od Jane E. Spear

Pregled

Guam, ili Guahan, (prevedeno kao "imamo") kako je bilo poznato na drevnom jeziku Chamorro, je najjužnije i najveće ostrvo Marijanskih ostrva, u zapadnom centralnom Pacifiku. Smješten oko 1400 milja istočno od Filipina, dugačak je oko 30 milja, a širina varira od četiri milje do 12 milja. Ostrvo ima ukupnu kopnenu masu od 212 kvadratnih milja, bez izračunavanja formacija grebena, a nastalo je kada su se spojila dva vulkana. Zapravo, Guam je vrh potopljene planine koja se uzdiže 37.820 stopa iznad dna Marijanskog rova, najveće dubine okeana na svijetu. Guam je teritorij Sjedinjenih Država od 1898. godine i najzapadniji je od svih američkih teritorija na Pacifiku. Leži zapadno od međunarodne datumske linije, jedan je dan ispred u vremenu od ostatka Sjedinjenih Država. (Međunarodna datumska linija je označena zamišljena linija povučena na sjever i jug kroz Tihi okean, prvenstveno duž 180. meridijana, koja po međunarodnom sporazumu obilježava kalendarski dan za svijet.) Zvanični slogan Guama, "Gdje počinje Dan Amerike", naglašava njegovu geografski položaj.

Prema popisu stanovništva iz 1990. godine, populacija Guama je iznosila 133.152, u odnosu na 105.979 1980. godine. Stanovništvo predstavlja Guamane, koji čine samo polovinu stanovnika Guama, Havaja,Guamani u Sjedinjenim Državama su se naselili na Havajima, u Kaliforniji i državi Washington, osim u Washingtonu, D.C. Zbog svog statusa državljanstva, nakon što se Guamanac preseli u jednu od 50 država i smatra se rezidentom, pune pogodnosti državljanstva mogu se da se uživa, uključujući pravo glasa.

ZNAČAJNI IMIGRACIJSKI VALOVI

Gvamani ne predstavljaju veliki broj ljudi. Čak i uz procjenu iz 1997. od 153.000 stanovnika Guama, od kojih je 43 posto starosjedilaca Gvama, imigracija bi se po svim standardima razlikovala od ogromnog broja imigranata iz drugih kulturnih grupa, prošlih i sadašnjih. Sve do popisa iz 2000. godine stanovnici Pacifičkih ostrva neće biti odvojeni od Azijata u prebrojavanju. Do tada, statistiku o broju Gvamanaca, posebno onih koji žive u samim Sjedinjenim Državama, teško je utvrditi.

Akulturacija i asimilacija

Pod španskom vlašću, očekivalo se da domaći Chamorros usvoje španske običaje i religiju. Za neke od njih to se pokazalo smrtonosnim, jer su podlegli evropskim bolestima koje su Španci doneli sa sobom. Uspjeli su zadržati svoj identitet, čak i kada se broj stanovnika smanjivao tokom godina borbe sa njihovim španskim osvajačima. Drevni običaji, legende i jezik ostali su živi među njihovim potomcima širom Guama i Sjedinjenih Država. ZbogChamorro kultura je bila matrilinearna, s porijeklom po majčinoj liniji, činjenica koju Španci nisu prepoznali kada su u borbi uklanjali mlade muške ratnike ili raseljavali sa svojih ostrvskih domova, tradicija nije umrla. Matrijarsi, ili I Maga Hagas, predstavljali su snagu Chamorrosa tokom godina španskih osvajanja i kroz moderna vremena, kada je asimilacija ugrožavala kulturu. Nadalje, seoske crkve su ostale središte seoskog života još od sedamnaestog vijeka.

TRADICIJE, OBIČAJI I VJEROVANJA

Drevne legende o Chamorrou otkrivaju srce i dušu domorodačkog identiteta Guamana. Gvamani vjeruju da su rođeni na samim ostrvima. Ime grada Agana, poznatog kao Hagatna na jeziku Chamarro, potiče iz priče o formiranju ostrva. Agana je bila glavni grad i sjedište vlade ostrva otkako je tamo počela zabilježena historija. Drevne Chamorro legende pričaju priču o počecima ostrva. Fu'una je koristila dijelove tijela svog brata na samrti Puntana da stvori svijet. Oči su mu bile sunce i mjesec, obrve duge, grudi nebo, a leđa zemlja. Tada se Fu'una pretvorila u stijenu iz koje su svi ljudi nastali. Agana, ili Hagatna, znači krv. To je žila kucavica većeg tijela zvanog Guahan, iliGuam. Hagatna je žila kucavica vlade. U stvari, većina dijelova ostrva odnosi se na ljudsko tijelo; na primjer, Urunao, glava; Tuyan, trbuh; i Barrigada, bok.

Vidi_takođe: Irački Amerikanci - Istorija, Moderno doba, Značajni talasi imigracije, Obrasci naseljavanja

Prema web stranici Guam Culture, "suštinska kultura, ili Kostumbren Chamoru, se sastojala od složenog društvenog protokola usredsređenog na poštovanje." Ovi drevni običaji uključivali su ljubljenje ruku starijima; prenošenje legendi, pjevanja, rituala udvaranja; izrada kanua; izrada Belembautuyana, žičanog muzičkog instrumenta; izrada remena i kamena za remenje; rituali sahrane, pripremanje biljnih lijekova od suruhana, i osoba koja traži oprost od duhovnih predaka po ulasku u džunglu.

