PRONUNCIATIE: chy-NEEZ

ALTERNATIEVE NAMEN: Han (Chinezen); Mantsjoes; Mongolen; Hui; Tibetanen

LOCATIE: China

POPULATIE: 1,1 miljard

TAAL: Austronasisch; Gan; Hakka; Iraans; Koreaans; Mandarijn; Miao-Yao; Min; Mongools; Russisch; Tibeto-Burmaans; Tungus; Turks; Wu; Xiang; Yue; Zhuang

RELIGIE: Taoïsme; confucianisme; boeddhisme

1 - INLEIDING

Veel mensen denken dat de Chinese bevolking uniform is, maar in werkelijkheid is het een mozaïek dat uit veel verschillende delen bestaat. Het land dat vandaag de dag de Volksrepubliek China is, heeft veel nationaliteiten gekend. Vaak heersten ze over hun eigen land en werden ze door de Chinezen als koninkrijken behandeld. Er is eeuwenlang sprake geweest van onderlinge huwelijken tussen de verschillende groepen, dus er zijn geen"zuivere" etnische groepen in China.

Sun Yatsen stichtte de Republiek China in 1912 en noemde het "De Republiek van de Vijf Nationaliteiten": de Han (of etnische Chinezen), Mantsjoes, Mongolen, Hui en Tibetanen. Mao Zedong, de eerste leider van de Volksrepubliek China, beschreef het als een multi-etnische staat. China's etnische groepen werden erkend en kregen gelijke rechten. In 1955 hadden meer dan 400 groepen zich gemeld en wonnen...Later werd dit aantal teruggebracht tot zesenvijftig. De Han vormen de "nationale meerderheid." Zij tellen nu meer dan 1 miljard mensen, verreweg de grootste etnische groep op aarde. De andere vijfenvijftig etnische groepen vormen de "nationale minderheden." Zij zijn nu goed voor 90 miljoen mensen, oftewel 8 procent van de totale Chinese bevolking.

Alle nationaliteiten zijn gelijk voor de wet. Nationale minderheden kregen het recht op zelfbestuur ( zizhi Om hun bevolkingsaantal te vergroten, werden nationale minderheden vrijgesteld van de regel "één kind per gezin". Hun aandeel in de totale Chinese bevolking steeg van 5,7 procent in 1964 tot 8 procent in 1990.

2 - LOCATIE

Er zijn vijf grote thuislanden, "autonome regio's" genoemd, gecreëerd voor China's grootste nationale minderheden (Tibetanen, Mongolen, Oeigoeren, Hui en Zhuang). Daarnaast zijn er negenentwintig districten met zelfbestuur en tweeënzeventig provincies opgericht voor de andere nationale minderheden.

De gebieden die worden bezet door de nationale minderheden van China zijn groot en belangrijk in vergelijking met hun kleine bevolking. Bij elkaar wordt twee derde van het Chinese grondgebied bewoond door nationale minderheden. De noordgrens van China wordt gevormd door de autonome regio Binnen-Mongolië (500.000 vierkante mijl of 1.295.000 vierkante kilometer); de noordwestgrens wordt gevormd door de Oeigoerse autonome regio(617.000 vierkante mijl of 1.598.030 vierkante kilometer); de zuidwestelijke grens bestaat uit de Tibetaanse Autonome Regio (471.000 vierkante mijl of 1.219.890 vierkante kilometer) en de provincie Yunnan (168.000 vierkante mijl of 435.120 vierkante kilometer).

3 - TAAL

Een van de belangrijkste manieren om de etnische groepen in China te identificeren is aan de hand van hun taal. Hieronder volgt een lijst van de Chinese talen (gegroepeerd per taalfamilie) en de groepen die ze spreken. De bevolkingscijfers zijn afkomstig van de volkstelling van 1990.

