Jakutaj buŝaj historioj komenciĝas multe antaŭ unua kontakto kun rusoj en la deksepa jarcento. Ekzemple, olonkho (epopeoj) datiĝas almenaŭ al la deka jarcento, periodo de interetna miksado, streĉitecoj, kaj malordo kiuj eble estis forma periodo en difinado de jakutaj tribaj alligitecoj. Etnografiaj kaj arkeologiaj datenoj indikas ke la prapatroj de la Jakut, identigitaj en kelkaj teorioj kun la Kuriakon-popolo, vivis en areo proksime de Bajkalo kaj eble estis parto de la ujgura ŝtato limanta Ĉinion. Ekde la dek-kvara jarcento, jakutaj prapatroj migris norden, eble en malgrandaj rifuĝintgrupoj, kun gregoj de ĉevaloj kaj brutaro. Post alveno en la Lena Valo, ili batalis kaj intergeedziĝis kun la indiĝenaj Evenk kaj Yukagir nomadoj. Tiel, kaj pacaj kaj militemaj rilatoj kun nordaj siberianoj, ĉinoj, mongoloj kaj tjurkaj popoloj antaŭis rusan hegemonion.

Kiam la unuaj partioj de kozakoj alvenis ĉe la rivero Lena en la 1620-aj jaroj, Jakut akceptis ilin kun gastamo kaj singardemo. Sekvis pluraj bataletoj kaj ribeloj, gviditaj komence fare de la legenda jakuta heroo Tygyn. Antaŭ 1642 la Lena Valo estis sub tributo al la caro; paco estis gajnita nur post longa sieĝo de timinda jakuta fortikaĵo. Antaŭ 1700 la fortikaĵa setlejo Jakutsk (fondita en 1632) estis vigla rusa administra, komerca kaj religia centro kaj lanĉpunkto porplua esplorado en Kamĉatkon kaj Ĉukotkon. Kelkaj jakutoj moviĝis nordorienten en teritoriojn kiujn ili antaŭe ne dominis, plue asimilante Evenk kaj Yukagir. Plej multaj jakutoj tamen restis en la centraj herbejoj, foje asimilante rusojn. Jakutaj gvidantoj kunlaboris kun rusaj komandantoj kaj guberniestroj, iĝante aktivaj en komerco, felimposta kolekto, transporto, kaj la poŝto. Batalado inter jakutaj komunumoj malpliiĝis, kvankam ĉevalsurado kaj foja kontraŭ-rusa perforto daŭris. Ekzemple, jakuto Robin Hood nomita Manchari gvidis grupon kiu ŝtelis de la riĉuloj (kutime rusoj) por doni al la malriĉuloj (kutime jakutoj) en la deknaŭa jarcento. Rusaj ortodoksaj pastroj disvastiĝis tra Jakutio, sed iliaj anoj estis plejparte en la plej gravaj urboj.

Antaŭ 1900 klera jakuta intelektularo, influita kaj de rusaj komercistoj kaj politikaj ekzilitoj, formis partion nomitan la Jakuta Unio. Jakutaj revoluciuloj kiel ekzemple Oiunskii kaj Ammosov gvidis la Revolucion kaj civitan militon en Jakutio, kune kun bolŝevikoj kiel ekzemple la kartvela Ordzhonikidze. La firmiĝo de la Revolucio (1917) estis longedaŭra ĝis 1920, delvis pro ampleksa opozicio al Ruĝaj fortoj de blankuloj sub Kolchak. La Jakuta Respubliko ne estis sekura ĝis 1923. Post relativa trankvilo dum la Nova Ekonomia Politiko de Lenin, severa kolektivigo kaj kontraŭnaciisma kampanjo rezultiĝis.Intelektuloj kiel Oiunskii, fondinto de la Instituto de Lingvoj, Literaturo, kaj Historio, kaj Kulakovskii, etnografo, estis persekutitaj en la 1920-aj jaroj kaj 1930-aj jaroj. La tumulto de stalinismaj politikoj kaj 2-a Mondmilito lasis multajn jakutojn sen iliaj tradiciaj bienetoj kaj nekutimigitaj al salajrata industria aŭ urba laboro. Eduko ambaŭ plibonigis iliajn eblecojn de adaptado kaj stimulis intereson en la jakuta pasinteco.