Žvakanje betel oraha, također poznatog u Chamorrou kao Pugua, ili Mama'on, je tradicija koja se prenosi s bake i djeda na unuke. Drvo koje proizvodi tvrde orahe je areca catechu, i podsjeća na tanku kokosovu palmu. Gvamani i drugi stanovnici pacifičkih ostrva žvaću betel orahe kao što Amerikanci žvaću gumu. Ponekad se i listovi betela žvaću zajedno sa orašastim plodovima. Listovi drveta imaju ukus zelene paprike. Svako ostrvo ima svoju vrstu, a svaka vrsta ima drugačiji ukus. Ostrvljani Gvamanije žvaću tvrdo crveno obojeni orašasti plod pod nazivom ugam, zbog njegove fine, zrnaste teksture.Kada nije sezona, grubo bijela changnga se žvače umjesto toga. Ovo je stara tradicija koju Chamorros ne dovode u pitanje, ali prirodno uključuju kao dio bilo kojeg društvenog događaja. Prijatelji i stranci su pozvani da učestvuju. Arheološka istraživanja praistorijskih skeleta pokazuju da su drevni Chamorros imali i zube obojene betelom. I kao i kod njihovih savremenih kolega, promene koje se javljaju na zubnoj caklini su ono što takođe sprečava nastanak karijesa. Chamorros obično žvaću betel orah nakon obroka, često pomešan sa limetom u prahu i umotan u lišće bibera.

Još jedna važna tradicija Gvamana i ostalih stanovnika pacifičkih ostrva bila je izgradnja kanua ili rezbarenje. Za drevne Chamorrose, plovidba nemirnim vodama bila je duhovni poduhvat koliko je u početku služila drugim svrhama u lovu, ribolovu i putovanjima. Današnji stanovnici pacifičkih ostrva ponovo prihvataju tradiciju kao još jedan deo obnove svoje kulturne istorije.

Inafa'maolek, ili međuovisnost, bio je u korijenu Chamorro kulture i prenio se čak i na moderne generacije koje su napustile ostrvo. Gvamani koji su radili na odbrani Amerike od Japana tokom Drugog svjetskog rata pokazali su taj duh u svojoj brizi ne samo za vlastitu dobrobit, već i za dobrobit Sjedinjenih Država. Sljedeća poslovica sažima ove različite običaje: "I erensia, lina'la', espiriitu-ta,"— "Naše naslijeđe daje život našem duhu."

KUHINJA

Domaće otočke delicije činile su originalnu jednostavnu prehranu Chamorrosa. Ostrvo je pružalo svježu ribu, escabeche, pljeskavice od škampa, crvenu rižu, kokos, ahu, banane, bonelos, i drugo tropsko voće. Ljuti umak porijeklom iz Guama, finadene, ostao je omiljeni začin uz ribu. Umak se pravi od soja sosa, limunovog soka ili sirćeta, ljute paprike i luka. Kako su se Azijci naseljavali na ostrvo, kineska i japanska hrana u kombinaciji sa drugim etničkim kuhinjama pružila je raznovrsnu hranu. Guamanske proslave širom ostrva i Sjedinjenih Država obično uključuju ribu, ili jelo kelaguen, napravljeno od seckane pečene piletine, limunovog soka, rendanog kokosa i ljutih papričica. Filipinski jelo s rezancima, pancit, zajedno sa rebrima na roštilju i piletinom, postali su popularni među Gvamancima tokom proslava.

TRADICIONALNA NOŠNJA

Domaća nošnja bila je tipična za mnoga druga pacifička ostrva. Prirodna vlakna sa ostrva utkana su u kratke tkanine za muškarce, a za žene u travnate suknje i bluze. Na proslavama, čamoro žene su takođe ukrašavale kosu cvećem. Španski uticaj se pojavljuje u mestizi, stilu odeće koje seoske žene još uvek nose.

PLESOVI I PJESME

Muzika gvamanske kulture je jednostavna, ritmična,i priča priče i legende o istoriji ostrva. Belembautuyan, napravljen od šuplje tikvice i nanizan zategnutom žicom, je žičani muzički instrument porijeklom iz Guama. Nosna flauta, instrument iz antičkih vremena, vratila se krajem dvadesetog veka. Chamorros stil pjevanja rodio se iz njihovog radnog dana. Kantan je započeo tako što je jedna osoba pjevala u četiri reda, često zadirkujući stih drugoj osobi u grupi radnika. Ta osoba bi uzela pjesmu i nastavila na isti način. Pjesme bi se ovako mogle nastaviti satima.