HAN-DIALECTEN (GESPROKEN DOOR 1,04 MILJARD HAN)

• Mandarijn (meer dan 750 miljoen)
• Wu (90 miljoen)
• Gan (25 miljoen)
• Xiang (48 miljoen)
• Hakka (37 miljoen)
• Yue (50 miljoen)
• Min (40 miljoen)

ALTAÏSCHE DIALECTEN

• Turks (Oeigoers, Kazachstaans, Salar, Tataars, Oezbeeks, Joegoer, Kirgizisch: 8,6 miljoen)
• Mongools (Mongolen, Bao'an, Dagur, Santa, Tu: 5,6 miljoen)
• Schimmel (Mantsjoes, Ewenki, Hezhen, Oroqen, Xibo: 10 miljoen)
• Koreaans (1,9 miljoen)

ZUIDWESTELIJKE DIALECTEN

• Zhuang (Zhuang, Buyi, Dai, Dong, Gelao, Li, Maonan, Shui, Tai: 22,4 miljoen)
• Tibeto-Burman (Tibetanen, Achang, Bai, Derong, Hani, Jingpo, Jino, Lahu, Lhopa, Lolo, Menba, Naxi, Nu, Pumi, Qiang: 13 miljoen)
• Miao-Yao (Miao, Yao, Mulao, She, Tujia: 16 miljoen)
• Austronasisch (Benlong, Gaoshan [uitgezonderd Taiwanezen], Bulang, Wa: 452.000)

INDO-EUROPESE

• Russisch (13,000)
• Iraanse (Tadzjiek: 34.000)

Sommige dialecten variëren sterk. Het Mandarijn kan bijvoorbeeld worden onderverdeeld in vier regio's: noord, west, zuidwest en oost.

Mandarijn Chinees wordt steeds vaker als tweede taal gesproken door de nationale minderheden.

4 - FOLKLORE

Elke etnische groep in China heeft zijn eigen mythen, maar veel mythen worden gedeeld door groepen in dezelfde taalfamilie. Veel verschillende Chinese groepen delen een oude scheppingsmythe die uitlegt waar de mens vandaan komt. Volgens dit verhaal leefden mensen en goden lang geleden in vrede. Toen begonnen de goden te vechten. Ze overspoelden de aarde en vernietigden alle mensen. Maar een broer en zus ontsnapten doorZe verstopten zich in een grote pompoen en dreven op het water. Toen ze uit de pompoen kwamen, waren ze alleen op de wereld. Als ze niet trouwden, zouden er nooit meer mensen geboren worden. Maar broers en zussen hoorden niet met elkaar te trouwen.

De broer en zus besloten elk een grote steen van een heuvel af te rollen. Als de ene steen bovenop de andere terechtkwam, betekende dit dat de Hemel wilde dat ze trouwden. Als de stenen van elkaar wegrolden, keurde de Hemel het niet goed. Maar de broer verstopte stiekem een steen bovenop een andere onderaan de heuvel. Hij en zijn zus rolden hun twee stenen. Daarna leidde hij haar naar de stenen die hij had verstopt. Nadat zeDe broer sneed het in twaalf stukken en gooide die in verschillende richtingen. Dat werden de twaalf volkeren van het oude China.

Deze mythe begon bij de Miao, maar verspreidde zich wijd en zijd en werd naverteld door de Chinezen en de nationale minderheden in het zuiden en zuidwesten van China.

5 - RELIGIE

Veel nationale minderheden hebben hun inheemse religies behouden, maar zijn ook beïnvloed door de drie grote religies van China: taoïsme, confucianisme en boeddhisme.

Het taoïsme kan de nationale religie van het Chinese volk worden genoemd. Het is gebaseerd op oude religies met magie en natuurverering. Rond de zesde eeuw

werden de belangrijkste ideeën van het taoïsme verzameld in een boek genaamd de Daode jing. Het zou zijn geschreven door de wijze Lao-tzu. Taoïsme is gebaseerd op het geloof in Dao (of Tao), een geest van harmonie die het universum aandrijft.

In tegenstelling tot het taoïsme is het confucianisme gebaseerd op de leerstellingen van een mens, Confucius (551-479 v.Chr.). Hij geloofde dat het natuurlijk is voor mensen om goed voor elkaar te zijn. Confucius werd de "vader van de Chinese filosofie" genoemd. Hij probeerde een systeem van morele waarden op te zetten dat gebaseerd was op de rede en de menselijke natuur. Confucius werd tijdens zijn leven niet als een goddelijk wezen beschouwd. Later kwamen sommige mensenbeschouwden hem als een god, maar dit geloof kreeg nooit veel aanhangers.

