှိ အယ်လ်ဘေးနီးယားနှင့်မသက်ဆိုင်သော) နှင့် Atropatena ပြည်နယ်တို့ကို အဇာဘိုင်ဂျနီလူမျိုးဖွဲ့စည်းခြင်း၏အစအဖြစ် မှတ်ယူသည်။ အာရပ်ကျူးကျော်ဝင်ရောက်မှု၏ရလဒ်အနေဖြင့် ရှစ်ရာစုနှင့် ကိုးရာစုနှစ်များသည် အစ္စလမ်ဘာသာကူးပြောင်းမှု၏အစပြုခြင်းအဖြစ် ရှုမြင်ကြသည်။ Seljuk တူရကီမင်းဆက်၏ကျူးကျော်မှုသည် တူရကီဘာသာစကားနှင့် ဓလေ့ထုံးတမ်းများကို မိတ်ဆက်ပေးခဲ့သည်။ ဆယ့်သုံးရာစုမှစတင်၍ ယနေ့ခေတ် အမျိုးသားအမွေအနှစ်၏ အရေးပါသော အစိတ်အပိုင်းများအဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားရသော စာပေနှင့် ဗိသုကာလက်ရာ နမူနာများကို ရှာဖွေတွေ့ရှိနိုင်ပေသည်။ Shirvan shahs (ခြောက်ရာစုမှ ၁၆ ရာစုနှစ်များအထိ) ၏ဒေသခံမင်းဆက်သည် Baku ရှိ ၎င်းတို့၏နန်းတော်ပုံစံဖြင့် Azeri သမိုင်းတွင် ထင်ရှားစွာမြင်သာသော အမှတ်အသားတစ်ခု ကျန်ရစ်ခဲ့သည်။ ၁၈ ရာစုအထိ အဇာဘိုင်ဂျန်ကို အိမ်နီးချင်းအင်အားကြီးများက ချုပ်ကိုင်ကာ အကြိမ်ကြိမ် ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ၁၉ရာစုတွင် အီရန်၊ အော်တိုမန်အင်ပါယာနှင့် ရုရှားတို့က အဇာဘိုင်ဂျန်ကို စိတ်ဝင်စားခဲ့ကြသည်။ ရုရှားက အဇာဘိုင်ဂျန်ကို ကျူးကျော်ခဲ့ပြီး 1828 စာချုပ်အရ နယ်နိမိတ်များ (လက်ရှိ နယ်နိမိတ်ချင်းနီးပါးတူသည်) သည် အီရန်နှင့် ရုရှားကြား ပိုင်းခြားခဲ့သည်။၁၉ရာစုအလယ်ပိုင်းတွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော ဘာကူရှိ ကြွယ်ဝသော ရေနံမြေများသည် ရုရှား၊ အာမေးနီးယန်းများနှင့် နိုဘယ်ညီအစ်ကိုများကဲ့သို့သော အနောက်တိုင်းသားအချို့ကို ဆွဲဆောင်ခဲ့သည်။ ရေနံကုမ္ပဏီအများစုသည် အာမေးနီးယန်းလက်ထဲတွင်ရှိပြီး အလုပ်သမားများ ဆိုရှယ်လစ်လှုပ်ရှားမှုတွင် ပါဝင်လာသောကြောင့် မြို့သို့လာရောက်ကြသော Azeri ကျေးလက်နေသူများစွာရှိသည်။ (၁၉၀၃-၁၉၁၄) သပိတ်များတွင် အလုပ်သမားများကြား နိုင်ငံတကာ စည်းလုံးညီညွှတ်နေသော်လည်း အာမေးနီးယန်းနှင့် အဇာရီ အလုပ်သမားများကြားတွင် တင်းမာမှုများ ရှိခဲ့ကာ Azeris များသည် ကျွမ်းကျင်မှုနည်းပြီး လစာပို၍ ဆိုးရွားလာခဲ့သည်။ ဤမကျေနပ်ချက်သည် ၁၉၀၅-၁၉၁၈ ကာလများတွင် သွေးထွက်သံယို လူမျိုးရေး ပဋိပက္ခများတွင် ပေါက်ကွဲခဲ့သည်။ ရုရှားဘုရင်စနစ်ကျဆုံးခြင်းနှင့် တော်လှန်သောလေထုသည် အမျိုးသားရေးလှုပ်ရှားမှုများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို အားဖြည့်ပေးသည်။ ၁၉၁၈ ခုနှစ် မေလ ၂၈ ရက်နေ့တွင် လွတ်လပ်သော အဇာဘိုင်ဂျန်သမ္မတနိုင်ငံကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ တပ်နီတော်သည် နောက်ပိုင်းတွင် ဘာကူကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး 1922 ခုနှစ်တွင် အဇာဘိုင်ဂျန်သည် ဆိုဗီယက်ဆိုရှယ်လစ်ပြည်ထောင်စု၏ အစိတ်အပိုင်းဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် အဇာဘိုင်ဂျန်သည် ၎င်း၏လွတ်လပ်ရေးကို ပြန်လည်ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၉၅ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် ၎င်း၏ ပထမဆုံး ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေကို အတည်ပြုခဲ့သည်။