Druge savremene pjesme i plesovi također su predstavljali mnoge kulture koje su se naselile na Guamu. Narodni plesovi Chamorrosa oslikavali su legende o drevnim duhovima, osuđenim ljubavnicima koji skaču na smrt sa Tačke dva ljubavnika ( Puntan Dos Amantes ) ili o Sireni, lijepoj mladoj djevojci koja je postala sirena. Službena Pjesma Guama, koju je napisao dr. Ramon Sablan na engleskom i prevedena na Chamoru, govori o vjeri i upornosti Guamanaca:

 Stand ye Guamanians, for your country
And sing her praise from shore to shore
For her honor, for her glory
Exalt our Island forever more
May everlasting peace reign o'er us
May heaven's blessing to us come
Against all perils, do not forsake us
God protect our Isle of Guam
Against all perils, do not forsake us
God protect our Isle of Guam. 

PRAZNICI

Gvamani su državljani SAD-a i stoga slave sve glavnih praznika u SAD, posebno 4. jula. Dan oslobođenja, 21. jul, slavi dan kada su se američke snage iskrcale na Guam tokom Drugog svetskog rata i označile kraj japanske okupacije. Prvi ponedjeljak u martu slavi se kao GuamDan otkrića. Na samom otoku, zbog dominacije rimokatolicizma, obilježavaju se svetkovine i drugi crkveni dani. Svako od 19 sela ima svog sveca zaštitnika i svako na sam praznik održava feštu, odnosno festival u čast tog sveca. Cijelo selo slavi misom, procesijom, plesom i hranom.

ZDRAVSTVENA PITANJA

Pitanje od velike zabrinutosti većine domorodaca Gvamana i Amerikanaca Guamane je amiotrofična lateralna skleroza, ili ALS, bolest poznata i kao Lou Gehrigova bolest, nazvana po čuvenom njujorškom Yankeeju fudbaler koji je zbog toga izgubio život. Učestalost ALS-a među Gvamancima je nesrazmjerno visoka u poređenju s drugim kulturnim grupama - dovoljna da se jedan soj bolesti zove "Guamani". Zapisi sa Guama od 1947. do 1952. pokazuju da su svi pacijenti primljeni zbog ALS-a bili Chamorro. Prema Oliveru Sacksu u The Island of the Colorblind, čak i Chamorros koji su migrirali u Kaliforniju pokazali su učestalost lytico-bodig, izvornog izraza za bolest koja utiče na kontrolu mišića i na kraju je fatalan. Sacks je primijetio da je istraživač John Steele, neurolog koji je svoju karijeru posvetio vježbanju širom Mikronezije tokom 1950-ih, također primijetio da se ovi Chamorros često nisu zarazili bolešću do 10 ili 20 godina nakon migracije. Ne-ChamorrosČinilo se da su imigranti razvili bolest 10 ili 20 godina nakon što su se preselili na Guam. Do kraja dvadesetog veka nije došlo do otkrića porekla bolesti ili leka za nju. Iako su mnogi uzroci pretpostavljeni zašto je incidencija visoka među Chamorrosima, zaključak se tek treba donijeti.

Studija Američkog udruženja penzionera pokazala je da stanovnici američkih pacifičkih ostrva stariji od 65 godina pokazuju veću učestalost raka, hipertenzije i tuberkuloze; studija je odvojila različite predstavljene kulture kako bi ukazala na valjanost onih brojki specifičnih za Gvamane. Objašnjenje za veću učestalost ovih bolesti je da stariji stanovnici pacifičkih ostrva – zbog finansijskih razloga i drevnih običaja i praznovjerja – ređe konsultuju lekara u vreme kada se ove bolesti mogu kontrolisati.

Jezik

Chamoru, drevni jezik Chamorrosa na Guamu, i engleski su oba službena jezika na Guamu. Chamoru ostaje netaknut jer mlađe generacije nastavljaju da ga uče i govore. Američko društvo Guam odgovorno je za podizanje svijesti o jeziku u Sjedinjenim Državama. Chamorusovo porijeklo se može pratiti unazad 5.000 godina i pripada zapadnoj grupi austronezijske jezičke porodice. Jezici Indonezije, Malezije, Filipina i Palaua, svi su uključeni u ovu grupu.Otkako su se španski i američki uticaji spojili na ostrvu, čamoru jezik je evoluirao i uključuje mnoge španske i engleske reči. Osim španskog i engleskog, drugi imigranti su na Guam donijeli svoje jezike, uključujući filipinski, japanski i mnoge druge jezike azijskih i pacifičkih ostrva. Važan Chamoru izraz je Hafa Adai, što je prevedeno kao "Dobrodošli." Za gostoljubive Gvamane ništa nije tako važno kao dobrodošlicu prijateljima i strancima u svoju zemlju i njihove domove.

Porodica i dinamika zajednice

Gvamani u Sjedinjenim Državama i na ostrvu gledaju na porodicu kao na centar kulturnog života i šire to na zajednicu koja ih okružuje. Kao što je izraženo, pojam međuzavisnosti između svih u zajednici je od vitalnog značaja za saradnju koja vodi društvo. Chamorro kultura je matrijarhat, što znači da su žene centralne za opstanak kulture. U davna vremena, muškarci su tradicionalno bili ratnici, ostavljajući ženama da upravljaju svakodnevnim životom. U modernoj kulturi, posebno u Americi, gdje je obrazovanje pružilo Gvamancima veću priliku da poboljšaju svoj ekonomski status, žene i muškarci rade zajedno na podršci porodici.

