Дін және экспрессивті мәдениет - Тораджа

 Дін және экспрессивті мәдениет - Тораджа

Christopher Garcia

Діни нанымдар. Христиандық қазіргі Тораджа болмысы үшін орталық болып табылады және халықтың көпшілігі христиан дінін қабылдады (1983 жылы 81 пайыз). Тек 11 пайыздайы ғана дәстүрлі Алустан Доло (Бабалар жолы) дінін ұстанады. Бұл жақтаушылар негізінен егде жастағы адамдар және «Бабалар жолы» бірнеше ұрпақтың ішінде жоғалады деген болжам бар. Сондай-ақ кейбір мұсылмандар (8 пайыз), ең алдымен, Тана Тораджаның оңтүстік аудандарында бар. Алудың Долоға автохтондық дінінде ата-бабалар культі маңызды рөл атқарады. Салттық құрбандықтар өз кезегінде тірілерді ауру мен бақытсыздықтан сақтайтын ата-бабаларға арналған. Алуктың Долоның пікірінше, ғарыш үш сфераға бөлінеді: жер асты әлемі, жер және жоғарғы әлем. Бұл дүниелердің әрқайсысын өз құдайлары басқарады. Бұл аймақтардың әрқайсысы негізгі бағытпен байланысты, ал ғұрыптың жекелеген түрлері белгілі бір бағыттарға бағытталған. Мысалы, оңтүстік-батыс жер асты әлемі мен өлілерді бейнелесе, солтүстік-шығыс құдайға айналған ата-бабалардың жоғарғы әлемін білдіреді. Өлгендер Тораджа тауларының оңтүстік-батысындағы «Пуя» деп аталатын жерге саяхаттаған деп есептеледі. Егер адам Пуяға жол таба алса және оның тірі туыстары қажетті (және қымбат) рәсімдерді орындаса, адамның жаны кіруі мүмкін.жоғарғы әлем және құдайданған ата-бабаға айналады. Алайда қайтыс болғандардың көпшілігі Пуяда бұрынғы өміріне ұқсас өмір сүріп, жерлеу кезінде ұсынылған тауарларды пайдаланады. Пуяға жол таба алмаған бақытсыз жандар немесе жерлеу рәсімі жоқ жандар бомбо, тірілерге қауіп төндіретін рухтарға айналады. Осылайша жерлеу рәсімдері үш дүниенің үйлесімділігін сақтауда маңызды рөл атқарады. Кристиан Тораджа да өзгертілген жерлеу рәсімдеріне демеушілік жасайды. Бомбодан басқа (жерлеусіз қайтыс болғандар) ерекше ағаштарда, тастарда, тауларда немесе бұлақтарда тұратын рухтар бар. Батитонг - ұйықтап жатқан адамдардың қарындарына тамақтанатын қорқынышты рухтар. Сондай-ақ түнде ұшатын рухтар ( по'пок ) және қасқырлар ( paragusi ). Христиан Тораджаның көпшілігі христиандық мұндай табиғаттан тыс нәрселерді қуып жіберді деп айтады.

Діни қызметкерлер. Дәстүрлі рәсімдік діни қызметкерлер ( минаға ) ең көбі Алук пен Доло функцияларын орындайды. Күріш діни қызметкерлері ( индо' паданг ) өлім циклінің рәсімдерінен аулақ болу керек. Бұрынғы уақытта трансвестит діни қызметкерлер болған ( бураке тамболанг ). Сондай-ақ емшілер мен бақсылар бар.

Сондай-ақ_қараңыз: Экономика - кхмер

Салтанатты рәсімдер. Рәсімдер екі салаға бөлінеді: түтін шығару ырымдары ( рамбу тука ) және түтін шығару ырымдары ( рамбу соло ). Түтін шығару ырымдарының мекен-жайыөмірлік күш (құдайларға тарту, егін жинау, алғыс айту және т.б.), ал түтін шығару ғұрыптары өлімге қатысты.

Сондай-ақ_қараңыз: Боливиялық американдықтар - тарих, қазіргі дәуір, қоныстану үлгілері, аккультурация және ассимиляция

Өнер. Тонгконан үйлері мен күріш сарайларынан басқа, белгілі бір бай ақсүйектерге арналған өлілердің шынайы өлшемдегі мүсіндері ойылған. Бұрын бұл бейнелер ( таутау ) өте стильдендірілген, бірақ соңғы уақытта олар өте шынайы бола бастады. Тоқыма бұйымдары, бамбуктан жасалған ыдыстар және флейталар сонымен қатар тонгконан үйлеріндегідей геометриялық мотивтермен безендірілуі мүмкін. Дәстүрлі музыкалық аспаптарға барабан, еврей арфасы, екі ішекті люта және гонг жатады. Билер әдетте салтанатты контексттерде кездеседі, дегенмен туризм дәстүрлі би қойылымдарын да тудырды.

Медицина. Индонезияның басқа бөліктеріндегі сияқты, ауру көбінесе денедегі желден немесе жаулардың қарғысынан туындайды. Халық емшілерімен қатар батыстық үлгідегі дәрігерлерге де кеңес беріледі.

Өлім және кейінгі өмір. Жерлеу - өмірлік циклдің ең маңызды оқиғасы, өйткені ол марқұмға тірілер әлемін тастап, Пуяға баруға мүмкіндік береді. Жерлеу рәсімдері адамның байлығы мен дәрежесіне байланысты ұзақтығы мен күрделілігі бойынша әртүрлі болады. Әрбір жерлеу рәсімі екі бөліктен тұрады: бірінші рәсім ( дипаламби'и ) тонгконан үйінде қайтыс болғаннан кейін болады. Екінші және одан да үлкен рәсім айлар немесе тіпті жылдар болуы мүмкінқайтыс болғаннан кейін, отбасының рәсімге жұмсалатын шығындарын жабу үшін қанша уақыт қажет екеніне байланысты. Егер марқұмның мәртебесі жоғары болса, екінші ғұрып жеті күннен астам уақытқа созылып, мыңдаған қонақтарды тартады және ондаған буйволдар мен шошқаларды союды, буйволдарды төбелестіру, тепкі төбелесу, ән айту және би билеумен аяқталуы мүмкін.

Сондай-ақ Уикипедиядағы Торажатуралы мақаланы оқыңыз

Christopher Garcia

Кристофер Гарсиа - мәдениеттануды жақсы көретін тәжірибелі жазушы және зерттеуші. Танымал «Әлемдік мәдениет энциклопедиясы» блогының авторы ретінде ол өзінің түсінігі мен білімін жаһандық аудиториямен бөлісуге тырысады. Антропология саласындағы магистр дәрежесі және үлкен саяхат тәжірибесі бар Кристофер мәдени әлемге бірегей перспектива әкеледі. Тамақ пен тілдің қыр-сырынан бастап, өнер мен діннің қыр-сырына дейін оның мақалалары адамдықтың сан алуан көріністеріне қызықты көзқарастар ұсынады. Кристофердің тартымды және танымдық жазуы көптеген басылымдарда көрсетілді және оның жұмысы мәдени энтузиастардың өсіп келе жатқан ізбасарларын тартты. Ежелгі өркениеттердің дәстүрлерін зерттей ме, әлде жаһанданудың соңғы тенденцияларын зерттей ме, Кристофер адамзат мәдениетінің бай гобеленін жарықтандыруға арналған.