အမျိုးသား အထောက်အထား။ နှစ်ဆယ်ရာစုအစောပိုင်းတွင် လောကီပညာတတ် Azeri ပညာရှင်များသည် နိုင်ငံရေးလုပ်ဆောင်ချက်၊ ပညာရေးနှင့် ၎င်းတို့၏ အရေးအသားများဖြင့် အမျိုးသားအသိုက်အဝန်းတစ်ခုကို ဖန်တီးရန် ကြိုးစားခဲ့ကြသည်။ အဲဒီခေတ်က လူကြိုက်များမှု၊ တာ့ခ်ဝါဒနဲ့ ဒီမိုကရေစီ အယူအဆတွေ ပျံ့နှံ့ခဲ့ပါတယ်။ ကိုလိုနီအစိုးရအပေါ် တုံ့ပြန်ခြင်းနှင့် လူမျိုးရေးအသုံးအနှုန်းများဖြင့် ဖော်ပြထားသော ခေါင်းပုံဖြတ်ခြင်းအတွက် Azeri အမျိုးသားရေးလက္ခဏာဖွဲ့စည်းခြင်းတွင် ပါဝင်သည့်အချက်များ ပါဝင်ပါသည်။အစ္စလာမ့်နှင့် အစ္စလာမ်မဟုတ်သော ထုံးတမ်းစဉ်လာများအပြင် လစ်ဘရယ်ဝါဒနှင့် အမျိုးသားရေးဝါဒကဲ့သို့သော ဥရောပအယူအဆများ။ ဆိုဗီယက်ခေတ်တွင် အဇီရီနိုင်ငံတစ်ခု၏ အယူအဆကိုလည်း စိုက်ပျိုးခဲ့သည်။ ရေးသားထားသော ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်များနှင့် အနုပညာနှင့်နိုင်ငံရေးတွင် အမျိုးမျိုးသောသမိုင်းဝင်ပုဂ္ဂိုလ်များသည် ဆိုဗီယက်အစိုးရ၏အဆုံးတွင် လွတ်လပ်သောနိုင်ငံအဖြစ်တောင်းဆိုမှုကို အားဖြည့်ပေးခဲ့သည်။ ဆိုဗီယက်ယူနီယံ ကျဆင်းချိန်တွင် ဆိုဗီယက် အုပ်ချုပ်မှုကို ဆန့်ကျင်သည့် အမျိုးသားရေး စိတ်ဓာတ်သည် အမျိုးသား ပြန်လည် တည်ဆောက်ရေး လှုပ်ရှားမှုများ၏ အဓိက မောင်းနှင်အား ဖြစ်လာသည့် အာမေးနီးယန်း ဆန့်ကျင်ရေး ခံစားချက်များနှင့် တွဲလျက် ရှိသည်။

လူမျိုးရေးဆက်ဆံရေး။ ၁၉၈၀ ပြည့်လွန်နှစ်များနှောင်းပိုင်းမှစ၍ အဇာဘိုင်ဂျန်နိုင်ငံသည် လူမျိုးရေးပဋိပက္ခများနှင့် နိုင်ငံရေးမတည်မငြိမ်ဖြစ်မှုကို ခံစားနေကြရသည်။ Nagorno-Karabakh Armenians များသည် Azerbaijan ထံမှ လွတ်လပ်ရေးကိစ္စကို 1964 ခုနှစ်ကတည်းက အကြိမ်ပေါင်းများစွာ ထုတ်ဖော်ခဲ့ပြီး ထိုတောင်းဆိုမှုများသည် 1980 ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင် ပိုမိုပြင်းထန်လာခဲ့သည်။ အာမေးနီးယားသည် Nagorno-Karabakh အကြောင်းအရင်းကို ထောက်ခံခဲ့ပြီး ထိုကာလအတွင်း အာမေးနီးယားမှ အဇာရစ် ၂၀၀,၀၀၀ ခန့်ကို နှင်ထုတ်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင်၊ Sumgait (1988) နှင့် Baku (1990) တွင် အာမေးနီးယန်းလူမျိုး 200,000 ကျော်သည် အာမေးနီးယန်းလူမျိုး 200,000 ကျော် နိုင်ငံမှ ထွက်ခွာသွားခဲ့သည်။ Nagorno-Karabakh ပဋိပက္ခသည် ရှည်လျားသောစစ်ပွဲတစ်ခုအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသွားခဲ့ပြီး 1994 ခုနှစ်တွင် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီပြီးသည်အထိ နှစ်ဖက်စလုံးမှ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်စွာ ကျူးလွန်ခဲ့ကြပါသည်။ အာမေးနီးယန်းတို့၏ 1992 ခုနှစ်တွင် Khojaly ရွာကို အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခြင်းကို Azeri memory တွင် ရေးထိုးထားသည်။