Zbog katolicizma koji praktikuje većina Gvamana, vjenčanja, krštenja i sahrane slave se sa svečanim značajem. Čamoro običaji su se stopili sa običajimadrugih kultura koje su se tamo naselile, kao i one iz kontinentalnog dijela Sjedinjenih Država. Poštovanje starijih i dalje je praksa koja se poštuje među Gvamancima. Neki drevni običaji zadržali su se u modernoj kulturi, uključujući one koji se odnose na udvaranje, sahranu i odavanje počasti mrtvim precima. Današnji Guamani su mješavina nekoliko različitih etničkih grupa i kultura.

OBRAZOVANJE

Obrazovanje je potrebno među otočanima u dobi od šest do 16 godina. Guamanci koji žive u 50 država su gajili snažno poštovanje za obrazovanje među mlađim generacijama kao sredstvo za poboljšanje njihovog ekonomski status. Sve veći broj Guamanaca ušao je u profesiju prava i medicine. Univerzitet Guam nudi četvorogodišnji studijski program. Mnogi Amerikanci iz Guamane također ulaze na fakultete i univerzitete iz župnih katoličkih škola s namjerom da uđu u profesiju ili poslovni sektor.

INTERAKCIJE SA DRUGIM ETNIČKIM GRUPAMA

Gvamani su postali vitalni dio azijsko-američke zajednice. Mlađa generacija postala je uključena u organizacije kao što je Asian American Student Union (ACAASU). U januaru 1999. grupa se sastala na Univerzitetu Florida na svojoj devetoj godišnjoj konferenciji. Uključuju sve stanovnike Azije i Pacifika. Dokazana je sposobnost tako raznolike grupe kultura da pronađe zajedničke vezeFilipinci i Sjevernoamerikanci. Većina Sjevernoamerikanaca su ili američko vojno osoblje ili pomoćno osoblje. Kao stanovnici američke teritorije, Gvamani na ostrvu su američki državljani sa američkim pasošem. Oni biraju predstavnika u Kongresu Sjedinjenih Država, ali građani ne glasaju na predsjedničkim izborima. Zastupnik koji sjedi u Domu glasa samo u komisijama, ali ne glasa o općim pitanjima.

Stanovništvo ostrva nalazi se u Agani, glavnom gradu ostrva od davnina. Grad ima 1.139 stanovnika, a okolni Agana Heights ima 3.646 stanovnika. Grad je ponovo izgrađen nakon Drugog svjetskog rata, nakon dvije godine okupacije od strane japanskih snaga. Osim vladinih zgrada, središnji dio grada je katedralna bazilika Dulce Nombre de Maria (Slatko ime Marijino). Katedrala se nalazi na mjestu prve katoličke crkve na ostrvu, koju su 1669. godine sagradili španski doseljenici, u režiji Padre San Vitoresa. Prvobitna crkva je uništena bombardovanjem tokom osvajanja Guama od strane savezničkih američkih snaga 1944. Danas je katedrala crkva većine otočana, od kojih su većina rimokatolici.

Adventisti sedmog dana su druga velika vjerska denominacija na ostrvu, aktivna na Guamu od ponovne američke okupacije 1944. godine.izazovno, ali korisno, prema studentima koji su učestvovali na konferenciji. ACAASU pruža forum na kojem svi Amerikanci Azije i Pacifički otoki u dobi za fakultet mogu podijeliti svoje priče i zabrinutosti.

The Pork Filled Players of Seattle, azijska komičarska trupa, osnovana da odražava azijska pitanja i teme. Etničke grupe koje su zastupljene u toj grupi su Japanci, Kinezi, Filipinci, Vijetnamci, Tajvanci, Guamani, Havajci i Kavkaski Amerikanci. Svrha grupe je da predstavi slike različite od često negativnih stereotipa Amerikanaca azijskog porekla, pored toga da nasmeje ljude onim aspektima kulture koji nisu stereotipni.

Religija

Većina Gvamana su rimokatolici, religija koja predstavlja otprilike četiri petine stanovništva na ostrvu, kao i Gvamanaca koji žive u 50 država. Otkako su prvi španski misionari naselili ostrvo u sedamnaestom veku, kada su se Chamorros preobratili na ohrabrenje, a ponekad i po nalogu Španaca, katolicizam je nastavio da dominira. Kao i kod drugih primitivnih kultura preobraćenih u katoličanstvo, rituali rimokatolika često su bili prikladni u okruženju njihovih starih starosjedilačkih praznovjerja i rituala. Neki drevni običaji nisu napušteni, samo su poboljšani novom vjerom. posjetio papa Ivan Pavle IIGuam u februaru 1981. To je bila prva papina posjeta u historiji ostrva. Papa je zaključio primjedbe po dolasku sa, " "Hu guiya todos hamyu," u Chamoru ("Volim sve vas" na engleskom) i bio je toplo primljen od strane domorodaca i drugih stanovnika. Misu u svojoj posjeti nemoćnima u Mornaričkom regionalnom medicinskom centru, papa Ivan Pavao II potvrdio je stalnu odanost koju hiljade Guamanaca održavaju Katoličkoj crkvi.