In tegenstelling tot het taoïsme en confucianisme is het boeddhisme niet in China ontstaan, maar vanuit India naar China gebracht. Het is begonnen door een Indiase prins, Siddhartha Gautama (c.563-c.483 v.Chr.), in de zesde eeuw v.Chr. In het boeddhisme is de gemoedstoestand van een persoon belangrijker dan rituelen. Het Mahayana-boeddhisme, een van de twee belangrijkste takken van het boeddhisme, kwam in de eerste eeuw na Chr. naar China. Het onderwees de Vier Heiligen van het Boeddhisme.Waarheden ontdekt door de Boeddha: 1) het leven bestaat uit lijden; 2) lijden komt voort uit verlangen; 3) om lijden te overwinnen, moet men verlangen overwinnen; 4) om verlangen te overwinnen, moet men het "Achtvoudige Pad" volgen en een staat van volmaakt geluk bereiken ( nirvana Het boeddhisme heeft een diepe invloed gehad op alle klassen en nationaliteiten in China.

6 - GROTE FEESTDAGEN

De meeste van de vele feestdagen die in China worden gevierd, zijn begonnen door de etnische Chinezen. Veel feestdagen worden echter gedeeld door de groepen. De data staan meestal op de maankalender (die is gebaseerd op de maan in plaats van de zon). De volgende behoren tot de belangrijkste:

Het lentefeest (of Chinees Nieuwjaar) duurt ongeveer een week, van 21 januari tot 20 februari. Het begint met een middernachtmaal op oudejaarsavond. Bij zonsopgang wordt het huis verlicht en worden geschenken aangeboden aan de voorouders en de goden. Vrienden en familieleden bezoeken elkaar en delen heerlijke feesten, waarbij het hoofdgerecht Chinese knoedels ( jiaozi Kinderen krijgen cadeaus, meestal geld in een rode envelop ( hongbao). Het Lantaarnfeest ( Dengjie ), rond 5 maart, is een feestdag voor kinderen. Huizen worden verlicht en op openbare plaatsen worden grote papieren lampions in allerlei vormen en kleuren opgehangen. Een speciale taart ( yanxiao ) gemaakt van kleefrijst wordt gegeten.

De Qingming Op deze dag bezoeken families de graven van hun voorouders en maken de begraafplaats schoon. Ze offeren bloemen, fruit en gebak aan de overledenen. Het Mid-Autumn Festival (of Maanfestival) is een oogstfeest begin oktober. Het hoofdgerecht zijn "maancakes". Het Drakenbootfestival wordt meestal op hetzelfde moment gehouden. De nationale dag van China Op 1 oktober wordt de oprichting van de Volksrepubliek China groots gevierd. Alle belangrijke gebouwen en straten in de stad zijn verlicht.

7 - OVERGANGSRITUELEN

De geboorte van een kind, vooral van een jongen, wordt beschouwd als een belangrijke en vreugdevolle gebeurtenis. De oudere huwelijksgebruiken hebben plaatsgemaakt voor vrijere manieren om partners te kiezen. Onder de communistische regering van China is de huwelijksceremonie een sobere gelegenheid geworden waarbij alleen de bruid en bruidegom, enkele getuigen en overheidsfunctionarissen betrokken zijn. Er worden echter privéfeesten gehouden met vrienden en familieleden.In grote steden als Shanghai, Beijing en Guangzhou sluiten rijke families huwelijken in westerse stijl, maar op het platteland zijn de traditionele rituelen nog springlevend.

Vanwege de grote Chinese bevolking is cremeren gebruikelijk geworden. Na een overlijden wonen familie en goede vrienden privéceremonies bij.

8 - RELATIES

Nauwe interpersoonlijke relaties ( guanxi ) karakteriseren de Chinese samenleving, niet alleen binnen de familie, maar ook tussen vrienden en leeftijdsgenoten. Talrijke feesten en festivals gedurende het jaar versterken de individuele en gemeenschappelijke banden. Het bezoeken van vrienden en familieleden is een belangrijk sociaal ritueel. Gasten brengen geschenken mee zoals fruit, snoep, sigaretten of wijn. De gastheer biedt meestal een speciaal bereide maaltijd aan.

De meeste jongeren willen zelf een man of vrouw kiezen, maar velen krijgen nog steeds hulp van hun ouders, familieleden of vrienden. De rol van de "tussenpersoon" is nog steeds belangrijk.