Kongregacionalisti su stigli na Guam 1902. godine i uspostavili svoju vlastitu misiju, ali su bili primorani da je napuste 1910. zbog nedostatka finansijske podrške. Sljedeće godine, Amerikanci koji su bili u Generalnom baptističkom stranom misionarskom društvu preselili su se u napuštenu kongregacionalističku misiju. 1921. Baptisti su izgradili prvu modernu protestantsku crkvu na Guamu na većeg obima od prethodnih misija. Baptistička crkva izgrađena 1925. u Inarajanu je još uvijek bila u upotrebi sredinom 1960-ih. Nakon Drugog svjetskog rata, adventisti su osnovali misije u Guamu, prvo od strane šefa mornarice Harryja Metzkera. prva skupština se u potpunosti sastojala od vojnih porodica, osim porodice mještanke iz Dededa. Adventisti sedmog dana, koji su tokom većeg dela dvadesetog veka bili dobro poznati po svojoj pažnji prema zdravlju i dobrobiti, takođe su osnovali kliniku u Agana Heightsu. Adventisti upravljaju bolnicamaširom Sjedinjenih Država. Smatraju se prvim u liječenju različitih poremećaja u ishrani, uključujući anoreksiju nervozu i bulimiju.

Zapošljavanje i ekonomske tradicije

Polovica ekonomije na ostrvu Guam proizašla je iz američkog vojnog establišmenta i srodnih državnih službi. Većina Guamanaca zaposlena je u američkoj vladi i vojsci, služeći kao kuhari, kancelarijsko osoblje i druge administrativne pozicije, napredujući do viših nivoa državnih plata nakon godina službe. Turistička industrija je drugi najveći poslodavac na otoku. Ostale industrije uključuju poljoprivredu (uglavnom za lokalnu potrošnju), komercijalno uzgoj peradi i male fabrike za sklapanje satova i mašina, pivaru i tekstil.

Prema Arthuru Huu u Redu etničke raznolikosti, dohodak Guamana pada ispod prosjeka SAD-a. Njegove brojke pokazuju da je prosječan prihod domaćinstva Gvamana bio 30.786 dolara 1990. godine. Američko udruženje za penzionisane osobe je ponudilo da prihod muškaraca iz Azije i Pacifika starijih od 65 godina iznosi 7.906 dolara—za razliku od 14.775 dolara među bijelim Amerikancima. Trinaest posto azijskih i pacifičkih žena starijih od 65 godina živi u siromaštvu, za razliku od 10 posto bijelih Amerikanki starijih od 65 godina.

Politika i vlada

Krajem dvadesetog stoljeća, pitanjapolitika i vlada bili su komplikovani, kako za one Guamane koji žive na ostrvu, tako i za one koji žive na kopnu, koji su osećali lojalnost svojoj domovini. Guam Commonwealth Act je prvi put predstavljen Kongresu 1988. godine, nakon dva plebiscita naroda Guama. (Plebiscit se odnosi na izražavanje volje naroda direktnim glasanjem, obično, kao u ovom slučaju, glasanjem kojim se traži neovisna državnost, odnosno pripadnost drugom narodu). U članku za Associated Press, Michael Tighe je citirao predstavnika Underwooda: "Suština američkog demokratskog uvjerenja je da je jedini legitimni oblik vlasti uz saglasnost onih kojima vlada vlada. Kako se nosite s činjenicom da ljudi na Guamu nisu učesnici u zakonodavnom procesu?" Kao građani SAD-a, oni mogu ući u vojsku, ali ne mogu glasati za predsjednika. Predstavnik kojeg izaberu u Kongres može glasati samo u komitetima.

Underwood je objavio dokument, zajedno s objašnjenjem, na svojoj službenoj web stranici. Kako su termini službeno navedeni, Zakon o Guam Commonwealthu imao je pet glavnih dijelova: 1) Stvaranje Commonwealtha i pravo na samoopredjeljenje, prema kojem bi se uspostavio republikanski oblik vlasti s tri grane, koji bi omogućio domorodačkom narodu Guam (Chamoros) da izaberu svoju preferenciju za njihov konačni politički status; 2) Kontrola imigracije,koji bi omogućio ljudima Guama da ograniče imigraciju kako bi spriječili daljnje smanjenje autohtonog stanovništva i omogućili ljudima Guama da provedu politiku imigracije koja je primjerenija ekonomiji u razvoju u Aziji; 3) Komercijalna, ekonomska i trgovinska pitanja, u okviru kojih različiti specifični pregovarački autoriteti dozvoljavaju razmatranje Guama kao prepoznatljivo jedinstvene ekonomije u Aziji, i zahtijevaju određene pristupe u upravljanju takvim stvarima od punog koristi i za Guam i za Sjedinjene Države, kao kao i zadržavanje statusa van carinske zone, sa predstavljanjem u regionalnim privrednim organizacijama, priznavanjem lokalne kontrole resursa; 4) Primjena federalnih zakona, koji bi obezbijedili mehanizam koji bi omogućio doprinos naroda Guama preko njegovog izabranog rukovodstva u pogledu prikladnosti američkog zakona ili uredbe i kako se primjenjuje na Guam—Guam bi više volio "zajedničku komisiju" imenuje ga predsjednik sa konačnim ovlaštenjima u Kongresu; i, 5) obostrani pristanak, što znači da nijedna strana ne može donijeti proizvoljnu odluku koja bi izmijenila odredbe zakona Guam Commonwealth. Početkom 1999. status Commonwealtha još nije bio određen. Protivljenje predsjednika Clintona i drugih ne-Chamoro Guama stanovnika određenoj tački samoopredjeljenja ostrva Chamoro i dalje je prepreka.

VOJNI

Guamani sudobro zastupljeni u vojsci kao vojnici, oficiri i pomoćno osoblje. Služili su Sjedinjenim Državama u Drugom svjetskom ratu bez ikakvog legalnog vojnog statusa. Vojska je glavni poslodavac stanovnika Guama. Među onim Amerikancima Guamane koji žive u području Washingtona, D.C. su zaposleni u Ministarstvu odbrane.

Individualni i grupni doprinosi

Cecilia, autohtona pjesnikinja sa Guama, bilježi Chamoru povijest, kulturu i duh u svojoj kompilaciji Znakovi bića — Chamoru duhovno putovanje. Njena ostala djela uključuju "Sky Cathedral", "Kafe Mulinu", "Stalna žena", "Čudno okruženje" i "Žena golih grudi."

Mediji

Guamanci mogu naučiti o njihovoj povijesti i kulturi te ostanite u kontaktu s aktualnim temama putem web stranica koje se fokusiraju na Guam i Chamoros. Neke od mnogih web-mjesta uključuju:

službenu web stranicu Guama.

Online: //www.guam.net .

Univerzitet Guam.

Online: //www.uog2 .uog.edu . Web stranica posvećena kulturi, povijesti i turizmu Guama.

Vidi_takođe: Dargins

Online: //www.visitguam.org .

Web stranica koja sadrži priče i vijesti o Guamanci na ostrvu i na ostrvu, pružajući izvor vijesti za Guam Society of America, zajedno sa fotografijama, vijestima o oružanim snagama, pjesmama i kratkim pričama.

Online: //www .Offisland.com

Zvanični Guamvladina stranica.

Online: //www.gadao.gov.gu/ .

Web stranica predstavnika Roberta A. Underwooda koja sadrži vijesti iz američkog Kongresa, trenutne vijesti i druge linkove na različite stranice Guama.

Online: //www.house.gov/Underwood .

Organizacije i udruženja

Guam Society of America.

Ovlašćena 1976. kao neprofitna, 501-C3 oslobođena poreza, korporacija u Distriktu Kolumbija. Osnovano 1952. godine kao Guamsko teritorijalno društvo. Promijenjeno ime u Guam Society 1985. Navedene svrhe su: 1) da podstiču i podstiču obrazovne, kulturne, građanske i društvene programe i aktivnosti među članovima Društva u Distriktu Kolumbija i okolnim zajednicama, i širom Sjedinjenih Država i njihovih teritorija. 2) negovati i održavati Chamorro jezik, kulturu i tradiciju. Bilo koji Chamorro (rodom sa Guama, Saipana ili bilo kojeg Marijanskog ostrva) ili bilo koja osoba koja ima bona fide interes za svrhe Društva ima pravo za članstvo. Društvo sponzorira događaje i aktivnosti tokom cijele godine koje uključuju časove jezika Chamorro u gradskom području DC-a, Golf Classic, Bal za princeze u cvijetu trešnje i Chamorro Night.

Kontakt: Juan Salas ili Juanit Naude.

E-mail: [email protected] ili [email protected].

Izvori za dodatno proučavanje

Gailey, Harry. Oslobođenje Guama. Novato, Kalifornija: Presidio Press, 1998.

Kerley, Barbara. Pjesme Papinog otoka. Houghton Mifflin, 1995.

Rogers, Robert F. Destiny's Landfall: A History of Guam. Honolulu: The University of Hawaii Press, 1995.

Torres, Laura Marie. Kćeri ostrva: Savremeni Chamorro ženski organizatori na Guamu. University Press of America, 1992.

otprilike jedna petina Gvamana na ostrvu. Španjolski istraživači donijeli su rimokatolicizam na ostrvo. Rani španski i portugalski misionari u Americi nastojali su da preobrate domoroce u katoličanstvo. Ovi misionari su učili domorodačke Gvamane španskom jeziku i običajima.

Ostala naselja nalaze se u Sinajani, Tamnuningu i Barrigadi, u središtu otoka. Vazduhoplovna baza Anderson (SAD), koja je bila glavna prisutnost na ostrvu, privremeno je smještala izbjeglice iz Vijetnama 1975. godine, nakon pada Sajgona u ruke sjevernovijetnamskih komunista.