9 - LEEFOMSTANDIGHEDEN

Van de jaren 1950 tot het einde van de jaren 1970 werden veel oude gebouwen afgebroken en vervangen door nieuwere gebouwen. Het isolement van China's nationale minderheden heeft ervoor gezorgd dat hun traditionele gebouwen niet werden vernietigd. Op het platteland zijn veel flatgebouwen die na 1949 werden gebouwd, vervangen door moderne huizen van twee verdiepingen. Er is nog steeds een tekort aan woningen in groeiende steden zoals Beijing en Shanghai,Tianjin en Guangzhou.

10 - GEZINSLEVEN

In de meeste etnische groepen in China is de man altijd het hoofd van het gezin geweest. Het leven van vrouwen is sterk verbeterd sinds de communistische revolutie in 1949. Ze hebben vooruitgang geboekt in het gezin, in het onderwijs en op de werkplek. Maar politiek gezien zijn ze nog steeds niet gelijk.

De eerste leider van communistisch China, Mao Zedong (1893-1976), wilde dat mensen grote gezinnen zouden hebben. Van 1949 tot 1980 groeide de bevolking van China van ongeveer 500 miljoen tot meer dan 800 miljoen. Sinds de jaren tachtig voert China een streng geboortebeperkingsbeleid van één kind per gezin. Dit heeft de bevolkingsgroei sterk vertraagd, vooral in de steden. Nationale minderheden, die slechts 8 procent van de bevolking uitmaken, zijn de grootste minderheden in China.Hun demografische groei is dus dubbel zo groot als die van de Han-Chinezen (of meerderheids-Chinezen).

11 - KLEDING

Tot voor kort droegen alle Chinezen - mannen en vrouwen, jong en oud - dezelfde effen kleding. Tegenwoordig verlevendigen felgekleurde donsjacks, wollen jassen en bontmantels het sombere winterbeeld in het bevroren noorden. In het mildere klimaat van het zuiden dragen mensen het hele jaar door stijlvolle westerse pakken, jeans, jassen en truien. Bekende merknamen zijn een normaal beeld in de grote steden. De nationale minderheden die in China wonenIn de buurt van de Han-Chinezen kleden ze zich op een vergelijkbare manier. De mensen in geïsoleerde plattelandsgebieden blijven echter hun traditionele kledingstijl dragen.

12 - VOEDSEL

Er zijn belangrijke verschillen in het dieet en de kookmethodes van China's nationale minderheden. De meest voorkomende voedingsmiddelen in China zijn rijst, bloem, groenten, varkensvlees, eieren en zoetwatervis. De Han, of Chinese meerderheid, heeft altijd veel waarde gehecht aan kookkunsten, en de Chinese keuken is over de hele wereld bekend. Traditioneel Chinees eten omvat dumplings, wonton, loempia's, rijst, noedels, engeroosterde pekingeend.

13 - ONDERWIJS

De Han-Chinezen hebben altijd veel om onderwijs gegeven. Meer dan 2000 jaar geleden openden zij de eerste universiteit. China heeft meer dan 1000 universiteiten en hogescholen en 800.000 lagere en middelbare scholen. In totaal zijn er 180 miljoen leerlingen. Toch gaan ongeveer 5 miljoen kinderen in de schoolgaande leeftijd niet naar school of hebben de school verlaten. Onder de nationale minderheden in China varieert het onderwijs sterk. Het hangt af vanlokale tradities, de nabijheid van steden en andere factoren.

14 - CULTUREEL ERFGOED

Er zijn genoeg traditionele muziekinstrumenten in China om een compleet orkest te vormen. De meest populaire zijn de tweesnarige viool ( hu ) en de pipa. Organisaties die traditionele Chinese muziek promoten hebben het rijke muzikale erfgoed van veel nationale minderheden bewaard.

De meeste nationaliteiten in China hebben alleen orale literaire werken (die hardop worden gereciteerd). De Tibetanen, Mongolen, Mantsjoes, Koreanen en Oeigoeren hebben echter ook geschreven literatuur. Een deel daarvan is vertaald in het Engels en andere westerse talen. De Han-Chinezen hebben een van de oudste en rijkste geschreven tradities ter wereld voortgebracht. Deze strekt zich uit over meer dan 3000 jaar en omvat gedichten, toneelstukken en toneelstukken,Bekende Chinese dichters zijn Li Bai en Du Fu, die leefden tijdens de Tang-dynastie (618-907 na Chr.). Grote Chinese romans zijn onder andere de veertiende-eeuwse Watermarge , Pelgrim naar het westen en Gouden lotus.