Službena zastava Guama predstavlja povijest otoka. Plavo polje zastave služi kao pozadina za Veliki pečat Guama, koji predstavlja jedinstvo Guama s morem i nebom. Crvena traka koja okružuje guamsku foku je podsjetnik na krv koju je prolio narod Guama. Sam pečat ima vrlo karakteristična značenja u svakom od prikazanih vizuelnih simbola: šiljasti oblik pečata nalik na jaje predstavlja kamen praćke Chamorro izvađen sa ostrva; prikazano drvo kokosa predstavlja samoodržavanje i sposobnost rasta i preživljavanja u nepovoljnim okolnostima; leteći proa, pomorski kanu koji je izgradio narod Chamorro, koji je zahtijevao vještinu za izgradnju i plovidbu; rijeka simbolizira spremnost da se blagodat zemlje podijeli s drugima; kopnena masa je apodsjetnik na posvećenost Chamorro-a njihovom okolišu - moru i kopnu; i ime Guam, dom naroda Chamorro.

ISTORIJA

Guam je bio najranije naselje na pacifičkom ostrvu. Arheološki i istorijski dokazi ukazuju da su drevni Chamorros, najraniji poznati stanovnici Marijanskih ostrva, živeli tamo još 1755. godine p.n.e. Ovi ljudi su bili majo-indonezijskog porijekla i porijeklom su iz jugoistočne Azije. Španski istraživač Ferdinand Magelan navodno je pristao u zaljev Umatac na jugozapadnoj obali Guama 6. marta 1521. godine, nakon 98-dnevnog putovanja iz Južne Amerike. Jedan član te ekspedicije, po prezimenu Pifigetta, opisao je Chamorros u to vrijeme kao visoke, krupne kosti i robusne, smeđe smeđe kože i duge crne kose. Procjenjuje se da je populacija Chamorro u vrijeme prvog španjolskog iskrcavanja iznosila 65.000 do 85.000. Španija je preuzela formalnu kontrolu nad Guamom i ostalim Marijanskim ostrvima 1565. godine, ali je ostrvo koristila samo kao stajalište na putu od Meksika do Filipina sve dok prvi misionari nisu stigli 1688. Do 1741. godine, nakon perioda gladi, španski osvajački ratovi , i novih bolesti koje su uneli istraživači i doseljenici, populacija Chamorroa je smanjena na 5.000.

Mnogo prije dolaska Španaca, Chamorrosi su održavali jednostavnu i primitivnu civilizaciju. Oni su se izdržavaliprvenstveno kroz poljoprivredu, lov i ribolov. U praistorijskim vremenima, Chamorros su iskopali kosti ratnika i vođa (poznatih kao maga lahis ) godinu dana nakon njihovog sahranjivanja i koristili ih za pravljenje vrhova koplja za lov. Vjerovali su da im duhovi predaka, ili taotaomonas, pomažu u lovu, ribolovu i ratovanju protiv Španaca. Prosječna starost odrasle osobe u tom trenutku bila je 43,5 godina.

Prema Gary Heathcoteu, sa Univerziteta Guam, Douglasu Hansonu, sa Forsyth instituta za napredna istraživanja u Bostonu, i Bruceu Andersonu iz laboratorija za centralnu identifikaciju vojske Hickam Air Force Base na Havajima, 14. do 21. posto ovih drevnih ratnika "bili su jedinstveni u odnosu na sve ljudske populacije, prošlost i sadašnjost po prisutnosti kranijalnih izraslina na leđima Chamoru [Chamorro] lobanja gdje se vežu tetive trapeznih mišića ramena." Informacija koju je pružila službena kulturološka stranica Guama dodaje da je studija pokazala da su ove karakteristike pronađene samo kod domorodačkih (domaćih) stanovnika Marijanskih ostrva, a kasnije i na Tongi. Uzroci takve strukture tela ukazuju na sledeće činjenice o domorocima: 1) nošenje teških tereta sa strane; 2) dizanje teških tereta sa prednje savijenim vratom; 3) rudarstvo/vađenje krečnjaka; 4) prenošenje teških tereta pomoću tumpline (široka traka koja prolazi preko čela i prekoramena za podupiranje čopora na leđima); 5) kanu na daljinu i plovidbu; i 6) podvodno plivanje/podvodni ribolov.

Latte kamen sa Guama dao je dalji uvid u drevnu prošlost Guama. To su kameni stubovi antičkih kuća, građeni u dva dela. Jedan je bio potporni stup, ili halagi, na vrhu vrha, ili tasa. Ovo je bilo samo na Marijanskim ostrvima. Latte Park se nalazi u glavnom gradu Agani, a kamenje je premješteno sa svoje prvobitne lokacije u Me'pu, u južnoj unutrašnjosti Guama. Drevni starosjedioci su ispod njih zakopali kosti svojih predaka, kao i nakit ili kanue koje su možda posjedovali. Društvena struktura Chamorrosa bila je podijeljena u tri grupe. To su bili Matua, plemstvo, koje je živjelo uz obalu; Mana'chang, niža kasta, koji je živio u unutrašnjosti; i, treći, kasta medicine, ili duh Manmakahnas. Zaraćene borbe postojale su između Matua i Mana'changa prije nego što su se Španci iskrcali. Dvije kaste, prema misionarskim izvještajima, naselile su ostrvo u dva odvojena imigraciona talasa, objašnjavajući njihov sukobljeni suživot. To su bili preci današnjih Guamanaca, koji su na kraju pomiješali krv s raznim naseljenicima, uključujući Azijate, Evropljane i narode iz Amerike.