15 - WERKGELEGENHEID

De economische ontwikkeling in China verschilt per regio. De meeste gebieden die bewoond worden door de nationale minderheden zijn minder ontwikkeld dan de Han-Chinese regio's. Een groeiend aantal arme boeren is naar de steden en de oostkust gemigreerd om hun leven te verbeteren. De migratie heeft echter geleid tot werkloosheid in de stedelijke gebieden. Ongeveer 70 procent van de Chinese bevolking is nog steeds platteland en bijna alle plattelandsbewoners zijnboeren.

16 - SPORTEN

Veel sporten in China worden alleen gespeeld tijdens seizoensgebonden festivals of in bepaalde regio's. China's nationale sport is pingpong. Andere veel voorkomende sporten zijn schaduwboksen ( wushu of taijiquan ). Westerse sporten winnen aan populariteit in China, zoals voetbal, zwemmen, badminton, basketbal, tennis en honkbal. Ze worden vooral gespeeld op scholen, hogescholen en universiteiten.

17 - RECREATIE

Televisiekijken is een populair tijdverdrijf geworden voor de meeste Chinese gezinnen. Videorecorders zijn ook heel gewoon in stedelijke gebieden. Films zijn populair, maar theaters zijn schaars en worden daarom maar door een klein deel van de bevolking bezocht. Jongeren genieten van karaoke (zingen voor anderen in het openbaar) en rockmuziek. Ouderen brengen hun vrije tijd door met het bijwonen van de PekingOpera, luisteren naar klassieke muziek, of kaarten of mahjongg (een tegelspel) spelen. Reizen is populair geworden sinds de vijfdaagse werkweek in 1995 werd ingevoerd.

18 - AMBACHTEN EN HOBBY'S

De zesenvijftig nationaliteiten van China hebben allemaal hun eigen volkskunst en ambachtelijke tradities. De rijke traditie van de Han-Chinezen wordt echter gedeeld door veel van China's nationaliteiten.

Kalligrafie (artistieke letters) en traditionele schilderkunst zijn de populairste volkskunsten van de Han-Chinezen. Chinees papiersnijwerk, borduurwerk, brokaat, gekleurd glazuur, jade sieraden, beeldhouwwerk van klei en figuurtjes van deeg zijn beroemd over de hele wereld.

Schaken, vliegeren, tuinieren en landschapsarchitectuur zijn populaire hobby's.

19 - SOCIALE PROBLEMEN

Er is een groeiende kloof in China tussen arm en rijk. Andere sociale problemen zijn inflatie, omkoping, gokken, drugs en het ontvoeren van vrouwen. Vanwege het verschil tussen de levensstandaard op het platteland en in de steden zijn meer dan 100 miljoen mensen naar de steden in de kustgebieden verhuisd op zoek naar beter werk.

20 - BIBLIOGRAFIE

Feinstein, Steve. China in beeld. Minneapolis, Minn.: Lerner Publications Co., 1989.

Harrell, Stevan. Culturele ontmoetingen aan de etnische grenzen van China. Seattle: University of Washington Press, 1994.

Heberer, Thomas. China en zijn nationale minderheden: autonomie of assimilatie? Armonk, N.Y.: M. E. Sharpe, 1989.

McLenighan, V. Volksrepubliek China. Chicago: Children's Press, 1984.

O'Neill, Thomas. "Mekong-rivier." National Geographic ( februari 1993), 2-35.

Terrill, Ross. "De jeugd van China wacht op morgen". National Geographic ( juli 1991), 110-136.

Terrill, Ross. "Hong Kong aftellen naar 1997." National Geographic (februari 1991), 103-132.

WEBSITES

Ambassade van de Volksrepubliek China, Washington, D.C. [Online] Beschikbaar http:/www.china-embassy.org/ , 1998.

World Travel Guide. China. [Online] Beschikbaar //www.wtgonline.com/country/cn/gen.html , 1998.