Španci su upravljali Guamom kao dijelomFilipini. Trgovina se razvila sa Filipinima i Meksikom, ali za domorodačke Gvamane, čiji je broj bio brutaliziran od strane zemlje osvajača, opstanak se odvijao na nivou egzistencije tokom španske vladavine. Smatrali su se kolonijom Španije, ali nisu uživali u ekonomskom napretku koji je Španija uzgajala u drugim kolonijama. Jezuitski misionari su, međutim, poučavali Chamorrose da uzgajaju kukuruz (kukuruz), uzgajaju stoku i tamne kože.

MODERNO DOBA

Pariškim ugovorom, koji je označio kraj španjolsko-američkog rata 1898. godine, Guam je prepušten Sjedinjenim Državama. Nakon što je vladala Guamom više od 375 godina, Španija se odrekla njihove kontrole. Američki predsjednik William McKinley stavio je Guam pod upravu Ministarstva mornarice. Pomorska vlada je donijela poboljšanja otočanima kroz poljoprivredu, javno zdravstvo i sanitaciju, obrazovanje, upravljanje zemljom, poreze i javne radove.

Odmah nakon japanskog napada na Pearl Harbor 7. decembra 1941., Japan je okupirao Guam. Ostrvo je preimenovano u "Omiya Jima" ili "Ostrvo Velikog svetišta". Za vrijeme okupacije, Guamani su ostali lojalni Sjedinjenim Državama. U molbi da se uključi Guam u Memorijal Drugog svjetskog rata planiran kao dodatak drugim spomeničkim obilježjima u glavnom gradu nacije, delegat Robert A. Underwood (D-Guam) je napomenuo da su „Godine 1941. do 1944. bilevrijeme velikih poteškoća i neimaštine za Chamorros sa Guama. Uprkos brutalnosti japanskih okupacionih snaga, Chamorros, koji su bili američki državljani, ostali su nepokolebljivo lojalni Sjedinjenim Državama. Posljedično, njihov otpor i građanska neposlušnost osvajanju dodatno su doprinijeli brutalnosti okupacije." Underwood je dalje istakao da su stotine mladića Guamane služile u američkim oružanim snagama. "Šest mladića Guama je pokopano u USS-u Memorijal Arizone u Pearl Harboru", rekao je Underwood. "Tokom odbrane ostrva Wake, desetine mladića sa Guama, koji su radili za Pan American i američku mornaricu, galantno su učestvovali zajedno sa marincima u borbi protiv japanskih osvajača." Dan oslobođenja došao 21. jula 1944., ali rat se nastavio još tri sedmice i odnio hiljade života prije nego što je Guam ponovo utihnuo i vraćen pod američku vlast. Do kraja rata 2. septembra 1945. Guam je korišten kao komandno mjesto za američke operacije u zapadnom Pacifiku.

Dana 30. maja 1946. godine, pomorska vlada je ponovo uspostavljena i Sjedinjene Države su počele obnavljati Guam. Glavni grad Agana je teško bombardovan tokom ponovnog osvajanja ostrva od Japana , te je morao biti potpuno obnovljen. Počelo je i jačanje američke vojske. Amerikanci s kopna, mnogi od njih povezani s vojskom, navalili su na Guam. Godine 1949Predsjednik Harry S. Truman potpisao je Organski akt, kojim je Guam utvrđen kao neinkorporirana teritorija, s ograničenom samoupravom. 1950. Gvamanci su dobili američko državljanstvo. Godine 1962. predsjednik John F. Kennedy ukinuo je Zakon o pomorskom kliringu. Shodno tome, zapadne i azijske kulturne grupe preselile su se na Guam i učinile ga svojim stalnim domom. U tu grupu su uključeni Filipinci, Amerikanci, Evropljani, Japanci, Korejanci, Kinezi, Indijci i drugi stanovnici pacifičkih ostrva. Kada je Pan American Airways započeo zračni promet iz Japana 1967. godine, započela je i turistička industrija na ostrvu.

PRVI GUAMANCI NA AMERIČKOM KOPINU

Od 1898. Gvamanci su stigli na kopno Sjedinjenih Država u malom broju, prvenstveno se naseljavajući

Ovaj dječak iz Guamane je uživao u danu igrajući se napolju. u Kaliforniji. Guamanci koji su počeli migrirati na kopno Sjedinjenih Država nakon Drugog svjetskog rata, od kojih su neki radili za američku vladu ili vojsku, predstavljali su značajniji broj. Do 1952. Gvamani koji žive u području Washingtona, D.C., osnovali su Teritorijalno društvo Guama, kasnije poznato kao Guamsko društvo Amerike. Chamorrosi su se preselili u Washington kako bi radili za Ministarstvo odbrane i vojne operacije, te zbog mogućnosti obrazovanja koje im je pružalo državljanstvo. Godine 1999, porodično članstvo u The Guam Society of America brojalo je 148 članova.